TDK Ayı Anlamı Nedir? Ayı Ne Demek?



Kaba Saba olan insanlar İçin kullanılan Bir Seslenme sözü
Memelilerin Etobur takımından
Beş Parmaklı
tabanlarına basarak yürüyen
yurdumuzda Boz türü bulunan
İri Gövdeli Hayvan
Kocaoğlan (Ursus arctos)

TDK Sözlüğünde Ayı İle İlgili Atasözü ve Deyimler

ayıyı vurmadan postunu Satmak
ayıyı fırına atmışlar
yavrusunu ayağının altına almış
Ayı yavrusu İle oynuyor
ayıya Kaval Çalmak
Ayı sevdiği yavrusunu hırpalar
ayının Kırk türküsü Var
Kırkı da Ahlat Üstüne
Ayı Gibi

Atasözleri Sözlüğünde Ayı


Abdal abdala çatmayınca, kasnak boyuna geçmez
Aç ayı oynamaz
Aç ile dost olayım diyen, peşin karnını doyursun
Ada bana, adayım sana
Ağır yongayı yel kaldırmaz
Ağlayanın malı gülene hayır etmez
Ahlatın iyisini ayılar yer
Ahmak gelin yengeyi halayığı sanır
Akıl olmayınca başta, ne kuruda biter, ne yaşta
Akıl olmayınca ne yapsın sakal?
Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır (deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun)
Akıllı köprü arayıncaya dek (kadar), deli suyu geçer
Allah fukarayı sevindirmek isterse önce eşeğini yitirtir, sonra buldurur
Amcam dayım, hepsinden aldım payım
Anlatışa göre verirler fetvayı
Armudu say ye, elmayı soy ye
Armutun (armudun) iyisini ayılar yer
Arpa unundan kadayıf olmaz
Aşk olmayınca meşk olmaz
Aslan kocayınca sıçan deliği gözetir
Astar bol olmayınca yüze gelmez
Ata binmek bir ayıp, (attan) inmek iki ayıp (bin ayıp)
Avcı nanca al bilse; ayı onca yol bilir
Avcı ne kadar hile bilse, ayı o kadar yol bilir
Ay var yılı besler, yıl var ayı besler
Ayı çocuklarını büyütmüş, duru su içmeye vakti olmamış
Ayı görmeden bayram etme
Ayı sevdiği yavrusunu hırpalar
Ayı yavrusunu severken öldürürmüş
Ayın on beşi karanlık, on beşi aydınlıktır
Ayıpsız yar (dost) arayan, yarsız (dostsuz) kalır
Ayırıcı gelmiş, seçici gelmiş. Orta yere sıçıcı gelmiş
Ayıyı fırına atmışlar, yavrusunu ayağının altına almış
Bağ bayırda, tarla çayırda
Bak bana bir gözle, bakayım sana iki gözle
Baskısız (çivisiz) yongayı (tahtayı) yel (el) alır, yel (el) almazsa sel (yel) alır (baskısız yongayı yel alır; sahipsiz tarlayı sel alır)
Besle kargayı, oysun gözünü
Beyden gelen bey sayılır
Bilmemek ayıp değil, sormamak (öğrenmemek) ayıptır
Bir ağızdan çıkar bin ağıza yayılır
Bir ambar buğdayın örneği bir avuçtur
Bir baba dokuz oğlu besler, dokuz oğul bir babayı beslemez
Bir dirhem et bin ayıp örter
Birden çıkan bine yayılır
Borç uzayınca kalır, dert uzayınca alır
Buğdayım var deme ambara girmeyince, oğlum var deme yoksulluğa düşmeyince
Buğdayın yanında acı ot da sulanır
Can çıkmayınca huy çıkmaz
Canı kaymak isteyen mandayı yanında taşır
Çuhayı fırçayla, kadifeyi elle
Dereyi görmeden paçayı sıvama
Dişi köpek kuyruğunu sallamayınca, erkek köpek ardına düşmez
Dost dostun ayıbını yüzüne söyler
Dünyayı su bassa ördeğe vız gelir
Dünyayı umutla yemişler
Elmayı çayıra, armudu bayıra
Elmayı havaya at, düşünceye kadar Allah kerim
Emmim, dayım kesem; elimi soksam yesem
Fakirlik ayıp değil, tembellik ayıp
Fincancı katırlarını ürküten sayısız dayak yer
Güvenme dayına, ekmek al yanına
Hanım kırarsa kaza, halayık kırarsa ceza
Hayır dile komşuna, hayır gele başına
Her işte bir hayır vardır
Herkes kendi ayıbını bilmez
İki emini bir yemin ayırır
İyi evlat babayı vezir, kötüsü rezil eder
Kabiliyetli çırak, ustayı geçer
Kader olmayınca kadir bilinmez
Karga mandayı babası hayrına bitlemez
Katıra "baban kim?" demişler, "dayım attır" demiş
Kavgada yumruk sayılmaz
Kelin ayıbını takke örter
Kimse kendi ayıbını görmez
Kimseden kimseye hayır yok (gelmez)
Köprüyü geçinceye kadar ayıya dayı derler
Kork aprilin beşinden, öküzü ayırır eşinden
Korkulu rüya (düş) görmektense uyanık yatmak yeğdir (hayırlıdır)
Koy avucuma, koyayım avucuna
Kul azmayınca Hak yazmaz (kula bela gelmez Hak yazmadıkça, Hak bela yazmaz kul azmadıkça)
Kul sıkışmayınca Hızır yetişmez
Küpe küp deyince küp adama düp (ayı) der
Kurt dumanlı havayı sever
Kurt kocayınca köpeğin maskarası olur
Malım seni vereyimde mi kötü olayım, vermeyeyimde mi kötü olayım?
Mart ayı, dert ayı
Maymun yoğurdu yemiş, artığını ayının yüzüne sürmüş
Mum yanmayınca pervane dönmez
Nisan yağar sap olur, mayıs yağar tahıl olur
Niyet hayır, akıbet hayır (selamet)
Oğlan atadan öğrenir sofra açmayı, kız anadan öğrenir biçki biçmeyi
Oğlan babadan öğrenir meclis gezmeyi, kız anadan öğrenir sofra yazmayı
Oğlan dayıya, kız halaya çeker
Olsa ile bulsayı ekmişler, hiç bitmiş
Olsayı bulsaya vermişler hiç doğmuş
Otuz iki dişten çıkan, otuz iki mahalleye yayılır
Öz ağlamayınca göz ağlamaz
Para parayı çeker
Param seni vereyim de mi düşman olayım, vermeyeyim de mi düşman olayım? Vermeyeyim de düşman olayım
Parayı araya değil, paraya vermeli
Parayı veren düdüğü çalar
Parayı zaptetmek deliyi zaptetmekten zordur
Sabreyle işine hayır gelsin başına
Sakal bıyığa denk olmayınca berber ne yapsın?
Sakla beni varken, bulunayım sana yokken
Saksağan danayı, babası hayrına bitlemez
Say beni, sayayım seni (Sev beni, seveyim seni)
Sayılı günler (gün) tez (çabuk) geçer
Sayılı koyunu kurt kapmaz (yemez)
Sirkeyi, sarımsağı düşünen (hesaplayan) paçayı yiyemez
Sormak ayıp değil, sormamak (bilmemek) ayıp
Su bulanmayınca durulmaz
Süküt ikrardan gelir (sayılır)
Şahin küçüktür; ama koca turnayı havadan indirir
Şer işi uzat hayra dönsün, hayır işi uzatma şerre dönmesin
Tarlayı düz al, kadını kız al
Tarlayı tapu zapt etmez, saban zapt eder
Tarlayı taşlı yerden, kızı kardaşlı yerden
Tekkeyi bekleyen çorbayı içer
Üşüntü köpek mandayı paralar
Yağmur tavına ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez
Yakın (hayırlı) dost (komşu) hayırsız akrabadan (hısımdan) yeğdir (iyidir)
Yaza çıkardık danayı, beğenmez oldu anayı
Yazın araması, kışın taraması olmasa herkes besler mandayı
Yengece 'Niçin yan yan gidersin?' demişler; 'Serde kabadayılık var.' demiş
Yenice eleğim, seni nerelere asayım?
Yok büyümez, zayıf büyür
Yuvayı dişi kuş yapar
Yuvayı yapan dişi kuştur
Zemheriden sonra ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez
Zenginin ayıbı, fukaranın hastalığı meydana çıkmaz

Deyimler Sözlüğünde Ayı


aç ayı oynamaz
ağzının payını vermek
akla karayı seçememek
akla karayı seçmek
alabandayı çekmek
alabandayı yemek
aldın mı babayı?
aldın mı kafayı?
allayıp pullamak
baklayı ağızdan çıkarmak
bir ağızdan çıkan bin dile yayılır
cayırtı koparmak
cayırtıyı basmak
çıkmaz ayın son çarşambası
dalgayı başa almak
dam üstünde saksağan, vur beline kazmayı
dilinin altındaki baklayı çıkarmak
dilinin altındaki baklayı çıkartmak
gagayı ıslatmak
gözü dünyayı görmemek
hafızayı tazelemek
her boyayı boyandık da bir fıstıki yeşil mi kaldı?
imamın kayığına binmek
imzayı çakmak
kaç parça olayım
kafayı üşütmek
kancayı takmak
karıncayı bile incitmemek
köprüyü geçinceye kadar ayıya dayı demek
mahkemede dayısı olmak
okumu attım, yayımı astım
öbür dünyayı boylamak
paçayı kaptırmak
paparayı yemek
parayı denize atmak
postayı kesmek
rayına oturmak
rotayı değiştirmek
saldım çayıra Mevla’m kayıra
şifayı kapmak
tavşan bayırı aştı
tuzlayayım da kokmayasın
yakayı ele vermek
yalayıp yutmak
Yüz verdin ayıya, geldi sıçtı halıya
Abayı Sermek
Abayı Yakmak
Abstre Sayı
Acem Halayı
Açık Sayım
Ağ Kayığı
Ağır Kayıp
Ağzına Lâyık
Akıl Zayıflığı
Akıllı Köprü Arayıncaya Dek Deli Suyu Geçer
Aklına Turp Sıkayım
Al Giymedim Ki Alınayım
Alâkayı (Veya Alâkasını) Kesmek
Alev Bacayı (Veya Saçağı) Sarmak
Allah Dört Gözden Ayırmasın
Allah Hayırlı Etsin
Allah Sonunu Hayır Etsin
Amcamla Dayım, Hepsinden Aldım Payım
Anladımsa Arap Olayım
Anlayıp Dinlemek
Anlayış Göstermek
Arap Olayım
Arayı Açmak
Arayı Soğutmak
Arayı Yapmak
Arayıcı Fişeği
Arayıp Da Bulamamak
Arayıp Sormak
Ardında Yüz Köpek Havlamayan Kurt, Kurt Sayılmaz
Ardışık Sayılar
Armudu Soy Ye, Elmayı Say Ye
Artı Sayı
Asal Sayı
Asıl Sayılar
Asker Tayını
Aslan Payı
Aşırma Kayış
Aşk Olmayınca Meşk Olmaz
Aşure Ayı
Ateş Bacayı (Veya Saçağı) Sarmak
Ateş Kayığı
Atla Arpayı Dövüştürmek (Veya Dalaştırmak)
Atom Sayısı
Avrupa Kayını
Ayı Balığı
Ayı Gibi
Ayı Görmeden Bayram Etme
Ayı Gülü
Ayı Yürüyüşü
Ayıbını Yüzüne Vurmak
Ayıkla Pirincin Taşını!
Ayılık Etmek
Ayılıp Bayılmak
Ayın On Dördü
Ayın On Dördü Gibi
Ayıp Yerler
Ayıptır Söylemesi
Ayırt Etmek
Ayıyı Vurmadan Postunu Satmak
Ayvayı Yemek
Bakalım (Veya Bakayım)
Banko Sayı
Bayıla Bayıla
Bayır Aşağı
Bayır Kuşu
Bayır Turpu
Bayır Yukarı
Bayram Alayı
Bayram Ayı
Belâyı Satın Almak
Belediye Sarayı
Besle Kargayı, Oysun Gözünü
Bir Baba Dokuz Evlâdı Besler, Dokuz Evlât Bir Babayı Beslemez
Buğdayım Var Deme Ambara Girmeyince, Oğlum Var Deme Yoksulluğa Ermeyince
Buradayım Diye Bağırmak
Büyük Mevlit Ayı
Büyük Tövbe Ayı
Cayırtı Vermek
Cenaze Alayı
Cukkayı Yutmak
Dağ Ayısı
Dağ Bayır
Dâhiliye Subayı
Dayayıp Döşemek
Deneme Yayını
Devinme Olayı
Dikiş Payı
Doğal Sayı
Dolayı Dolayı
Döl Ayı
Dudak Payı Bırakmak
Düğün Alayı
Dünyayı Anlamak
Dünyayı Haram Etmek
Dünyayı Tutmak
Eksi Sayı
Elektrik Yayı
Eleman Sayısı
Foroz Kayığı
Gayret Dayıya Düştü
Gece Yayı
Gelin Alayı
Gerçek Sayı
Gidiş Alayı
Gök Tırmalayıcı
Göz Açıp Kapayıncaya Kadar
Gözleri Bayılmak
Gözlerini Bayıltmak
Gözünü Ayırmamak
Gün Yayı
Günleri Sayılı Olmak
Hafızayı Yoklamak
Ham Payı
Hatırı Sayılır
Havayı Bozmak
Hay Hayı Gitmek Vay Vayı Kalmak
Hayır Beklememek
Hayır Dememek
Hayır Gelmemek
Hayır Kalmamak
Hayır Sahibi
Hayır Yok
Hayırla Anmak (Veya Yad Etmek)
Iğrıp Kayığı
Isı Yayımı
Kabadayılık Etmek
Kabadayılık Taslamak
Kablolu Yayın
Kaç Parça Olayım!
Kafayı Bulandırmak
Kafayı Bulmak
Kafayı Değiştirmek
Kafayı Yemek
Kalayı Basmak
Kaldırım Kabadayılığı
Kaldırım Kabadayısı
Kancayı Takmak (Veya Atmak)
Karmaşık Sayı
Kasa Sayımı
Kasayı Devretmek
Kayık Salıncak
Kayık Yaka
Kayık Yanaştırmak
Kayıp Vermek
Kayıplara Karışmak
Kayış Balığı
Kayış Dili
Kayış Gibi
Kayıt Altına Girmek
Kayıt Koymak
Kayıt Kuyut
Kayıtımla Uslamlama
Kayıtsız Kalmak
Kayıtsız Olmak
Kemik Yalayıcı
Kemikleri Sayılmak
Kesirli Sayı
Kıl Payı
Kılıç Alayı
Kış Kayıtı
Kimseden Kimseye Hayır Yok (Veya Gelmez)
Kitap Sarayı
Kolayı Var
Kolayına Gelmek
Kolayını Bulmak
Kök Doğrayıcısı
Köprüden (Veya Köprüyü) Geçinceye Kadar Ayıya Dayı Derler
Krallara Lâyık
Kulak Tırmalayıcı
Kurban Olayım!
Kurt Dumanlı Havayı Sever
Küçük Mevlit Ayı
Küçük Tövbe Ayı
Kültür Sarayı
Lâf Kaynayıp Gitmek
Lâmbayı Açmak
Lâyığını Bulmak
Lâyık Görmek
Makas Payı
Manda Gibi Yayılmak
Marsıvan Ayısı
Matem Ayı
Mayın Gemisi
Mayıs Böceği
Mayıs Böcekleri
Merhabayı Kesmek
Mevlit Alayı
Muhafız Alayı
Naklen Yayın
Negatif Sayı
Nişasta Buğdayı
Oltayı Yutmak
Ondalık Sayı
Orak Ayı
Ortaya Yayılmak
Panayır Yeri
Para Kısıtlayıcı
Parsayı Başkası Toplamak
Payına Düşmek
Payını Almak
Pazar Kayığı
Pazar Kayığı Gibi
Pozitif Sayı
Rasyonel Sayı
Rayına Girmek
Rayına Oturtmak
Refleks Yayı
Sanal Sayı
Sapartayı Vermek
Satış Sarayı
Say Beni, Sayayım Seni
Sayı Farkı
Sayı Göstergesi
Sayı Hesabıyla
Sayı Levhası
Sayılı Fırtına
Sayım Bilimi
Sayım Suyum Yok
Sayım Vergisi
Sayıp Dökmek
Sayısını Allah Bilir
Serseri Mayın
Sınırlı Sayı
Sınırsız Sayı
Sıra Sayı Sıfatı
Sıralayıcı Harf
Sinirleri Zayıf
Sofra (Veya Sofrayı) Kurmak
Soyut Sayı
Söylemesi Ayıp
Sus Payı
Sürre Alayı
Tam Sayı
Tek Sayı
Toparlak Sayı
Toparlayıcı Krem
Topluluk Sayısı
Turnayı Gözünden Vurmak
Tuzlayayım Da Kokmayasın (Veya Kokma)
Tüm Sayı
Uygulayım Bilimi
Varagele Kayığı
Vartayı Atlatmak
Yaftayı Yapıştırmak
Yalayıp Geçmek
Yangın Bacayı Sarmak
Yarayı Tazelemek
Yarış Kayığı
Yassı Kadayıf
Yaşı Yerde (Veya Toprakta) Sayılası
Yatağını Ayırmak
Yayık Ağızlı
Yayık Dövmek
Yayık Makinesi
Yayık Yayık
Yayık Yaymak
Yayın Balığıgiller
Yerel Yayın
Yeter Sayı
Yuvarlak Sayı
Yuvayı Yapan Dişi Kuştur
Yüreği Bayılmak
Zayıf Düşmek
Zayıf Nahif
Zayıf Sesli
Zırhlı Yayın
Zokayı Yutmak
ablukayı yarmak
ağır yongayı yel kaldırmaz
ağlayıp sızlamak
ayınları çatlatmak
ayıpsız dost isteyen dostsuz kalır
baklayı ağzından çıkarmak
bıraktığı (veya bağladığı) yerde (veya çayırda) otlamak
cartayı çekmek
cefayı çekmeyen sefanın kadrini bilmez
hayırlısı olsun
hayızdan nifastan kesilmek
hırkayı başına çekmek
ıskartaya çıkarmak (veya ayırmak)
kabiliyetli çırak ustayı geçer
kaburgaları çıkmak (veya sayılmak)
kader olmayınca kadir bilinmez
kahkahayı ağzında söndürmek
karıncayı bile ezmemek (veya incitmemek)
karizmayı çizdirmek
kul sıkışmayınca (veya daralmayınca veya bunalmayınca) Hızır yetişmez
mayın taramak
meşru sayılmak
ok yaydan (veya yayından) çıkmak
okumayı sökmek
onay (veya onayını) almak
paçayı kurtarmak (veya sıyırmak)
parayı veren düdüğü çalar
parmakla sayılacak kadar az olmak
sigarayı tellendirmek (veya tüttürmek)
sofrayı kaldırmak (veya toplamak)
sorması ayıp olmasın (veya sorması ayıp)
tekkeyi bekleyen çorbayı içer
usturayı kayışa çekmek
vurup kafayı yatmak (veya uyumak)
yağlayıp ballandırmak
yaygarayı basmak
yumurtayı çalkamak
yuvayı yürütmek
zayıf yerinden (veya noktasından veya damarından) yakalamak
istifayı basmak
şifayı bulmak (veya kapmak)
imzayı basmak (veya çakmak)
esmayı üstüne sıçratmak
lakayıt kalmak
kulaktan kulağa yayılmak (veya aktarılmak)
uflayıp puflamak
zartayı çekmek
pusulayı şaşırmak
kayısı reçeli

boz Ayı
ayı-Maşa
yavru Ayı
en Büyük Ayı
kutup Ayı
boz Ayı İle İlgili Bilgiler
en Büyük Boz Ayı
en Büyük Ayı Türü