TDK O Nedir Anlamı, O Ne Demek? O Eşanlamlısı

TDK O Anlamı Nedir? O Ne Demek?

İki Veya Daha Çok şeyden

Daha Önce sözü geçeni Gösteren Bir Söz

Teklik Üçüncü kişiyi Gösteren Bir Söz

Uzakta olan

Hakkında konuşulan Kimse Veya şeyi Belirten Bir Söz

Oksijen elementinin simgesi

Şaşma

Beğenme vb. duyguları Belirten Bir Seslenme sözü

TDK Sözlüğünde O İle İlgili Atasözü ve Deyimler

O yolun yolcusu

O tarakta bezi olmamak

O Taraflı olmamak

Onlardan

Ondan

O Kapı (veya mahalle) senin Bu Kapı (veya mahalle) benim

O Kadar

O Gün bugün(dür)

O Duvar senin

Bu Duvar benim

O Denli

Atasözleri Sözlüğünde O

Abdal abdala çatmayınca, kasnak boyuna geçmez

Abdal abdalın ne onduğunu ister, ne de bulduğunu

Abdal ata binince bey oldum sanır, şalgam aşa girince yağ oldum sanır

Abdal düğünden, çocuk oyundan usanmaz

Abdala "kar yağıyor" demişler, "titremeye hazırım" demiş

Abdala malum olur

Abdalın dostluğu köy görünceye kadardır

Abdalın karnı doyunca gözü pabucundadır

Abdalın yağı çok olursa gah (hem) borusuna çalar (sürer), gah (hem) gerisine

Abdestsiz sofuya namaz dayanmaz

Aç aç ile yatınca, arada dilenci doğar

Aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez

Aç (arık) at yol almaz, aç (arık) it av olmaz

Aç aslandan tok domuz yeğdir

Aç ayı oynamaz

Aç bırakmaz hırsız edersin, çok söyleme arsız (yüzsüz) edersin

Aç domuz darıdan çıkmaz

Aç doymam, tok acıkmam sanır

Aç elini kara sokar

Aç gezmekten tok ölmek yeğdir

Aç ile dost olayım diyen, peşin karnını doyursun

Aç kurt bile komşusunu dalamaz

Aç ne yemez, tok ne demez

Aç tokun yüzüne bakmakla doymaz

Aça dokuz yorgan örtmüşler, yine uyuyamamış

Acar tazı çullu da belli olur, çulsuz da

Acele işin sonucu nedamet (pişmanlıktır)

Acele yürüyen yolda kalır

Acıkan doymam (sanır), susayan kanmam sanır

Acıkan ne olsa yer, acıyan ne olsa söyler

Acıklı (dertli) başta akıl olmaz

Açılan solar, ağlayan güler

Açın gözün ekmek teknesindedir (olur)

Açın imanı olmaz

Açın karnı doyar, gözü doymaz

Açın koynunda ekmek durmaz

Acındırırsan arsız olur, acıktırırsan hırsız olur

Açlık sofuluğu bozar

Açma sırrını dostuna, o da söyler dostuna

Adam adam denmekle adam olmaz

Adam adama gerek olmasa her biri bir dağ başında olurdu

Adam adama gerek olur

Adam adama her daim muhtaç (gerek olur)

Adam adama yük değil, can gövdeye mülk değil (adam adama yük olmaz)

Adam adamdan korkmaz, utanır (hatır sayar)

Adam adamdır, olmasa da pulu; eşek eşektir, olmasa da çulu

Adam hacı mı olur ulaşmakla Mekke'ye, eşek derviş mi olur taş çekmekle tekkeye?

Adam iş başında belli olur

Adam olacak çocuk bokundan belli olur

Adam olana bir söz yeter

Adamak kolay, ödemek güçtür

Adamın bahtı kızına çeyiz olurmuş

Adamın iyisi alışverişte belli olur

Adamın iyisi iş başında belli olur

Adamın kötüsü olmaz, meğer züğürt ola

Adamın yere bakanından, suyun sessiz (yavaş) akanından kork (suyun yavaş akanından, insanın yere bakanından kork)

Adı çıkmış dokuza, inmez sekize

Ağa borç eder, uşak harç

Ağaç, meyvesi olunca başını aşağı salar

Ağaca çıkan keçinin dala bakan ağlağı (oğlağı) olur

Ağacın kurdu içinde olur

Ağaçtan maşa olmaz

Ağası güçlü olanın kulu asi olur

Ağılda oğlak doğsa ovada otu biter

Ağır giden yol alır, hızlı giden yolda kalır

Ağır ol, batman gel

Ağır ol (otur) ki bey (ağa, molla) desinler

Ağır taş batman döver (yerinden oynamaz)

Ağır yongayı yel kaldırmaz

Ağlamayan çocuğa meme vermezler

Ağrımayan başın, sargıya ihtiyacı yoktur

Ağrısız baş mezarda gerek (olur)

Ağustosta beyni kaynayanın kışın kazanı kaynar

Ağustosta gölge kovan, zemhiride karnını ovar

Ağustosun yarısı yaz, yarısı kış

Ah alan onmaz

Ahmak iti yol kocatır

Ak curun akmazsa kara curun kol gibi

Ak göt geçit başında belli olur

Ak koyun ak bacağından, kara koyun kara bacağından asılır

Ak koyun kara koyun geçit başında belli olur

Ak koyunu gören, içi dolu yağ sanır

Ak koyunun kara kuzusu da olur

Ak şeker, kara şeker, bir damar soya çeker

Akan su yosun (pislik) tutmaz

Akan suya inanma, el oğluna güvenme

Akara kokara bakma, çuvala girene bak

Akarsu çukurunu kendi kazar (doldurur)

Akarsuya inanma, eloğluna dayanma

Akça akıl öğretir, don yürüyüş

Akçanın iyisi kesede duran, bahçanın (bahçenin) iyisi eve yakın olan

Akçesi ucuz olanın kendisi kıymetli olur

Akı karası geçitte belli olur

Akıl için yol (tarik) birdir

Akıl olmayınca başta, ne kuruda biter, ne yaşta

Akıl olmayınca ne yapsın sakal?

Akıl ortak ortak, mal ortağı kaypak

Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır (deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun)

Akıllı düşününceye kadar deli oğlunu everir

Akıllı oğlan neyler ata malını, akılsız oğlan neyler ata malını

Akıllı olsa her sakallı kişi, sakallılara danışırlardı her işi

Akılsız iti (köpeği) yol kocatır

Aklın yolu birdir

Akraba (dost) ile ye, iç, alışveriş etme

Akşam oldu kon, sabah oldu göç

Al elmaya taş atan çok olur

Al kaşağıyı gir ahıra, yarası (yağırı) olan gocunsun (gocunur)

Al malın iyisini, çekme (sonra) kaygısını

Ala keçi her vakit püsküllü oğlak doğurmaz

Alacağın olsun da alakargada olsun

Alacakla verecek (borç) ödenmez

Alçak eşek binmeye kolay, öksüz çocuk dövmeye kolay

Alçak uçan yüce konar, yüce uçan alçak konur

Alçak yer yiğidi hor gösterir

Aleme cellat lazım; senin olman ne lazım?

Alında yazılı olan başa gelir

Alışmadık götte don durmaz

Allah doğrunun yardımcısıdır

Allah dokuzda verdiğini sekizde almaz

Allah fukarayı sevindirmek isterse önce eşeğini yitirtir, sonra buldurur

Allah'ın ondurmadığını; Peygamber sopa ile kovar

Allah sağ eli sol ele muhtaç etmesin

Allah son gürlüğü versin

Allah verince kimin oğlu, kimin kızı demez

Allı yelek, pullu yelek; gömlek yok canfes neye gerek?

Alma alı, sat yağızı (satma kırı), bin doruya (ille doru), besle kırı (yağızın da binde biri)

Alma delinin kızını soya çeker

Alma soysuzun kızını, sürer anası(nın) izini

Altı olur, yedi olur, hep Allah'ın dediği olur

Altın ateşte, insan mihnette belli olur

Altın eşik, gümüş eşiğe muhtaç olur

Altın yere düşmekle pul olmaz

An beni bir kozla, o da çürük çıksın

Ana (anne) kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar

Ana gibi yar, Bağdat gibi diyar olmaz

Ana ile kız, helva ile koz

Ana kızına taht kurar, kız bahtı kocada arar

Anadan olur daya (dadı), hamurdan olur maya

Anahtar doğruyadır

Anam babam kesem, elimi soksam yesem

Araba devrilince (teker kırılınca) yol gösteren çok olur

Arabanın ön tekeri nereden geçerse arka tekeride oradan geçer

Ardıcın közü olmaz, yalancının sözü olmaz

Arı, bey olan kovana üşer (üşüşür)

Arı gibi eri olanın dağ kadar yeri olur

Arı, kızdıranı sokar

Arık etten yağlı tirit olmaz

Arkadaşını söyle ki, sana kim olduğunu söyleyeyim

Arkalı it kurdu boğar

Armudu say ye, elmayı soy ye

Armudun önü, kirazın sonu

Arpa unundan kadayıf olmaz

Arpa verilmeyen at, kamçı zoruyla yürümez

Arpacıya borç eden ahırını tez satar

Arsızın yüzüne tükürmüşler, "yağmur yağıyor" demiş

Arslan yatağından (yattığı yerden) bellidir (belli olur)

Aş taşınca kepçeye paha olmaz

Aş tuz ile tuz oran ile

Aşağıdan çıkarsa kışa, yukarıdan çıkarsa boşa

Aşı pişiren yağ olur, gelinin yüzü ağ olur

Aşığa Bağdat sorulmaz (ırak, uzak değildir)

Aşık daima bey oturmaz

Asil azmaz, bal kokmaz

Asil azmaz, bal kokmaz; kokarsa yağ kokar, onunda aslı ayrandır

Asil ile taş taşı soysuz ile yeme aşı

Aşk olmayınca meşk olmaz

Aslan kocayınca sıçan deliği gözetir

Aslan postunda gönül dostunda

Aslan yatağından, şahan oturağından belli olur

Aslan yattığı yerden belli olur

Aslandan korkulur bağlı bile olsa

Aslı neyse nesli odur

Aslında olan tırnağına getirir

Aslını inkar edenin nesli gevşek olur

Astar bol olmayınca yüze gelmez

At at oluncaya kadar sahibi mat olur

At bir dizginde, öküz bir çizide belli olur

At görmediysen, bokundan da mı atlamadın?!

At olacak tay yürüyüşünden belli olur

At ölür, itlere bayram olur

At ver hasım ol, kız ver hısım ol

At yiğidin yoldaşıdır

Ata da soy gerek, ite de

Ata dost gibi bakmalı, düşman gibi binmeli

Ata dostu oğula mirastır

Ata et, ite ot verilmez

Ata malı mal olmaz, kendin kazanmak gerek

Atanın sanatı oğula mirastır

Ateş olmayan yerden duman çıkmaz

Atılan ok geri dönmez

Atın iyisine doru, yiğidin iyisine deli derler

Atın ölümü arpadan olsun

Atın tepmezi, itin kapmazı olmaz

Atın ürkeği, yiğidin korkağı

Atın varken yol tanı, ağan varken el tanı

Atlar tepişir olan eşeklere olur

Atlı, itli sığmış, bir çocuk sığmamış

Atlıya saat olmaz

Atlıya selam kelam, eşekliye sonra gine gelem

Atmaya niyeti olmayan Kürt, taşın büyüğüne sarılır

Attan düşene yorgan döşek, eşekten düşene kazma kürek

Ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz

Avcı nanca al bilse; ayı onca yol bilir

Avcı ne kadar hile bilse, ayı o kadar yol bilir

Avradın (karının) dolaşığı, akşamdan - sabaha - kor bulaşığı

Avrat malı, kapı mandalı (tokmağı)

Ay bozmaz, süt kokmaz. Kokarsa ayran kokar, çünkü aslı süttür

Ay görmüşün yıldıza minneti yoktur

Ayağa değmedik taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz

Ayağın sığmayacağı yere baş sokulmaz

Ayağını yorganına göre uzat

Ayı çocuklarını büyütmüş, duru su içmeye vakti olmamış

Ayın on beşi karanlık, on beşi aydınlıktır

Ayıpsız yar (dost) arayan, yarsız (dostsuz) kalır

Ayırıcı gelmiş, seçici gelmiş. Orta yere sıçıcı gelmiş

Ayrandan aşağı katık olmaz

Ayranım (yoğurdum) ekşidir diyen olmaz

Az ateş çok odun yakar

Az el aş kotarır, çok el iş kotarır

Az kaz, uz kaz, boyunca kaz

Az kazanan çok kazanır, çok kazanan hiç kazanır

Az menfaat çok zarara mal olur

Az olsun, öz (uz) olsun

Az sabırda, çok keramet vardır

Az söyle, çok dinle

Az tamah çok ziyan getirir

Az veren candan, çok veren maldan

Az yetmez, çok artmaz (artmazsa yetmez, yetmezse artmaz)

Az yiyen az uyur, çok yiyen güç uyur

Aza demişler: "-Nereye?" "-Çoğun yanına!" demiş ("-Azca nereye?" "-Çokçanın yanına!")

Aza kanaat etmeyen çoğu hiç bulamaz

Azı bilmeyen çoğu hiç bilmez

Azı karar çoğu zarar

Azıksız yola çıkanın, iki gözü el torbasında olur

Azrail gelince oğul, uşak sormaz

Balık ''Çok konuşurum ama ağzım su dolu.''demiş

Baba eder, oğul öder

Baba ekmeği zindan ekmeği, koca ekmeği meydan ekmeği

Baba himmet. Oğul hizmet

Baba koruk (ekşi, erik) yer, oğlunun dişi kamaşır

Baba vergisi görümlük, koca vergisi doyumluk

Baca eğri de olsa duman doğru çıkar

Bağa bak üzüm olsun, yemeye yüzün olsun (bağda izin olsun, üzüm yemeye yüzün olsun)

Bağlı koyun yerinde otlar

Bahtsızın bağına, ya yağmur yağar ya dolu

Bakan göze bağ olmaz

Bakarsan bağ, bakmazsan dağ olur

Bakmakla usta olunsa, köpekler (kediler) kasap olurdu

Baktın kar havası, eve gel kör olası

Bal olan yerde sinek de olur

Balcı kızı daha tatlı olur

Balcının var bal tası, oduncunun var baltası

Balı olan (bal) yemez mi?

Balı parmağı uzun olan yemez, kısmetlisi yer

Balık ağa girdikten sonra aklı başına gelir

Balık baştan kokar

Balık kokarsa tuzlanır, tuz kokarsa ne yapılır?

Balın âlâsı oğulun tazesinden

Balta değmedik (girmedik) ağaç (orman) olmaz

Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim

Bana benden (olur) her ne olursa, başım rahat bulur dilim susarsa

Bana dokunmayan (beni sokmayan) yılan bin yaşasın

Baş nereye giderse ayakta oraya gider

Baş ol da eşek başı ol

Baş olan boş olmaz

Baş sağ olursa börk çok olur

Baş yarılır börk içinde, kol kırılır yen içinde (kalır)

Başak büyüdükçe boynunu eğer

Başını sallamayan kavak olmaz

Baskısız (çivisiz) yongayı (tahtayı) yel (el) alır, yel (el) almazsa sel (yel) alır (baskısız yongayı yel alır; sahipsiz tarlayı sel alır)

Bayramda borç ödeyene ramazan kısa gelir

Baz bazla, kaz kazla, kel tavuk topal horozla

Bee, dediğin keçi olsaydı dağ taş sürü kesilirdi

Bekâra karı boşamak kolay gelir

Bela geliyorum demez

Beleş olsun da zift olsun

Benzeye benzeye yaz, benzeye benzeye kış olur

Beş para ver konuştur, on para ver susturamazsın

Beş parmağın beşi bir değil (olmaz)

Beş tavuğa bir horoz yeter

Besle kargayı, oysun gözünü

Bey ardından çomak çalan çok olur

Beyler buyruğu yoksula kan ağlatır

Bezirgan züğürtleyince eski defterleri yoklar

Bilmemek ayıp değil, sormamak (öğrenmemek) ayıptır

Bin atın varsa inişte in, bir atın varsa yokuşta bin

Bin dost az, bir düşman çok

Bin merak bir borç ödemez

Bin tasa (kaygı) bir borç ödemez

Binicinin sağı solu olmaz

Bir adama kırk gün deli (ne) dersen deli (o) olur

Bir avuç altının olacağına, bir avuç toprağın olsun

Bir baba dokuz oğlu besler, dokuz oğul bir babayı beslemez

Bir baş soğan bir kazanı kokutur

Bir bulutla kış olmaz (bir çiçekle yaz gelmez)

Bir çöplükte iki horoz ötmez

Bir dokun, bin ah dinle

Bir dönüm güzlük on dönüm yazlığa bedeldir

Bir insanı tanımak için ya alışveriş etmeli, ya yola gitmeli

Bir korkak bir orduyu bozar

Bir kötünün yedi mahalleye zararı dokunur

Bir koyundan iki post çıkmaz

Bir pire için bir yorgan yakılmaz

Bir (sağ) elinin verdiğini öbür (sol) elin görmesin

Bir söz yola getirir, bir söz yoldan çıkarır

Bir tepe yıkılır, bir dere dolar

Bir uyuz keçi bir sürüyü boklar

Bir yalanı kırk doğruya saklarlar

Bir yemem diyenden kork, bir oturmam diyenden

Biri yer, biri bakar; kıyamet ondan kopar

Birlikten dirlik (kuvvet) doğar

Birşeyin önüne bakma, sonuna bak

Bitli (kurtlu, çürük) baklanın kör alıcısı olur

Bodur tavuk her gün piliç

Boğaz dokuz (kırk) boğumdur (boğa boğa söyler)

Bok nisbetle tezek amber gibidir

Boka nispetle tezek amberdir

Boktur kokar, huydur çeker

Bol bol yiyen, bel bel bakar

Borç iyi güne kalmaz

Borç uzayınca kalır, dert uzayınca alır

Borç yiğidin kamçısıdır

Borç yiyen kesesinden yer

Borçlu ölmez, benzi sararır

Borçlunun dili kısa gerek

Borçlunun döşeği ateşten olur

Borçlunun duacısı alacaklıdır

Borçlunun yalımı alçak olur

Borçlunun yüzü yumuşak olur

Borçsuz çoban, yoksul beyden iyidir

Borçtan korkan kapısını büyük açmaz

Borcun iyisi vermek, derdin iyisi ölmek

Borcun yoksa kefil ol, işin yoksa şahit ol

Boş başağın başı dik olur

Boş çuval ayakta (dik) durmaz

Boş eşek yorga gider

Boş fıçı çok (fazla) langırdar

Boş gezmekten bedava çalışmak yeğdir

Boş ite menzil olmaz

Boş laf (lakırdı) karın doyurmaz

Boş torba ile at tutulmaz (boş torbaya eşek gelmez)

Boşboğazı cehenneme atmışlar, ''odun yaş (az)'' diye bağırmış

Bostan yeşil (gök) iken pazarlığa oturulmaz

Bostana dadanan eşeğin kuyruğu, kulağı kısa olur

Boynuz kulağı geçer (boynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçer)

Bozacının şahidi şıracı (olur)

Buğday başak verince orak pahaya çıkar (kıymete biner)

Buğday ekmeğin yoksa buğday dilin de mi yok?

Buğdayım var deme ambara girmeyince, oğlum var deme yoksulluğa düşmeyince

Buğdayın yanında acı ot da sulanır

Bülbülü altın kafese koymuşlar, "ah vatanım" demiş

Büyük başın derdi büyük olur

Büyük lokma ye(de), büyük söz söyleme

Cahile söz (laf) anlatmak, deveye hendek atlatmaktan güçtür (zordur)

Cahilin dostluğundan, alimin düşmanlığı yeğdir

Cami ne kadar büyük olsa imam gene bildiğini okur

Caminin mumunu yiyen kedinin gözü kör olur

Can boğazdan gelir (geçer)

Can bostanda bitmez

Can canın yoldaşıdır

Canı yanan eşek attan yürük olur (canı acıyan eşek atı geçer)

Cennet annelerin ayakları altındadır (Anne Cennet kapılarının ortasındadır. (hadis))

Cesurun bakışı, korkağın kılıcından keskindir

Cins horoz yumurtada (iken) öter

Cömertliğe ölçü olmaz

Çalı çırpı(dır) yuvam, iyi(dir) kötü(dür) kocam

Çam ağacından ağıl olmaz, el çocuğundan oğul olmaz

Çam sakızı, çoban armağanı

Çanağa ne doğrarsan karşına o çıkar

Çanakta balın olsun, arı Bağdat'tan gelir

Çerçi kızı boncuğa aşıktır

Çift ile koyun, kalanı oyun

Çiftçiye yağmur, yolcuya kurak; cümlenin muradını verecek Hakk

Çingene ciğer pişirir, çok yemeden karnın(ı) şişirir

Çingene çingeneye çatmadıkça kasnak boynuna geçmez

Çingeneden çoban olmaz, Yahudiden pehlivan

Çıngıraklı deve kaybolmaz

Çıra dibi karanlık olur

Çobana verme kızı, ya koyun güddürür yada kuzu

Çobanın gönlü olursa tekeden yağ çıkarır

Çobansız koyunu kurt kapar

Çocuğa iş buyuran, ardına kendi düşer (çocuğa iş, ardına sen düş / çocuğa iş sal, ardınca sen var)

Çocuğun bulunduğu yerde kov (dedikodu, gıybet) olmaz

Çocuğun yediği helal, giydiği haram

Çocuk düşe kalka büyür

Çocuktan al haberi

Çoğu zarar, azı karar

Çok açılma, soğuk alırsın

Çok bilen (söyleyen) çok yanılır

Çok el, ya yağmaya ya yolmaya

Çok gezen çok bilir

Çok gezen tavuk, ayağında pislik getirir

Çok havlayan köpek ısırmaz

Çok incelme, koparsın

Çok koşan (seyirten) çabuk (tez) yorulur

Çok mal haramsız, çok söz yalansız olmaz

Çok (fazla) naz aşık usandırır

Çok söyleme arsız olur, aç koyma hırsız olur (aç bırakma hırsız olur çok söyleme arsız olur)

Çok tutan elim olsun, ocaklıkta yerim olsun

Çok yaşayan (okuyan) bilmez, çok gezen bilir

Çömlek taşa dokunursa vay çömleğin haline

Çöreğin büyüğü hamurun çoğundan olur

Dağ ardında olsun da yer altında olmasın

Dağ başı dumansız olmaz

Dağ dağ üstüne olur, ev ev üstüne olmaz

Dağ dağa küsmüş, dağın haberi olmamış

Dağ ne kadar yüce olsa yol (onun) üstünden aşar

Damlaya damlaya göl olur

Dan din desen oynar

Danışan dağı aşmış, danışmayan (-ın) yolu şaşmış

Danışan (zengin) dağlar aşar, danışmayan (olmayan) yolda şaşar

Darı unundan baklava, incir ağacından oklava olmaz

Davacın kadı olursa yardımcın Allah olur

Davetsiz gelen (giden) döşeksiz oturur

Davulun sesi uzaktan hoş gelir

Dayak isteyen keçi çobanın değneğine vurur

Değirmenden gelenden poğaça umarlar

Değme (dokunma) sarhoşa, yıkılana kadar gitsin

Deli arlanmaz soyu arlanır

Deli deliden hoşlanır, iman ölüden

Deli ile çıkma yola, başına getirir (gelir türlü) bela

Deli kıza cilve yap demişler, oda gitmiş osurmuş

Delikli taş (boncuk) yerde kalmaz

Deniz bal olmuş, fukara kaşık bulamamış

Deniz dalgasız olmaz, gönül sevdasız olmaz

Deniz dalgasız olmaz, kapı halkasız

Deniz kenarında dalga eksik olmaz

Denizdeki balığın pazarlığı olmaz

Derdin yoksa söylen, borcun yoksa evlen

Dert gider ama yeri boş kalmaz

Dertsiz baş (kul) olmaz

Dervişin fikri neyse, zikride o olur

Destursuz bağa girilmez (gireni sopa ile kovarlar)

Deve boynuz ararken kulaktan olmuş

Deve Kabe'ye gitmekle hacı olmaz

Deve kırk yılda intikam almış; ''Amma da çabuk oldu,'' demiş

Deve taze yaprak yemek isterse boynunu uzatır

Deveci ile dostluk eden kapısını büyük açmalıdır

Devenin derisi eşeğe yük olur

Deveye bindikten sonra çalı arkasına gizlenilmez

Deveye ''Boynun neden eğri?'' diye sormuşlar; ''Nerem doğru ki!'' demiş

Deveye burç gerek olursa boynunu uzatır

Deveye ''İnişi mi seversin, yokuşu mu?'' demişler, ''Düz yere mi (Düze kıran mı) girdi?'' demiş

Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur

Devlet oğul, mal tahıl, mülk değirmen

Devletin (devlet) malı deniz, yemeyen domuz (keriz)

Devletli, gözü perdeli olur

Devletli (zengin) yanını kaşısa, yoksul para verecek sanır

Devletliye dokun geç, fukaradan sakın geç

Dikensiz gül olmaz

Dil epsem (olsa); baş esen (olur)

Dilden gelen elden gelse, her fukara padişah olur

Dilenci bir olsa şekerle beslenir

Dilencinin torbası dolmaz

Dilenciye borçlu olma, ya düğünde ister ya bayramda

Dilin kemiği yok

Doğmadık çocuğa kaftan (don) biçilmez

Doğru söyleyeni (konuşanı) dokuz köyden kovarlar

Doğru söyleyenin bir ayağı üzengide gerek

Doğru söyleyenin tepesi delik olur

Doğru söz (ağıdan) acıdır

Doğru söz yemin istemez

Doğru söze ne denir!

Doğruluk dost (hak) kapısı

Doğruluk minarede kalmış, onun da içi eğri

Doğrunun yardımcısı Allah'tır

Doğuran avrat Azrail'i yenmiş

Dokuz at bir kazığa bağlanmaz

Dolu küpün sesi çıkmaz

Domuz derisi post olmaz, eski düşman dost olmaz

Domuzdan toklu olmaz

Domuzun kuyruğunu kes yine domuz

Donsuzun gönlünden dokuz top bez geçer

Dost acı söyler

Dost ağlatır, düşman güldürür

Dost başa bakar, düşman ayağa

Dost bin ise azdır, düşman bir ise çoktur

Dost dostun ayıbını yüzüne söyler

Dost dostun eğerlenmiş atıdır

Dost için ölmeli, düşman için dirilmeli

Dost ile ye, iç; alışveriş etme

Dost kara günde belli olur

Dostluk başka, alışveriş başka

Dostluk kantarla, hesap alışverişle

Dostun attığı taş baş yarmaz

Düğün aşıyla dost ağırlanmaz

Düğün el ile, harman yel ile (olur)

Düğün olur iki kişiye, kaygısı düşer deli komşuya

Düğünde Fatmacığı kim bilir (Fatmacığın adı mı okunur)?

Düğünü okuyucu boklar

Dumansız baca, kahırsız koca olmaz

Dünya büyük olsa da (aslında) dardır

Dünyada tasasız baş bostan korkuluğuna benzer

Düş uykudan sonra gelir

Düşenin dostu olmaz, hele bir yol düşte gör

Düşman düşmana rahmet (gazel, yasin) okumaz

Düşmanın karınca ise de hor bakma

Düşmanına gücenip dostuna darılma (kızma)

Düştünse toprağa sarıl

Düşüne düşüne görmeli işi, sonra pişman olmamalı kişi

Dut yaprağı döktü, soyun; döktü giyin

Eğreti kuyruk tez kopar

Eğretinin canı berk olur

Eğri ağaçsız orman olmaz

Eğri otur, doğru söyle (konuş)

Ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını

Eken biçer, konan göçer

Ekici ol, bilici olma

Ekmeğin büyüğü hamurun çoğundan olur

Ekmeğini yalnız yiyen, sofrasını yalnız kaldırır

Ekmekle oynayanın, ekmeğiyle oynanır

El ağzına bakan, karısını tez boşar

El için ağlayan iki gözden, yâr için dövünen dizinden olur

El(in) yumruğu(nu) yemeyen kendi yumruğunu balyoz sanırmış (zannedermiş)

El kesesinden sultanım, develer olsun kurbanım

El yarası onulur (geçer, iyi olur) dil yarası onulmaz (iyi olmaz)

Elçiye zeval olmaz (gelmez)

Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz

Elden (yabancıdan) vefa, zehirden şifa olur mu?

Elin ağzı torba değil ki büzesin

Elmanın dibi göl, armudun dibi yol (olmalı)

Emanet eşeğin (hayvan) kuskunu yokuşta toplar

Emanet eşeğin yuları gevşek olur

Emanete hıyanet olmaz

Emek olmadan yemek olmaz

Emmim, dayım kesem; elimi soksam yesem

Er olan ekmeğini taştan çıkarır

Er oyunu üçe kadar

Er (vücut) kocar, gönül kocamaz

Erenlerin sağı solu belli olmaz

Ergene var ergene, kaygısız gir yorgana

Erim er olsun da yerim çalı gibi olsun

Erkeğin kalbine giden yol midesinden geçer

Erkek koyun kasap dükkanına yakışır

Erken kalkan yol alır, er evlenen döl alır

Eşeği düğüne çağırmışlar, ''ya odun eksik, ya su'' demiş

Eşeği süren osuruğuna katlanır

Eşeği yoldan çıkaran sıpanın oynaması

Eşeğin gönlüne kalsa bir bağ maydanozu götürmez

Eşeğini sağlam kazığa bağla, sonra Allah'a ısmarla

Eşek at olmaz, ciğer et olmaz

Eşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmaz

Eşek hoşaftan ne anlar; suyunu içer, tanesini bırakır

Eşek kocamakla tavla başı olmaz

Eşek, kulağı kesilmekle küheylan olmaz

Eski diye atma kürkünü, gerek olur bürünürsün bir günü

Eski dost düşman olmaz, yenisinden vefa gelmez

Eskisi olmayanın yenisi olmaz

Eski düşman dost olmaz (olsa da dürüst olmaz)

Eskiye itibar olsaydı, bit pazarına nur yağardı

Esrik devenin çulu eğri olur

Etle tırnak (karı koca) arasına girilmez

Ev alma komşu al

Evladı ben doğurdum, amma gönlünü ben doğurmadım

Evvel hesap, sonra kasap

Evvel taam (selam), sonra kelam

Fakir hırsızlığa çıkınca ay akşamdan doğar

Fırıncının çocuğu aç dolaşırmış

Gammaz olmasa tilki pazarda gezer

Garip itin kuyruğu bacağı arasında gerek (olur)

Garip kim, kör o

Gavura kızıp oruç yenmez

Gavurun tembeli keşiş, Müslüman'ın tembeli derviş olur

Geç olsun da güç olmasın

Geçme namert köprüsünden, koparsın su seni

Gel demek kolay, git demek güçtür

Gelen geçer, konan göçer

Gelene gidene rahmet okutur (gelen gideni aratır)

Gelin altın taht getirmiş, tutmuş kendisi oturmuş

Gelin eşikte oğlan beşikte

Gelin girmedik ev olur; ölüm girmedik ev olmaz

Geline ''Oyna.'' demişler, ''Yerim dar.'' demiş

Gençler sadık olmak ister, yapamazlar. Yaşlılar, sadık olmamak ister, yapamazlar

Gençlikte para kazan (taş taşı), kocalıkta kur kazan (ye aşı)

Gidilmeyen yer senin değildir (olmaz)

Gizlide gebe kalan, aşikârede doğurur

Göç dönüşü topal eşek başa geçer

Göğe direk, denize kapak olmaz

Göl yerinden su eksik olmaz

Gölgesinde oturulacak ağacın dalı kesilmez

Gölgeyi hoş gören, tekneyi boş görür

Gön yufka yerinden delinir (ip inceldiği yerden kopar)

Gönlün sevdiği, ya kürklü olur ya kepenekli

Gönül kimi severse, güzel odur

Gönül kocamaz

Gönül var otluğa, gönül var çöplüğe (bokluğa) konar

Gönülden gönüle (kalpten kalbe) yol vardır (kalp kalbe karşıdır)

Görmemişin çocuğu olmuş, tutmuş şeyini (pipisini, çükünü) koparmış

Gözden ırak olan, gönülden de ırak olur

Göze yasak olmaz

Gözlüye gizli yoktur

Gözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmaz

Gül dalından odun, beslemeden kadın olmaz

Gülme komşuna, gelir başına

Gün doğmadan kemliği söylenmez

Gün doğmadan neler doğar

Gün ola harman ola

Güneş giren eve doktor (hekim) girmez

Güneş görmeyen eve doktor girer

Güvenme dostuna, saman doldurur postuna

Güzele kırk günde doyulur, iyi huyluya kırk yılda doyulmaz

Güzellerin talihi çirkin olur

Güzellik ondur, dokuzu dondur

Gabbe içerden olunca, kapı tırkaz tutmaz

Haddini bilmeyene haddini bildirmek, yetime don göynek giydirmek gibidir

Hak doğrunun yardımcısıdır

Hal halin yoldaşıdır

Hamala semeri yük değildir (olmaz)

Hangi gün vardır akşam olmadık

Haramın temeli olmaz (haramdan şifa olmaz)

Harman sonu dervişlerindir

Harman yakarım diyen, orağa yetişmemiş

Harman yel ile, düğün el ile olur

Hasta ol benim için, öleyim senin için

Hasta olmayan, sağlığın kadrini (değerini) bilmez

Hastaya bakmaktan hasta olması yeğdir

Hastaya döşek (yatak) sorulmaz

Hatasız kul olmaz

Hatır için çiğ tavuk (bile olsa) yenir

Hayır dile komşuna, hayır gele başına

Hayvanlar koklaşa koklaşa, insanlar anlaşa anlaşa

Hekimden sorma, çekenden sor

Hekimsiz, hakimsiz yerde oturma

Helale cömertlik olmaz

Hem kız, hem baldırı düz, hemde ucuz olur mu?

Her ağacın meyvesi olmaz

Her ağaçtan kaşık olmaz

Her çiçek koklanmaz

Her çok azdan olur

Her deliğe elini sokma, ya yılan çıkar ya çıyan

Her Firavun'un bir Musa'sı olur

Her gün bir olmaz

Her horoz kendi çöplüğünde öter

Her inişin bir yokuşu vardır

Her kaşığın kısmeti bir olmaz

Her koyun kendi bacağından asılır

Her sakaldan bir tel çekseler, köseye sakal olur

Her şeye (köfteye) maydanoz olma

Her şeyin bir vakti var, horoz bile vaktinde öter

Her şeyin yokluğu yokluktur

Her yerde okka dört yüz dirhem

Her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır

Her zaman eşek ölmez, on köfte on paraya olmaz

Herkes davul çalar ama çomağı makama uyduramaz

Herkes (insan) bildiğini okur

Herkes kaşık yapar ama sapını ortaya getiremez

Herkesin aklı bir olsa koyuna çoban bulunmaz

Herkesin ettiği yoluna gelir

Herkesin yorulduğu yere han yapılmaz

Her şey olacağına varır

Her şeyin yenisi, dostun eskisi (makbuldür)

Hırsız evden olursa kapı kilit istemez

Hırsıza beyler de borçlu

Hırsıza kilit olmaz

Hıyar akçesi ile alınan eşeğin ölümü sudan ucuz olur

Hızlı koşan çabuk yorulur

Hızlı koşan (giden) atın boku seyrek düşer (olur)

Hoca okurken yanılır

Hocanın (imamın) dediğini yap (söylediğini dinle), arkasından gitme (yaptığını yapma)

Hocanın (öğretmenin) vurduğu yerde gül biter

Horoz ne kadar öterse ötsün, civciv tavuğun dıkdıkına bakar

Horoz ölür, gözü çöplükte kalır

Horozu çok olan köyde sabah geç olur

Irak yerin davulu koygun öter

Isırgan, ocağında biter

Isıtma ''ben tuttuğumu kırk yıl sonra tanırım'' demiş

Islanmışın yağmurdan pervası yoktur

Ismarlama hac, hac olmaz

Ilıya ılıya yaz; soğuya soğuya kış gelir

İki aslan bir posta sığmaz

İki cambaz bir ipte oynamaz

İki deliye bir uslu koymuşlar

İki gönül bir olunca samanlık seyran olur

İki karpuz bir koltuğa sığmaz

İki kişi başında fes yok derse başını yokla

İki kişi dinden olursa bir kişi candan olur

İki kişi konuşurken üçüncüye bok yemek düşer

İlk vuran okçudur

İmam osurursa cemaat sıçar

İneğin sarısı, toprağın karası

İnsan doğduğu yerde değil, doyduğu yerde

İnsan eşek olunca semer vuran çok olur

İnsan yedisinde ne ise, yetmişinde de odur

İnsanın vatanı doğduğu yer değil, doyduğu yerdir

İnsanoğlu çiğ süt emmiş

İp inceldiği yerden kopar

İp kırıldığı (koptuğu) yerden ulanır (bağlanır)

İş olacağına varır

İsin yanına varan is, misin yanına varan mis kokar

İşine hor bakan (sanatını hor gören) boynuna torba takar

İşini bilmeyen kasap, ne bıçak kor ne masat

İt derisinden post olmaz

İti an, çomağı hazırla

İtin (köpeğin) duası kabul olsaydı gökten kemik yağardı

İtle dalaşmaktan çalıyı dolanmak iyidir

İyi dost kara günde belli olur

İyi olacak hastanın hekim (doktor) ayağına gelir

İyiliğe iyilik olsaydı, koca öküze bıçak olmazdı

İyiliğe ''nereye gidiyorsun?'' demişler, ''kötülüğe'' demiş

İyilik (muhabbet) iki baştan olur

Kabahat (suç) samur kürk olsa kimse sırtına (üstüne) almaz

Kaçan balık büyük olur (kaybolan koyunun kuyruğu büyük olur)

Kaçanı kovmazlar, yıkılanı vurmazlar

Kader olmayınca kadir bilinmez

Kadın kocasını isterse vezir, isterse rezil eder

Kadın kocasının çarığı, anasının sarığıdır

Kadının (cahili) sofusu, şeytanın maskarası

Kadının şamdanı altın olsa mumu dikecek erkektir

Kalbi yıkmak kolay, yapmak zordur

Kalbin yolu mideden geçer

Kalıp kıyafetle adam adam olmaz

Kalkacağın yere oturma

Kanaat gibi devlet olmaz

Kanaatkarlıktan büyük zenginlik olmaz

Kanatsız kuş uçmaz (olmaz)

Kapıyı kırarsan odun çok olur

Kaptanın hüneri dalgalı denizde belli olur

Kar ne kadar çok yağsa yaza kalmaz

Kar, zararın kardeşidir (ortağıdır)

Kardeş kardeşin etini yer, kemiğini bir araya koyar

Kardeş kardeşin (hısım hısımın) ne öldüğünü ister, ne onduğunu

Karınca kanatlanınca serçe oldum sanır

Karıncanın yok olma zamanı gelince kanatlanır

Karnı tok it gölgede yatar

Kartala bir ok değmiş, oda kendi yeleğinden

Kaş çatmakla çatık kaşlı olunmaz

Kasap isterse keçinin boynuzundan yağ çıkarır

Kasap, yağı bol bulunca gerisini yağlar

Katrandan olmaz şeker, olsa da cinsine çeker

Kavak, yaprağını tepeden dökerse kış çok olur

Kavanoz dipli dünya

Kavurga karın doyurmaz

Kaya uçmazsa dere dolmaz

Kaynana öcü, oğlu cici

Kaynana pamuk ipliği olup raftan düşse, gelinin başını yarar

Kaza geliyorum demez

Kazan taşarsa kepçenin değeri olmaz

Kazanırsan dost kazan, düşmanını anan da doğurur

Keçi (koyun) can derdinde kasap yağ (et) derdinde

Keçi kurttan kurtulsa gergedan olur

Keçi nereye çıkarsa oğlağıda oraya çıkar

Kedinin boynuna ciğer asılmaz

Kedinin kabahatini önüne koyarlar, öyle döverler

Kedinin kanadı olsaydı serçenin adı kalmazdı

Kediye ''Bokun şifa'' demişler, tutmuş üstünü örtmüş

Kefen alacak adam gözünün yaşından belli olur

Kefenin cebi yok

Kel ölür sırma saçlı olur, kör ölür badem gözlü olur

Kelin ilacı olsa başına sürer

Kelle sağ olsun da külah bulunur

Kem dileme komşuna, kem iş gelir başına

Kenarın dilberi nazik de olsa nazenin olmaz

Kervan yolda düzelir

Kes parmağını çık pazara, ilaç buyuran çok olur

Keseye danış, pazarlığa sonra giriş

Kesilen baş yerine konmaz

Kılavuzu karga olanın burnu boktan kurtulmaz

Kılık kıyafetle adam olunmaz

Kimse ayranım (yoğurdum) ekşi demez

Kimse kendi memleketinde peygamber olmaz

Kimse kimsenin çukurunu dolduramaz

Kimseden kimseye hayır yok (gelmez)

Kır atın (koca öküzün) yanında duran ya huyundan ya suyundan

Kırk hırsız bir çıplağı soyamamış

Kırk yılda bir ölet olur, eceli gelen ölür

Kırk yıllık Kani, olur mu Yani

Kırkından sonra azanı teneşir paklar

Kırkından sonra saza başlayan kıyamette çalar

Kırlangıcın zararını biberciden sor

Kısa günün karı az olur

Kısmetinde ne varsa kaşığına o çıkar

Koça boynuzu yük değil

Kocanın kabı ikiyse birini kır

Komşu boncuğunu çalan gece takar

Komşu ekmeği komşuya borçtur

Komşu hakkı, Tanrı hakkıdır

Komşu iti komşuya ürümez

Komşu kızı almak kalaylı kaptan su içmek gibidir

Komşu komşunun külüne muhtaçtır

Komşuda pişer, bizede düşer

Komşunu iki inekli iste ki kendin bir inekli olasın

Komşunun tavuğu komşuya kaz görünür

Kör satıcının kör alıcısı olur

Körden gözlü, topaldan ayaklı, deliden deli

Köre renkten bahsolunmaz

Kork Allah'tan korkmayandan

Kork aprilin beşinden, öküzü ayırır eşinden

Korkak bezirgan (tüccar) ne kâr eder ne ziyan

Korkak tavşan çok yaşar

Korku dağları bekletir (aşırır)

Korkulu rüya (düş) görmektense uyanık yatmak yeğdir (hayırlıdır)

Korkunun ecele faydası yoktur

Körler memleketinde şaşılar padişah olur

Körün istediği bir göz, ikisi olursa ne söz

Körün istediği iki göz, biri ela biri boz

Köseyle alay edenin top sakalı kara gerek

Kötü komşu insanı (adamı) hacet (mal) sahibi eder

Kötürümden aksak, hiç yoktan ahmak yeğdir

Koy avucuma, koyayım avucuna

Köylü, ''Misafir kabul etmeyiz.'' demez, ''Konacak konak yoktur.'' der

Koyma akıl, akıl olmaz

Koyunu yüze yetir, el onu bine yetirir

Koyunun bulunmadığı yerde keçiye Abdulrahman Çelebi derler

Koyunun melediğini kuzu melemez

Küçük suda büyük balık olmaz

Kul hatasız (kusursuz olmaz)

Kuma (ortak) gemisi yürümüş, elti gemisi yürümemiş

Kurda konuk giden, köpeğini yanında götürür

Kurda, "neden boynun (ensen) kalın?" demişler; "işimi kendim görürüm de ondan" demiş

Kürk ile börk ile adam olunmaz

Kürkçünün kürkü olmaz, börkçünün börkü

Kürkü orak vaktinde, orağı kürk vaktinde

Kurt kocayınca köpeğin maskarası olur

Kurt komşusunu yemez

Kurtla koyun, kılıçla oyun olmaz

Kurtla ortak olan tilkinin hissesi, ya tırnaktır ya bağırsak

Kuru laf karın doyurmaz

Kuşa kafes lazım, boruya nefes

Kuşa süt nasip olsa anasından olurdu

Kusursuz dost arayan dostsuz kalır

Kutlu gün doğuşundan bellidir

Kutsuz kuşun yuvası doğan yanında olur

Laf torbaya girmez

Lezzetsiz çorbaya tuz kâr etmez

Lodosun gözü yaşlı olur

Lokma çiğnenmeden yutulmaz

Lokma karın doyurmaz, şefkat artırır

Kardeşim olsun da kanlım olsun

Mal adama hem dost, hem düşmandır

Mal canın yongasıdır

Malı ongun olanın adı angın olur

Malım seni vereyimde mi kötü olayım, vermeyeyimde mi kötü olayım?

Malın iyisi boğazdan geçer

Mart dokuzunda çıra yak, bağ buda

Martta yağmaz, nisanda dinmezse sabanlar altın olur

Maşa varken elini ateşe sokma (el ateşe sokulmaz)

Mayasız yoğurt çalınmaz (tutumaz)

Maymun yoğurdu yemiş, artığını ayının yüzüne sürmüş

Merhametten (iyilikten) maraz doğar

Mescide gerek olan meyhaneye haramdır

Meyhaneciden şahit istemişler bozacıyı göstermiş

Meyhanecinin yüzünü bayram topu güldürür

Minare de doğru, ama içi eğri

Minnetle gül koklama, dikeni sancar seni

Mirasa "nereye gidiyorsun?" demişler "esip yağmaya, sürüp savurmaya" demiş

Misafir on kısmetle gelir; birini yer dokuzunu bırakır

Misafirin umduğu, ev sahibine iki öğün olur

Mısıra ''Yağmur geliyor.'' demişler, ''Çapan birlik mi?'' demiş

Miskçiyle konuş, miskine bulaş; pisçiyle konuş, pisine bulaş

Mühür kimde ise Süleyman odur

Mürüvvete endaze olmaz

Nasipten öteye yol yok

Ne dilersen eşine, o gelir başına

Ne doğrarsan aşına, o çıkar karşına (kaşığına)

Ne ekersen onu biçersin

Ne oldum dememeli, ne olacağım demeli

Ne verirsen elinle o gelir seninle

Ne yavuz (azgın) ol asıl, ne yavaş (taşkın, miskin) ol basıl

Nefesin el verirse borazancı başı ol

Nerde birlik, orda dirlik

Nerde çokluk, orda bokluk

Nerde hareket, orda bereket

Neren ağrırsa canın orda

Nereye gitsen okka dört yüz dirhem

Nisan yağar sap olur, mayıs yağar tahıl olur

Namaza meyli olmayanın kulağı ezanda olmaz

Ocağın yakışığı odun; evin yakışığı kadın

Ocak içinden tutuşur

Oduncunun gözü onçada, dilencinin gözü çömçede

Oğlan anası kapı arkası, kız anası minder kabası

Oğlan atadan öğrenir sofra açmayı, kız anadan öğrenir biçki biçmeyi

Oğlan babadan öğrenir meclis gezmeyi, kız anadan öğrenir sofra yazmayı

Oğlan dayıya, kız halaya çeker

Oğlan doğur, kız doğur; hamurunu sen yoğur

Oğlan doğuran övünsün, kız doğuran dövünsün

Oğlan doğurdum, oydu beni; kız doğurdum, soydu beni

Oğlan getir, kız getir; yine odun yükünü sen götür

Oğlan olsun deli olsun, ekmek olsun kuru olsun

Oğlan yemiş oyuna, çoban yemiş koyuna gitmiş

Oğlanın şaşkını, babasının zenginliğini metheder

Oğlanınki oğul balı, kızınki bahçe gülü

Oğlum deli malı neylesin, oğlum akıllı malı neylesin

Olacak oğlan gelişinden belli olur

Olacakla öleceğe çare bulunmaz

Olan dört bağlar, olmayan dert bağlar

Olgun bir insanı dost edinmek isterseniz tenkit edin, basit bir insanı dost edinmek isterseniz, methedin

Olmayacak duaya amin denilmez

Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz

Olsa ile bulsayı ekmişler, hiç bitmiş

Olsayı bulsaya vermişler hiç doğmuş

On beşindeki kız, ya erde gerek ya yerde

On ceviz alsan ikisi çürük çıkar

On para on aslanın ağzında

Onmadık hacıyı deve üstünde yılan sokar

Onmadık yılın yağmuru harman vakti yağar

Orman olur da domuz olmaz mı?

Ortak atın beli sakat olur

Ortaklık öküzden, başka buzağı yeğdir

Osmanlı'nın ayağı üzengide gerek

Osmanlı'nın ekmeği dizindedir

Osmanlı tavşanı arabayla avlar

Osurgan (osuruklu) göte arpa ekmeği bahane

Ot kökü üstünde biter

Otu çek, köküne bak

Otuz iki dişten çıkan, otuz iki mahalleye yayılır

Oynamasını bilmeyen gelin (kız) "yerim dar" demiş; yerini genişletmişler (bollaştırmışlar); "yerim dar" demiş

Oynaşına inanan avrat, ersiz kalır

Oynayacak adam, kağnı gıcırtısında da oynar

Oynayamayan gelin; "Yerim dar." der

Öfkede (öfkeli insanda) akıl olmaz

Öfkeyle (öfke ile) kalkan, zararla (ziyanla) oturur

Öğüt, bir hazine kadar değerli olduğu halde bedava verilir

Öksüz hırsızlığa çıkmış, ay ilk akşamdan doğmuş

Öksüz kuzu toklu olmaz

Öksüz oğlan göbeğini kendi keser

Öksüze acıyan çok, ama ekmek veren yok

Öküz, öküzün boynuzunda çamur görmezse korkmaz

Öküz öldü, ortaklık bozuldu

Ölecek tavşan çomağa karşı gelir

Ölmüş koyun (eşek) kurttan korkmaz

Ölümden öte köy yoktur

Ölümü gören, hastalığa razı olur

Önce can, sonra canan

Önce düşün, sonra söyle

Önce iğneyi kendine batır, sonra çuvaldızı ele

Örtük pazar ara bozar

Palamut çok biterse kış erken olur

Para ile imanın kimde olduğu belli olmaz (bilinmez)

Para isteme benden, buz gibi soğurum senden

Para para kazanır, koçyiğit bağ beller

Paralı adamdan dağlar bile korkar

Param seni vereyim de mi düşman olayım, vermeyeyim de mi düşman olayım? Vermeyeyim de düşman olayım

Paran ucuz olursa sen pahalı olursun

Paran varsa cümle âlem kulun, paran yoksa tımarhane yolun

Parayı zaptetmek deliyi zaptetmekten zordur

Pazarda herkes ambarındaki unu kadar konuşur

Pek yaş olma, sıkılırsın; pek de kuru olma, kırılırsın

Pekmez gibi malın olsun, Antakya'dan sinek gelir

Pişmiş aşa su katan, işi bozan kişiyi tanımlar

Rahvan at kendini yorar

Ramazan bereketli aydır ama duvardan giden kılıca sor (demişler)

Ramazanda yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayramda yüzü kara olur

Rüya ile hülya olmasa züğürtlerin canı çıkar

Rüzgar esmeyince yaprak oynamaz (dal kımıldamaz)

Rüzgarın önüne düşmeyen yorulur

Sabahtan karnını doyuran, küçükken evlenen aldanmamış

Sabırla koruk helva, dut yağrağı atlas olur

Sabrın sonu selamettir

Sade pirinç zerde olmaz, bal gerektir kazana; baba malı tez tükenir, evlat gerek kazana

Sadık dost akrabadan yeğdir

Sağ elin verdiğini sol elin görmesin

Sağ olsun da dağ ardında bulunsun

Sağır bir kocayla, kör bir kadın mutlu bir çifttir

Sağır için iki kere kamet olmaz

Sakal bıyığa denk olmayınca berber ne yapsın?

Sakla beni varken, bulunayım sana yokken

Samur kürkde olsa kabahatli kimse üzerine almaz

Sana taşla vurana, sen aşla vur (dokun)

Sarhoşa dokunma kendi yıkılsın

Sarhoşlar ve çocuklar doğruları söylerler

Sarhoştan deli bile korkar

Sarı altının olacağına sarı samanın olsun

Sarımsağı gelin etmişler, kırk gün kokusu çıkmamış

Sarımsak içli dışlı, soğan yalnız başlı

Satılık ziftin olsun, Selanik'ten kel gelir

Sayılı koyunu kurt kapmaz (yemez)

Sebepsiz ölüm olmaz

Sen bilirsin deyince (deyirmende) kavga olmaz

Sen işten korkma, iş senden korksun

Sen olursan bensiz, ben de olurum sensiz

Senden zengin ile ortak olma

Serçe ile konuşanın sesi semadan gelir

Serçeden (kuştan) korkan darı ekmez

Serkeş öküz soluğu kasap dükkanında alır

Sevda geçer yalan olur, sonra sokar yılan olur

Sevilmedik ot, insanın başucunda biter

Seyrek giden doğan, sık giden soğan

Seyrek git dostuna, kalksın ayak üstüne

Seyrek gitsen (sıkça varma) dostuna, kalksın ayak üstüne

Sıçan geçer yol olur

Sık gidersen dostuna, yatar arka üstüne

Sırça köşkte oturan, komşusuna taş atmamalıdır

Sofu soğan yemez, bulunca sapını komaz

Soğanı (soğanın acısını) yiyen bilmez, doğrayan bilir

Soğuk, ''kırk kat keçe, ben ondan geçe; bir kat deri, ben ondan geri'' demiş

Sokma akıl, sekiz adım gider

Son gülen iyi güler

Son pişmanlık fayda vermez (etmez)

Sona kalan dona kalır

Sonradan gelen devlet, devlet değildir

Sonradan görme kuldan, buluttan çıkma günden korkulur

Sora sora Bağdat (Kabe) bulunur

Soran yanılmamış (yorulmamış)

Sorma kişinin aslını, sohbetinden bellidir

Sormak ayıp değil, sormamak (bilmemek) ayıp

Soy asma, soyuna çeker

Soydur çeker

Söz biliyorsan söyle, inansınlar; bilmiyorsan söyleme, seni bir adam sansınlar

Söz dediğin yaş deridir, nereye çekersen oraya gider

Su akarken testiyi doldurmalı (doldur)

Su bulununca (görülünce) teyemmüm bozulur

Su içene yılan bile dokunmaz

Su (sus) küçüğün, söz (sofra) büyüğün

Su testisi su yolunda kırılır

Suçu gelin etmişler, kimse güvey olmamış (girmemiş)

Sürüden ayrılanı (ayrılan kuzuyu, koyunu) kurt kapar

Süt taşınca kepçeye baha olmaz

Sütsüz koyun meleğen olur

Sütten ağzı yanan, ayranı üfleyerek içer (yoğurdu üfleyerek yer)

Suyu havana koy, döv döv yine su

Şahin küçük et yer, deve büyük ot yer

Şahin küçüktür; ama koca turnayı havadan indirir

Şakanın sonu kakadır

Şaraptan bozma sirke keskin olur

Şeytanın dostluğu darağacına kadardır

Şeytanla ortak buğday eken samanını alır

Şimşeği görülen buluttan korkulmaz

Şubatın sonundan, martın onundan kork

Şüphe, insanı rahat koymaz; ama çok tehlikeden korur

Şahin avını nerede olsa alır

Tabancanın dolusu bir kişiyi korkutur, boşu kırk kişiyi

Takdirle yazılan tedbirle bozulmaz

Tana kalan dona kalır

Tandır başında bağ dikmek kolaydır

Tarlada izi olmayanın, harmanda yüzü olmaz

Tarlaya saban, sürüye çoban

Tatarın kılavuza ihtiyacı yok

Tatlı tatlı yemenin, acı acı geğirmesi olur

Tatlı ye, tatlı söyle (konuş)

Tavşan (dağ) dağa küsmüş, dağın haberi olmamış

Taze bardağın suyu soğuk olur

Tekkeyi bekleyen çorbayı içer

Teşbihte (temsilde) hata olmaz

Tilki erişemediği üzüme, ''Hevengim olsun.'' demiş

Tilki tilkiliğini bildirinceye kadar post elden gider

Tilkinin dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdır

Tilkiye ''Tavuk kebabı yer misin?'' demişler, ''Adamın güleceğini getiriyorsunuz.'' demiş

Tok, açın halinden bilmez (ne bilir, anlamaz) (Var ne bilsin yok halinden)

Tok ağırlaması güçtür

Tok iken yemek yiyen, mezarını dişiyle kazar

Tokmağı baş kazık yer

Top barutu beylikten olunca güllesi Bağdat'a gider

Topalla gezen, aksamak öğrenir

Toprağı işleyen, ekmeği dişler

Türk kocar, kılıcı kocamaz

Türkün aklı sonradan gelir

Tutulmayan uğru, beyden doğru

Tuz, ekmek hakkını bilmeyen kör olur

Ucuz etin yahnisi yavan (tatsız) olur

Ucuz etin yahnisi yenmez (tatsız olur)

Ulular köprü olsa basıp geçme

Una dökülen yağın zararı yok

Utanma pazar, dostluğu (mideyi) bozar

Üç kuruşluk eşeğin beş paralık sıpası olur

Üçlenmemiş eken, olmamış biçer

Üşenenin (utananın, erinenin) oğlu kızı olmamış

Üvey öz olmaz, ipek kumaş bez olmaz

Üzümü (üzümünü) ye (de), bağını sorma

Vakitsiz öten horozun başını keserler

Var evi, kerem evi; yok evi, verem (elem) evi

Var ne bilsin yok halinden

Var varlatır, yok söyletir

Vardı bağım malım, gelirdi kardeşlerim; tükendi yağım balım, gelmiyor kardeşlerim

Varlığa darlık olmaz

Varsa hünerin, var her yerde yerin; yoksa hünerin, var her yerde yerin!

Varsa (var mı) pulun, herkes kulun; yoksa (yok mu) pulun, dardır yolun

Ver elindeki sapı, git dolan kapı kapı

Veresiye şarap içen, iki kez sarhoş olur

Verip pişman olmaktansa (olacağına), vermeyip düşman olmak yeğdir (ol)

Veripte kötü olacağına, vermeyipte kötü ol

Verirsen doyur, vurursan duyur

Ya evlat bir, ya ocak kör

Ya olduğun gibi görün ya da göründüğün gibi ol

Yabancı koyun kenara yatar

Yağ (yal) yiyen köpek tüyünden belli olur

Yağına kıymayan, çöreğini yavan (yoz, kuru) yer

Yağlı dilimin yoksa, yağlı dilin de mi yok!

Yağmur tavına ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez

Yağmur yağsa kış değil mi? Kişi halini bilse hoş değil mi?

Yağmurda düşmanın koyunu, dostun atı satılsın

Yakın (hayırlı) dost (komşu) hayırsız akrabadan (hısımdan) yeğdir (iyidir)

Yalancının şahidi şıracı olur

Yalancıyı kaçtığı yere kadar kovalamalı

Yalanın kemiği yok ki boğaza bata

Yanık yerin otu tez biter

Yalnız öküz, çifte (boyunduruğa) koşulmaz

Yalnız taş duvar olmaz

Yar, yıkıldığı gün tozar

Yarası olan gocunur

Yardımcının yardımcısı olur

Yarım hekim candan eder, yarım hoca dinden eder

Yarına kalan davadan korkma

Yaşı at pazarından sorarlar

Yatan öküze yem yok

Yatanın, yüreğine borcu var

Yatsının faziletini güveyden sormalı

Yavaş tükürüğün sakala zararı olur

Yavaş (yumuşak) huylu atın çiftesi pek (yavuz) olur

Yavaş (yumuşak huylu) atın çiftesi (tekmesi) pek olur

Yaza çıkardık danayı, beğenmez oldu anayı

Yazın araması, kışın taraması olmasa herkes besler mandayı

Yazın gölge hoş, kışın çuval boş

Yazın gölge kovan, kışın karın ovar

Yel, kayadan ne koparır (aparır)

Yenecek aş, buğundan belli olur

Yeni dosttan vefa gelmez

Yeni testi suyu soğuk tutar

Yenilen pehlivan güreşe doymaz

Yerdiğin oğlan (küçük) yer tutar

Yerinden oynayan yetmiş kazaya uğrar, en küçüğü ölüm

Yerine düşmeyen gelin yerine yerine, boyuna düşmeyen esvap sürüne sürüne eskir

Yiğit meydanda belli olur

Yılan kendi eğriliğine bakmaz da ''Devenin boynu eğri.'' der

Yılan ne kadar eğri gitse deliğine doğru girer

Yılan sokan uyumuş, aç kalan uyumamış

Yılanın sevmediği ot, deliğinin ağzında biter

Yırtıcı (alıcı) kuşun ömrü az olur

Yiyen bilmez doğrayan bilir

Yoğurdum (ayranım) ekşidir diyen olmaz

Yok büyümez, zayıf büyür

Yoksul ala ata binse selam durmaz

Yoktan yonga çıkmaz

Yokun canı alınmaz

Yol bilen kervana katılmaz

Yol sormakla bulunur

Yol yürümekle, borç ödemekle tükenir

Yol yürümekle, borç vermekle biter

Yola giden yorulmaz

Yolcu yolunda gerek

Yoldan kal, yoldaştan kalma

Yoldan (yol ile) giden yorulmaz

Yolu sormak, kaybolmaktan iyidir

Yorgun eşeğin çüş (ıslık) canına minnet

Yüksek dağın başı dumanlı olur

Yumurtlayan tavuk bağırgan olur

Yurdun otlusundan kutlusu yeğdir

Yürük ata paha olmaz

Yuvarlanan taş yosun tutmaz

Yüz verme arsız olur, az verme hırsız olur

Yüzü güzel olanı değil huyu güzel olanı sev

Yüzü güzel olanın huyu (da) güzeldir

Zahmetsiz rahmet olmaz

Zemheride yoğurt isteyen cebinde bir inek taşır

Zemheriden sonra ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez

Zengin arabasını dağdan aşırır, züğürt düz ovada yolunu şaşırır

Zengin silkinse fakir bay olur

Zenginin gönlü olana kadar (olasıya), fakirin canı çıkar

Zenginin horozu bile yumurtlar

Zenginin kağnısı dağdan aşar, fakirin eşeği düz yolda şaşar

Zenginin malı, fakirin ağzını yorar

Zenginin malı, fakirin dölü kıymetli olur

Zenginin malı, züğürdün çenesini yorar

Ziyan olan koyunun kuyruğu yağlı olur

Zor kapıdan girerse, şeriat bacadan çıkar

Zor oyunu bozar

Zora beylerin borcu var

Zora dağlar dayanmaz

Zorla güzellik olmaz

Züğürt olup düşünmektense, uyuz olup kaşınmak yeğdir

Züğürtlük zadeliği bozar

Zurnada peşrev olmaz (ne çıkarsa bahtına)

Deyimler Sözlüğünde O

aba altından sopa göstermek

abdestinde namazında olmak

abdestinden şüphesi olmamak

adam oluncaya kadar kırk fırın ekmek ister

adı bile okunmamak

adı çıkmış dokuza

adı çıkmış dokuza, inmez sekize

Agop'un kazı gibi yutmak

ak sakaldan yok sakala gelmek

alçacık boylu kadife donlu

Allahsız tosbağa

alnı açık yüzü ak olmak

alnına yazılmış olmak

babaları üstünde olmak

babası üstünde olmak

bacak kadar boyu var, türlü türlü huyu var

bacakları kopmak

bacası tütmez olmak

bardaktan boşanırcasına

baş koymak

başı bağlı olmak

başı darda olmak

başı kazan gibi olmak

başı yukarıda olmak

başına çorap örmek

başına devlet kuşu konmak

başına feleğin tokmağı inmek

başını kaşıyacak vakti olmamak

ben sarhoş yolcu sarhoş

benden sonra tufan

bıyıkları balta kesmez olmak

bileğinde altın bileziği olmak

bir arpa boyu yol almak

bir avuç toprak olmak

bir dikili ağacı olmamak

bir don bir gömlek kalmak

bir gözü kör bir kulağı sağır olmak

bir kaşık suda boğmak

bir koltuğa iki karpuz sığdırmak

bir olmak

bir pire için yorgan yakmak

bir yastığa baş koymak

boş gezenin boş kalfası

boşan da semerini ye

boynu kıldan ince

boyunun ölçüsünü almak

bozguna uğramak

bozuk para gibi harcamak

bulut gibi olmak

burnu havada olmak

burnu Kaf dağında olmak

burnu kokuyu iyi almak

cehenneme kadar yolu var

cendereye koymak

cim karnında bir nokta

cin ifrit olmak

cinleri başına toplanmak

çıkmaz ayın son çarşambası

çoban kulübesinde padişah düşü görmek

çoban kulübesinde padişah rüyası görmek

çocuk gibi sevinmek

çoğu gitti azı kaldı

çorap söküğü gibi gelmek

çorbada tuzu bulunmak

çorbada tuzu olmak

dağdan gelip bağdakini kovmak

dal kol atmak

dalga boyu aynı olmak

dama taşı gibi oynatmak

dananın kuyruğu kopmak

darboğazdan geçmek

darısı dostlar başına

davul görür oynar, mihrap görür ağlar

değirmenin suyu nereden geliyor?

deli divane olmak

deli olmak işten değil

demem o deme değil

demir gibi olmak

denizi geçip çayda boğulmak

derdini Marko Paşa’ya anlat

dereden tepeden konuşmak

dikili ağacı olmamak

dili çetrefilli olmak

dili dolaşmak

Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak

direksiyon sallamak

dişinin kovuğuna yetmemek

dişlek kodaman

diz dize oturmak

doğduğuna inanıp öldüğüne inanmamak

doğmamış çocuğa don biçmek

dokuz doğurmak

dokuz köyden kovulmuş

dolmaları yutmak

domuzdan kıl koparmak

doyumluk değil tadımlık

düşte görse hayra yormamak

düşünüyorum, öyleyse varım

Ebusuut Efendinin torunu

eğrisi doğrusuna gelmek

ekmeğini kana doğramak

eli ayağı dolaşmak

eli ayağı olmak

eli kolu bağlı kalmak

elini vicdanına koyarak konuşmak

ervahlarına yuf olsun

esamesi okunmamak

Eski çamlar bardak oldu

eşek hoşaftan ne anlar

eşek sikine kelebek konmuş gibi

et et üstüne koymamak

ev ev dolaşmak

fare l'avvocato del diavolo

fındık kabuğunu doldurmaz

gavura kızıp oruç bozmak

gazel okumak

geçmişi olmak

geçti Bor’un pazarı sür eşeği Niğde’ye

göbeği sokakta kesilmiş

gölgesinden korkmak

gönülden ırak olmak

göz boyamak

gözleri çakmak çakmak olmak

gözleri dolu dolu olmak

gözleri yollarda kalmak

gözü yükseklerde olmak

gözyaşlarına boğulmak

gününü doldurmak

Halep ordaysa arşın burada

Halep yolunda deve izi aramak

haline bakmaz Hasan Dağı’na oduna gider

haline köpekler gülüyor

hanım köylü olmak

hazıra konmak

hem kel hem fodul

her boyayı boyandık da bir fıstıki yeşil mi kaldı?

her tarakta bezi olmak

hilesi hurdası yok

hodri meydan

hokka gibi oturmak

hop oturup hop kalkmak

hor kullanmak

horozlar ötmek

ıcığını cıcığını sormak

ıncığını cıncığını sormak

ısıtıp ısıtıp önüne koymak

içinde parmağı olmak

içine sokacağı gelmek

iki ayağını bir pabuca sokmak

ikili oynamak

ikindiden sonra dükkan açmak

in cin top oynuyor

inan olsun

ince eleyip sık dokumak

incik boncuk

ipi koparmak

ipi sapı yok

ipleri birinin elinde olmak

ismi var cismi yok

ispenç horozu gibi

istediği gibi at oynatmak

istemem yan cebime koy

işi başından aşkın olmak

işi boru olmak

işi sıkışık olmak

işi yokuşa sürmek

işin ucu birine dokunmak

kaçmaktan kovalamaya vakit olmamak

kadere razı olmak

kafası yerinde olmamak

kafasının bir tahtası noksan olmak

kambersiz düğün olmaz

kantarın topuzunu kaçırmak

kapıdan kovsan bacadan girer

kapısı açık olmak

kara gün dostu

Karaman’ın koyunu sonra çıkar oyunu

karaya oturmak

karga bokunu yemeden

kazın ayağı öyle olmamak

kellesini koltuğa almak

kemeri dolu olmak

kendine yontmak

kırığı olmak

kırkından sonra saz çalmak

kimi kimsesi olmamak

kirli çamaşırlarını ortaya dökmek

kokusu çıkmak

kol kanat germek

kollarını açmak

koltuğunun altına sığınmak

kont gibi

koynuna almak

koynunda yılan beslemek

koyunun kaval dinlediği gibi dinlemek

köpeğe hoşt, kediye pişt dememek

köprünün altından çok sular aktı

kurdu koyunla barıştırmak

kuzu postuna bürünmek

küfelik olmak

külçe gibi oturmak

küpünü doldurmak

kürek kadar dili olmak

lokman hekimin ye dediği

lop yumurta

lüpe konmak

madalyonun öteki yüzü

mahalle çocuğu

mahkemede dayısı olmak

makineli tüfek gibi konuşmak

mevsimli, mevsimsiz konuşmak

mideye oturmak

nabzını yoklamak

nal toplamak

nalıncı keseri gibi kendine yontmak

nanpareye muhtaç olmak

ne mal olduğunu biliriz

ne oldum delisi olmak

ne söylüyorsun?

neci oluyor

nereye kazık çaksam oraya torba asar

o tarakta bezi olmamak

ocağı batmak

ocağı sönmek

ocağı tütmek

ocağına incir ağacı dikmek

ok gibi ciğerine işledi

ok gibi fırlamak

ok yaydan çıktı

okey atmak

okkanın altına gitmek

oklava yutmuş gibi

okumu attım, yayımı astım

olmayacak duaya amin demek

olmuş armut gibi eline geçmek

on parmağında on kara

on parmağında on marifet

ona buna dil uzatmak

ona göre hava hoş

onun ipiyle kuyuya inilmez

öbür dünyayı boylamak

ödü kopmak

ödünü koparmak

öfke topuğa çıkmak

öküz boyunduruğa bakar gibi bakmak

öküz öldü ortaklık bozuldu

öküz öldü, ortaklık bozuldu

öküze boynuzu yük olmaz

öküze boyunduruğunu kuyruğundan vurmak

pabucu büyüğe okutmak

parasını sokağa atmak

paydos borusunu çalmak

pılı pırtıyı toplamak

pire için yorgan yakmak

pireye kızıp yorgan yakmak

postuna saman doldurmak

rüyasında görse hayra yormaz

saat on bir buçuğu çalmak

sacayak olmak

saçı topuklarını dövmek

saçını başını yolmak

saçları iki türlü olmak

saçma sapan konuşmak

sadık dost

sağ eliyle sol kulağını göstermek

sağa sola bakmadan

sağını solunu bilmemek

sakala soğan doğramak

sakalım yok ki sözüm dinlensin

sarımsak yemedim ki ağzım koksun

sazına bülbül koymak

selam verdik, borçlu çıktık

sen giderken ben geliyordum

servi boylu

sike sürülecek aklı olmamak

siz sağ olun

soğan yemedim ki ağzım koksun

soyup soğana çevirmek

söz sahibi olmak

su koyvermek

suya sabuna dokunmamak

süt dökmüş kedi gibi olmak

tabanı yanmış it gibi dolaşmak

taburcu olmak

tahtalı köyü boylamak

taş atıp kolu yorulmamak

taş yağar kıyamet kopar

tavşan boku

teessür olmak

tefe koymak

tekerine çomak sokmak

tutunacak dalı olmamak

tuzla buz olmak

tuzlayayım da kokmayasın

tuzluya oturmak

tüyleri diken diken olmak

ucu bucağı olmamak

ucu dokunmak

ufağını tefeğini toplamak

üsküdar dolmuşu gibi birbirinin üzerine

üst perdeden konuşmak

verilmiş sadakası olmak

vidin kalesi gibi metin olmak

voli vurmak

volta atmak

voyvoda kesilmek

vur patlasın çal oynasın

vurduğu çok; ama öldürdüğü yok

vücudunu ortadan kaldırmak

ya sopa yememiş ya da saymasını bilmiyor

yaz boz tahtasına çevirmek

yediği naneyi kokutmak

yerini doldurmak

yıldızları barışık olmak

yorgan gitti kavga bitti

yuları birinin elinde olmak

Acele Yürüyen Yolda Kalır

Açlıktan Nefesi Kokmak

Ağa Borç Eder, Uşak Harç

Ağaç Mobilya

Ağı Otu

Ağılda Oğlak Doğsa Ovada Otu Biter

Ağza Tat, Boğaza Feryat

Ağzı Dolu Dolu Konuşmak

Ağzı Oynamak

Ağzı Süt Kokmak

Ağzı Torba Değil Ki Büzesin

Ağzına Sakız Olmak

Ağzına Vur, Lokmasını Al

Ağzından Lokmasını Almak

Ağzını Aramak (Veya Yoklamak)

Ağzını Bozmak

Ağzını Havaya (Veya Poyraza) Açmak

Ağzını Koklamak

Ağzını Toplamak

Ağzının Perhizi Yok

Ağzının Tadı Bozulmak (Veya Kaçmak)

Ak Don Kara Don Geçitte Belli Olur

Ak Koyunun Kara Kuzusu Da Olur

Akciğer Lopçuğu

Akı Karası Geçitte Belli Olur

Akıl Doktoru

Akıl Kârı Olmamak

Akıllı Olmak

Akım Derken Bokum Demek

Akidesi Bozuk

Akil Baliğ Olmak

Aklı Başında Olmamak

Aklı Başka Yerde Olmak

Aklının Terazisi Bozulmak

Alçıya Almak (Veya Koymak)

Alıp Vereceği Olmamak

Allah Bir Yastıkta Kocatsın

Allah Dokuzda Verdiğini Sekizde Almaz

Allah Hoşnut Olsun

Allah Korusun (Veya Saklasın)

Allah Sağ Gözü (Veya Eli) Sol Göze (Veya Ele) Muhtaç Etmesin

Allah Senden Razı Olsun

Allah Son Gürlüğü Versin

Allah Sonunu Hayır Etsin

Allah Verince Kimin Oğlu, Kimin Kızı Demez

Allah'a Bir Can Borcu Var

Allah'tan Kork!

Allah'tan Korkmaz

Allak Bullak Olmak

Alnında Yazılmış Olmak

Altın Adı Pul Oldu, Kız Adı Dul Oldu

Altın Yürekli Olmak

Aması Maması Yok!

Amasya'nın Bardağı, Biri Olmazsa Biri Daha

Ana Kızına Taht Kurar, Kız Bahtı Kocadan Arar (Veya Ana Kızına Taht Kurmuş, Baht Kuramamış)

Anasından Doğduğuna Pişman Etmek

Anasını Eşek Kovalasın!

Anladımsa Arap Olayım

Arabanın Tekerine Taş Koymak

Aracı Koymak

Aralarında Dağlar Kadar Fark Olmak

Arı Gibi Eri Olanın Dağ Kadar Yeri Olur

Arkadaşını Söyle, Kim Olduğunu Söyleyeyim

Arkası Olmamak

Arkasında Dolaşmak (Veya Gezmek)

Arkasından Koşmak

Arkaya Bırakmak (Veya Koymak)

Arma Soymak

Armoni Orkestrası

Armudu Soy Ye, Elmayı Say Ye

Aslan Yatağından Belli Olur

Aş Taşınca Kepçeye Paha Olmaz

Aşağı Kalır Yeri (Veya Yanı) Yok

Aşk Olmayınca Meşk Olmaz

At At Oluncaya Kadar Sahibi Mat Olur

At Pazarında Eşek Osurtmuyoruz!

At Var, Meydan Yok

At Yiğidin Yoldaşıdır

Ateşle Oynamak

Atladı Geçti Genç Osman!

Atom Reaktörü

Atom Santrali

Atom Sayısı

Attığı Tırnak Kadar Olamamak

Ayağı (Veya Ayakları) Dolaşmak

Ayağına Bağ Olmak

Ayağına Dolanmak (Veya Dolaşmak)

Ayağına Sıcak Su Mu, Soğuk Su Mu Dökelim?

Ayağının Altına Karpuz Kabuğu Koymak

Ayağının Bastığı Yerde Ot Bitmez

Ayağının Pabucu Olamamak

Ayağının Tozunu Silmeden

Ayağının Türabı Olmak

Ayak Oyunu

Ayak Topu

Ayakaltında Dolaşmak

Ayaklar Baş, Başlar Ayak Olmak

Ayaklı Koşma

Ayan Olmak

Ayarı Bozuk

Ayaz Paşa Kol Geziyor

Aygır Deposu

Ayın On Dördü

Ayın On Dördü Gibi

Ayıyı Vurmadan Postunu Satmak

Az Günün Adamı Olmamak

Azrail'e Bir Can Borcu Olmak (Veya Kalmak)

Baba Koruk (Veya Erik) Yer, Oğlunun Dişi Kamaşır

Bağlantısızlık Politikası

Bam Teline Basmak (Veya Dokunmak)

Bardaktan Boşanırcasına Yağmak

Barış Görüş Olmak

Barışık Olmak

Barut Kesilmek (Veya Olmak)

Barut Kokusu Gelmek

Barutla Oynamak

Bastığı Yerde Ot Bitmez

Başına Balta Kesilmek (Veya Olmak)

Başına Belâ Olmak (Veya Kesilmek)

Başına Dolamak

Başına Oturmak

Başına Vur, Ağzından Lokmasını Al

Başında Olmak

Başında Torbası Eksik

Başını Koltuğunun Altına Almak

Başını Ortaya Koymak

Başını Toplamak

Başlık Atmak (Veya Koymak)

Bekâra Karı Boşaması Kolaydır

Ben Hancı, Sen Yolcu Oldukça

Beni Sokmayan Yılan Bin (Yıl) Yaşasın

Benim Oğlum Bina Okur, Döner Döner Yine Okur

Benliği Yoğurmak

Bent Olmak

Benzeşim Oranı

Benzetmek Gibi Olmasın

Bereketli Ola! (Veya Olsun!)

Besle Kargayı, Oysun Gözünü

Beyin Omurilik Sıvısı

Beyler Buyruğu Yoksula Kan Ağlatır

Bıçkı Tozu

Bıyığını Balta Kesmez Olmak

Bilmece Gibi Konuşmak

Bin Pişman Olmak

Bin Tarakta Bezi Olmak

Binin Yarısı Beş Yüz (O Da Bizde Yok)

Bir Arpa Boyu (Gitmek Veya Yol Almak)

Bir Atımlık Barutu Olmak (Veya Kalmak)

Bir Avuç Altının Olacağına Bir Avuç Toprağın Olsun

Bir Baba Dokuz Evlâdı Besler, Dokuz Evlât Bir Babayı Beslemez

Bir Bardak Suda Fırtına Koparmak

Bir Eli Yağda Bir Eli Balda (Olmak)

Bir Elmanın Yarısı O, Yarısı Bu

Bir Gömlek Fazla Eskitmiş Olmak

Bir Karıyla Bir Koca, Dırdır Eder Her Gece

Bir Korkak Bir Orduyu Bozar

Bir Koşu

Bir Köroğlu, Bir Ayvaz

Bir Köşeye Koymak

Bir Lokma Bir Hırka

Bir O Kadar

Bir O Yana, Bir Bu Yana

Bir Sıkımlık Canı Olmak

Bir Solukta

Bir Söyle On Dinle

Bir Tarafa Bırakmak (Veya Koymak)

Bir Tomar

Bir Torba Kemik

Bir Tuhaflığı Olmak

Bir Varmış Bir Yokmuş

Birbirinin Gözünü Oymak

Birey Oluş

Biri Yer Biri Bakar, Kıyamet Ondan Kopar

Birlikten Kuvvet Doğar

Bitki Coğrafyası

Bitki Topluluğu

Bitli (Veya Kurtlu) Baklanın Da Kör Alıcısı Olur

Bocuk Domuzuna Dönmek

Boğazına Bir Yumruk Tıkanmak (Veya Gelip Oturmak)

Boğazına Dikkat Etmek

Boğazında Düğümlenmek

Bohçasını Koltuğuna Almak

Bohçasını Koltuğuna Vermek

Boka Nispetle Tezek Amberdir

Boku Bokuna

Bokunda Boncuk Bulmak

Borç Yiğidin Kamçısıdır

Borç Yiyen Kesesinden Yer

Borçlu Bulunmak (Veya Olmak)

Borçluluk Dengesi

Borçlunun Dili Kısa Gerek

Boş Kile Dipsiz Ambar

Boşa Koysan Dolmaz, Doluya Koysan Almaz

Boy Almak (Veya Sürmek)

Boynu Altında Kalsın!

Boynu Armut Sapına Dönmek

Boyu Bacadan Mı Aştı?

Boyu Boyuna, Huyu Huyuna

Boyun Bağı

Boyun Bir Karış Uzadı

Boyuna Bosuna Bakmadan

Boyunduruğa Atmak (Veya Almak)

Boyunduruğa Vurmak

Boyunduruk Altına Girmek

Bozguna Uğramak (Veya Vermek)

Buğdayım Var Deme Ambara Girmeyince, Oğlum Var Deme Yoksulluğa Ermeyince

Buğdaysı Tohum

Buhar Olmak

Buharlaşma Noktası

Buldukça Bunar (Veya Bulmuş Da Bunuyor)

Buldumcuk Olmak

Burnundan Düşen Bin Parça Olmak

Burnunun Dibine Sokulmak

Burnunun Dikine (Veya Doğrusuna) Gitmek

Burun Boşlukları

Burun Otu

Bülbül Gibi Konuşmak (Veya Okumak)

Bülbül Gibi Konuşturmak (Veya Söyletmek)

Bülbülü Altın Kafese Koymuşlar, "ah Vatanım" Demiş

Bütüncü Ekonomi

Büyü Bozulmak

Büyük Başın Derdi Büyük Olur

Büyükle Büyük, Küçükle Küçük Olmak

Büyütken Doku

Caminin Mumunu Yiyen Kedinin Gözü Kör Olur

Can Alacak Nokta (Veya Yer)

Can Boğazdan Gelir (Veya Geçer)

Canı Ağzına (Veya Boğazına) Gelmek

Canı Sağ Olsun!

Canı Yok Mu?

Canımı Sokakta Bulmadım

Canına Ezan Okumak

Canına Okumak

Canını Cehenneme Göndermek (Veya Yollamak)

Cepheden Cepheye Koşmak

Cinler Cirit (Veya Top) Oynamak

Dağ Doğura Doğura Bir Fare Doğurmuş

Damlaya Damlaya Göl Olur

Davacın Kadı Olursa Yardımcın Allah Olsun

Davulun Sesi Uzaktan Hoş Gelir

Dayanak Noktası

Dedikodu Etmek (Veya Yapmak)

Delikli Boncuk (Veya Taş) Yerde Kalmaz

Denizde Kum, Onda Para

Denizdeki Balığın Karada Komisyonculuğunu Yapmak

Derleyip Toplamak (Veya Toparlamak)

Ders Olmak

Dersiz Topsuz

Dertsiz Başını Derde Sokmak

Deve Kuşu Gibi Başını Kuma Sokmak (Veya Gömmek)

Deve Olmak

Deveyi Yardan Uçuran Bir Tutam Ottur

Devinme Olayı

Devlet Oğul, Mal Tahıl, Mülk Değirmen

Dili Olsa Da Söylese (Veya Anlatsa)

Dilin Kemiği Yok

Diline Sağlam Olmak

Dilini Kesmek (Veya Kesip Oturmak)

Diliyle Sokmak

Dillerde Dolaşmak (Veya Gezmek)

Dipsiz Kile, Boş Ambar

Direksiyon Kırmak

Direksiyona Geçmek

Dirhemle Söylemek (Veya Konuşmak)

Dişinin Kovuğuna Bile Gitmemek

Doğduğuna Pişman Etmek

Doğduğuna Pişman Olmak

Doğru Söyleyeni Dokuz Köyden Kovarlar

Dokunulmazlığını Kaldırmak

Dokuz Babalı

Dokuz Canlı

Dokuz Körün Bir Değneği

Dokuz Yorgan Eskitmek (Veya Paralamak)

Dolaba Girmek (Veya Gelmek)

Dolap Beygiri Gibi Dönüp Durmak (Veya Dolaşmak)

Doluya Koydum Almadı, Boşa Koydum Dolmadı

Dost Başa, Düşman Ayağa Bakar

Dost Düşman

Dost Kara Günde Belli Olur

Dost Tutmak

Dostlar Başından Irak

Dostluk Etmek

Dostluk Kurmak

Dostun Attığı Taş Baş Yarmaz

Dosya Açmak (Veya Hazırlamak)

Düğün Pilâvıyla Dost Ağırlamak

Dümen Boğazı

Dünya Başına Dar Olmak (Veya Gelmek)

Dünyada Tasasız Baş Bostan Korkuluğunda Bulunur

Dünyadan Haberi Olmamak

Düşman Düşmana Gazel (Veya Yasin) Okumaz

Ecinniler Top Oynuyor

Eğitim Programı

Eğrelti Otugiller

Eğreti Kuyruk Tez Kopar

Eğreti Oturmak

Eğri Gemi Doğru Sefer

Eğri Oturup Doğru Konuşalım

Eğriye Eğri Doğruya Doğru

Ekmeğine Göz Koymak (Veya Dikmek)

El Ağzına Bakan, Karısını Tez Boşar

Elin Ağzı Torba Değil Ki Büzesin

Elinde Bulunmak (Veya Olmak)

Elinde Olmak

Eline Doğmak

Eline Erkek Eli Değmemiş Olmak

Eline Eteğine Doğru

Elini Kolunu Bağlamak

Elini Kolunu Sallaya Sallaya Gelmek

Elini Kolunu Sallaya Sallaya Gezmek

Elini Oynatmak

Elini Sıcak Sudan Soğuk Suya Sokmamak

Elini Veren Kolunu Alamaz

Emanet Dolabı

Emdiği (Helâl) Süt Haram Olmak

Emek Olmadan Yemek Olmaz

Ensesinde Boza Pişirmek

Enstantane Fotoğraf

Ergen Olmak

Ergene Karı Boşamak Kolay

Eski Düşman Dost Olmaz

Eşek Kulağı Kesilmekle Küheylân Olmaz

Eteği Ayağına Dolaşmak

Etek Dolusu

Eti Budu Yerinde (Veya Etine Dolgun)

Etinden Et Koparmak (Veya Kesmek)

Etine Dolgun

Etkili Olmak

Etkin Okul

Etmediğini Bırakmamak (Veya Komamak)

Ev Alma, Komşu Al

Ev Bozmak

Ev Ekonomisi

Ev Ev Dolaşmak (Veya Gezmek)

Evvelâ Can, Sonra Canan

Faaliyetten Alıkoymak

Fartası Furtası Olmamak

Fırsat Kollamak (Veya Gözlemek)

Fırsat Yoksulu

Fırtına Kopmak (Veya Patlamak)

Fiske Fiske Kabarmak (Veya Olmak)

Fiske Kondurmamak (Veya Dokundurmamak)

Gammaz Olmasa Tilki Pazarda Gezer

Ganyan Oynamak

Gâvur Olmak

Gâvur Orucu Gibi Uzamak

Gâvura Kızıp Oruç Yemek (Veya Bozmak)

Geç Olsun Da Güç Olmasın

Geçim Yolu

Geçim Zorluğu

Geçimini Doğrultmak

Geçinmeye Gönlü Olmamak

Geçme Namert Köprüsünden, Ko Aparsın Su Seni

Geçmiş Ola

Geçtiği Yoldan Geçmek

Gönlünün Dümeni Bozuk

Gönül Borcu

Gönül Borçlusu

Gönül Hoşluğu

Gönül Kimi Severse Güzel Odur

Gözden Irak Olan Gönülden De Irak Olur

Gözleri Dolmak (Veya Dolu Dolu Olmak)

Gözleri Velfecri Okumak

Gözü Yüksekte (Veya Yükseklerde) Olmak

Gözünü Toprak Doyursun

Gülme Komşuna, Gelir Başına

Gümrük Koymak

Gümüş Sağ Olsun, Altın Gidekosun

Gün Doğmadan Kimliği Söylenmez

Gün Olur Yılı Besler, Yıl Olur Günü Beslemez

Güneş Girmeyen Eve Doktor Girer

Gürültüye Getirmek (Veya Boğmak)

Güveni Olmak

Güvenlik Borusu

Güvenme Dostuna, Saman Doldurur Postuna

Haber Salmak (Veya Yollamak)

Hafta Sekiz, Gün Dokuz

Hâli (Veya Hâlleri) Duman Olmak

Hamala Semeri Yük Olmaz

Hangi Akla Hizmet Ediyor?

Hariçten Gazel Okumak (Veya Atmak)

Haritada Olmak

Harman Sonu

Harman Sonu Dervişlerin

Hasıl Olmak

Hasır Otugiller

Hassas Olmak

Hasta Olmak (Veya Düşmek)

Hava Boşaltma Makinesi

Havale Göndermek (Veya Yollamak)

Hayatını (Birine) Borçlu Olmak

Hayatta Olmak

Haydi Oradan

Hayır Yok

Hayran Olmak (Veya Kalmak)

Hayrı Dokunmak

Hayrı Olmamak

Haysiyetine Dokunmak

Hazır Bulunmak (Veya Olmak)

Hazır Ol Duruşu

Hazır Olmak

Hazırlıklı Olmak (Veya Bulunmak)

Hazırlıksız Olmak (Veya Bulunmak)

Her Koyun Kendi Bacağından Asılır

Her Ne Pahasına Olursa Olsun

Her Yiğidin Bir Yoğurt Yiyişi Vardır

Herkesin Yorulduğu Yere Han Yapılmaz

Hesabı Yok

Hesap Sormak

Hesapta Olmamak

Hırsıza Yol Göstermek

Hiç Yoktan

Hidroelektrik Santral

Horoz Evlenir, Tavuk Tellenir

Hoş Görmek (Veya Karşılamak)

Hoş Tutmak

Hoşa Gitmek

Hoşaf Gibi

Hoşafın Yağı Kesilmek

Hoşbeş Etmek

Hoşça Kal (Veya Kalın)

Hoşnut Etmek

Hoşnutluk Getirmek

Hoşnutsuzluk Getirmek

Ismarlama Hac, Hac Olmaz

Kaçan Balık Büyük Olur

Kafası Sersem Sepet (Olmak)

Kafasına Koymak

Kafasını Kaşıyacak Vakti Olmamak

Kafasını Sokmak

Kafasını Toplamak

Kafasının Kontağı Atmak

Kalbi Yıkmak Kolay, Yapmak Zordur

Kalıbının Adamı Olmamak

Kalkıp Kalkıp Oturmak

Kamış Atmak (Veya Koymak)

Kamuoyu Oluşturmak (Veya Yaratmak)

Kanına Ekmek Doğramak

Kantarın Topunu Kaçırmak

Kapı Kapı Dolaşmak (Veya Gezmek)

Kaput Gitmek (Veya Olmak)

Kardeşim Olsun Da Kanlım Olsun

Karışanı Görüşeni Olmamak

Karnından Konuşmak (Veya Söylemek)

Kaya Uçmazsa Dere Dolmaz

Kazan Kaynamayan Yerde Maymun Oynamaz

Keçiyi Yardan Uçuran Bir Tutam Ottur

Kedi Olalı Bir Fare Tuttu

Kedi Otu

Kedi Otugiller

Kedinin Boynuna Ciğer Asılmaz

Kefeni Boynunda Olmak

Kefenin Cebi Yok

Kele Köseden Yardım Olmaz

Kelebek Otu

Keli Körü Toplamak

Kelime Kadrosu

Kelimeleri Tartarak Konuşmak

Kelin Merhemi Olsa Başına Sürer (Veya Kelin Medarı Olsa Kendi Başında Olur)

Kelle Koparmak

Kelle Koşturmak

Kellesinden Olmak

Kellesini Koltuğuna Almak

Kenar Bobini

Kendinde Olmamak

Kendinde Toplamak

Kendini (Kapıp) Koyuvermek

Kendini Toparlamak (Veya Toplamak)

Keyfini Kaçırmak (Veya Bozmak)

Keyfinin Kâhyası Olmamak

Kıpkırmızı Kesilmek (Veya Olmak)

Kırdığı Koz (Veya Ceviz) Kırkı (Veya Bini) Aşmak

Kırk Tarakta Bezi Olmak

Kırkından Sonra At Olup Da Kuyruk Mu Sallayacak

Kırkından Sonra Azmak

Kızılca Kıyamet Kopmak

Kibar Lokması

Kibrine Dokunmak

Kilidi Küreği Olmamak

Kimse Kendi Memleketinde Peygamber Olmaz

Kimse Yoğurdum Ekşi Demez

Kimseden Kimseye Hayır Yok (Veya Gelmez)

Kokusunu (Veya Koku) Almak (Veya Duymak)

Kol Kanat Olmak (Veya Germek)

Kolay Gele! (Veya Gelsin!)

Kollarını Sallaya Sallaya Gelmek

Kollarının Arasına Almak

Kolunda Altın Bileziği Olmak

Komşu Komşunun Külüne (Veya Tütününe) Muhtaçtır

Komşuda Pişer, Bize De Düşer

Komşuluk Etmek (Veya Yapmak)

Komşunun Tavuğu Komşuya Kaz (Karısı Kız) Görünür

Korkak Bezirgan Ne Kâr Eder Ne Zarar (Veya Ziyan)

Korkaklık Etmek

Korku Dağları Bekler (Veya Aşırır)

Korku Damarı

Korku Saçmak

Korku Vermek

Korkulu Rüya (Veya Düş) Görmektense Uyanık Yatmak Evlâdır (Veya Yeğdir)

Korkunun Ecele Faydası Yoktur

Koyduğum Yerde Otluyor

Koyun Can Derdinde, Kasap Yağ Derdinde

Koyun Dede

Koyun Kaval Dinler Gibi Dinlemek

Kozunu Paylaşmak (Veya Pay Etmek)

Kör Satıcının Kör Alıcısı Olur

Kör Topal

Köseyle Alay Edenin Top Sakalı Kara Gerek

Kötürüm Olmak (Veya Kalmak)

Kulağına Koymak (Veya Sokmak)

Kulağına Küpe Olmak (Veya Etmek)

Kuluçkaya Oturmak (Veya Yatmak)

Kum Kamyonu

Kum Otu

Kumda Oynamak

Kundak Sokmak (Veya Koymak)

Kurdun Oğlu Akıbet Kurt Olur

Küçükle Küçük, Büyükle Büyük Olmak

Lâboratuvar Muayenesi

Lâzım Gelmek (Veya Olmak)

Maktul Düşmek (Veya Olmak)

Makul Olmak

Makyaj Odası

Mal Canın Yongasıdır

Mal Da Yalan Mülk De Yalan, Var Biraz Da Sen Oyalan

Mangal Gibi Yüreği Olmak

Martaval Atmak (Veya Okumak)

Maruz Bulunmak (Veya Olmak)

Masa Topu

Masal Okumak (Veya Anlatmak)

Mecbur Kalmak (Veya Olmak)

Mektubu Dışından Okumak

Mesafe Bırakmak (Veya Koymak)

Mürekkebi Kurumadan Bozmak

Mürekkep Olmak

Mürt Olmak

Müslüman Mahallesinde Salyangoz Satmak

Namusuna Sinek Kondurmamak

Ne Ekersen Onu Biçersin

Ne Güne Duruyor?

Ne Kadar Olsa

Ne Kokar Ne Bulaşır

Ne Mal Olduğunu Bilmek (Veya Anlamak)

Ne O?

Ne Od Var Ne Ocak

Ne Olacak!

Ne Olduğunu Bilememek

Ne Olur Ne Olmaz

Ne Olursa Olsun

Ne Oluyor?

Ne Pahasına Olursa Olsun

Neler De Neler, Maydanozlu Köfteler

Neon Lâmbası

Neon Tüpü

Nerede Bu Bolluk

Nerede Hareket, Orada Bereket

Nohut Oda, Bakla Sofa

O Duvar Senin, Bu Duvar Benim

Ok Gibi (Yerinden) Fırlamak

Ok Meydanı

Ok Meydanında Buhurdan Yakmak

Ok Yılanı

Okka Her Yerde Dört Yüz Dirhem

Okulu Asmak (Veya Kırmak)

Oldu Olacak, Kırıldı Nacak

On Para On Aslanın Ağzında

On Paralık

On Paralık Etmek

On Parasız

On Parmağı Boğazında Olmak

Onarım Görmek

Ondalık Sayı

Ongun Besi Suyu

Onikiparmak Bağırsağı

Orası Senin, Burası Benim Dolaşmak (Veya Gezmek)

Ortada Fol Yok Yumurta Yok

Ortak (Veya Kuma) Gemisi Yürümüş, Elti Gemisi Yürümemiş

Ortalığı Birbirine Katmak

Ortalığı Kırıp Geçirmek

Otomatiğe Almak (Veya Bağlamak)

Otomatiğe Geçmek

Otomatik Olarak

Otomatik Sigorta

Otorite Sağlamak (Veya Temin Etmek)

Pabuç Kadar Dili Olmak

Papaza Kızıp Oruç (Veya Perhiz) Bozmak

Papyon Kravat

Para Bozmak

Para Sızdırmak (Veya Koparmak)

Paramparça Olmak

Parasıyla Rezil Olmak

Parça Bohçası

Parçalı Bohça

Parçalı Bohça Gibi

Parmağını Bile Kıpırdatmamak (Veya Oynatmamak)

Parsayı Başkası Toplamak

Pasaportunu Eline Vermek

Peşinde (Veya Peşinden) Koşmak

Peşinde Dolaşmak (Veya Gezmek)

Pişmiş Aşa (Soğuk) Su Katmak

Polemiğe Girmek (Veya Girişmek)

Polimerleşme Derecesi

Posta Koymak (Veya Atmak)

Posta Treni

Posta Yapmak

Postaya Atmak (Veya Vermek)

Projektör Işığında Olmak

Rafa Koymak (Veya Kaldırmak)

Rehine Koymak (Veya Vermek)

Rivayet Olunmak (Veya Edilmek)

Rüyasında Görse Hayra Yormamak

Sağ Elinin Verdiğini Sol Elin Görmesin

Sağ Gözünü Sol Gözünden Sakınmak

Sapsarı Kesilmek (Veya Olmak)

Satılık Ziftin Olsun, Selânik'ten Kel Gelir

Satır Sonu

Sayesinde Sayeban Olmak

Sayfalanmış Program

Sayım Suyum Yok

Sebep Olan Sebepsiz Kalsın

Sebep Olmak

Sebze Meyve Toptancısı

Sepette Pamuğu Olmamak

Serbest Elektron

Serçeden Korkan Darı Ekmez

Sıçan Deliğine Paha Biçilmez Olmak

Sırça Köşkte Oturan Komşusuna Taş Atmamalı

Sinirleri Ayakta Olmak

Sinirleri Boşanmak

Sinirleri Bozulmak

Sinirleri Gergin Olmak

Sinirlerine Hâkim Olmak

Sofra (Veya Sofrayı) Kurmak

Soğuk Duş Etkisi Yapmak

Soğuk Düşmek (Veya Kaçmak)

Soğuk Vurmak (Veya Yakmak)

Sohbet Etmek

Sohbet Ustası

Sokağa (Veya Sokaklara) Düşmek

Sol Tarafından Kalkmak

Soluğu (Bir Yerde) Almak

Soluğu Kesilmek (Veya Tutulmak)

Son Pişmanlık Fayda Vermez (Veya Etmez)

Sona Kalan Dona Kalır

Sondaj Yapmak

Sonlu Büyüklük

Sonradan Gelen Devlet Devlet Değildir

Sonradan Görme, Gâvurdan Dönme

Sorma Kişinin Aslını, Sohbetinden Bellidir

Sözünü (Veya Sözünüzü) Balla Kestim (Veya Kesiyorum)

Su Altı Fotoğrafçılığı

Su Gibi Bilmek (Veya Okumak)

Su Götürür Yeri Olmamak

Su Korkusu

Su Koyuvermek

Su Testisi Su Yolunda Kırılır

Sucuk Gibi Olmak (Veya Islanmak)

Suç Olmak

Suçlu Olmak

Suikastta Parmağı Olmak

Sulh Olmak

Suna Boylu

Suratından Düşen Bin Parça Olmak

Suspus Olmak

Sut Kostik

Suyu Görünce Teyemmüm Bozulur

Suyu Nereden Geliyor?

Tane Tane Söylemek (Veya Konuşmak)

Tarih Atmak (Veya Koymak)

Taş Yağar Kıyamet Koparken

Tavşan Dağa Küsmüş De Dağın Haberi Olmamış

Tavşancıl Otu

Taze Ot Görmüş Eşek Gibi

Telefon Etmek (Veya Açmak)

Tenceresi Kaynarken, Maymunu Oynarken

Teptim Keçe Oldu, Sivrilttim Külâh Oldu

Teşbihte Hata Olmaz (Veya Olmasın)

Teşhis Etmek (Veya Koymak)

Tetiğini Bozmamak

Tevzi Bürosu

Tezkiyesi Bozuk

Tıkırı Yolunda Olmak (Veya Gitmek)

Tıkırını Yoluna Koymak

Tilki Tilkiliğini Anlatıncaya Kadar Post Elden Gider

Tilkinin Dönüp Dolaşıp Geleceği Yer Kürkçü Dükkânıdır

Tongaya Basmak (Veya Düşmek)

Topal Eşekle Kervana Katılmak (Veya Karışmak)

Toplumsal Farklılaşma

Toprağına Ağır Gelmesin

Toprak Boya

Toprak Doyursun Gözünü

Tozdan Dumandan Ferman Okunmamak

Tuzlayayım Da Kokmayasın (Veya Kokma)

Ucu (Herhangi Birine) Dokunmak

Ucu Bucağı Olmamak (Veya Görünmemek)

Ucuz Etin Yahnisi Yavan (Veya Tatsız) Olur

Uçan Kuşa Borcu Olmak

Uçan Top

Uf Olmak

Uğur Ola! (Veya Uğurlar Olsun!)

Uslu Durmak (Veya Oturmak)

Uyarma Komutu

Uygulamalı Toplum Bilimi

Varagele Bombardımanı

Yağmur Olsa Kimsenin Tarlasına Düşmez (Veya Yağmaz)

Yağmur Yağarken Küpünü Doldurmak

Yağmurdan Kaçarken Doluya Tutulmak

Yan Gelip Oturmak (Veya Yatmak)

Yaprak Oynamamak (Veya Kıpırdamamak)

Yapraklı Kara Yosunları

Yarım Elmanın Yarısı O, Yarısı Bu

Yaşı Yerde (Veya Toprakta) Sayılası

Yavaş Gel! (Veya Ol!)

Yem Dökmek (Veya Koymak)

Yetimi Okşamışlar, Vay Sırtım Demiş

Yola (Veya Yollara) Düşmek

Yolunu Beklemek (Veya Gözlemek)

Yorgan Gitti, Kavga Bitti

Yorgunu Yokuşa Sürmek

Yosun Bağlamak (Veya Tutmak)

Yuvarlak Masa Toplantısı

Yuvarlak Vokal

Yuvarlanan Taş Yosun Tutmaz

Yuvasını Bozmak

Yük Odası

Yük Olmak

Yüksek Perdeden Konuşmak

Yüksek Sosyete

Yüksekten Konuşmak

Yüksük Otu

Yüreği Boğazına Tıkanmak

Yüreği Dolu

Yüreği Göz Göz Olmak

Yüreği Parça Parça Olmak

Yüreği Soğumak

Yüreği Yerinden Oynamak

Yüreğine Dert Olmak

Yüreğine Dokunmak

Yüreğine Od (Veya Ateş) Düşmek

Yüreğine Oturmak

Yüreğini Boşaltmak (Veya Dökmek)

Yüzünden Düşen Bin Parça Olmak

Yüzünden Okumak

Yüzüne Bakamaz Olmak

Yüzüne Tükürseler Yağmur Yağıyor Sanır

Zembereği Boşalmak (Veya Boşanmak)

Zembil Otu

Zemzemle Yıkanmış Olmak

Zırnık (Bile) Koklatmamak

Zorunda Kalmak (Veya Olmak)

abliyi kaçırmak (veya bırakmak veya koyuvermek)

acıklı başta akıl olmaz

adam yerine (veya hesabına) koymak

adapte olunmak

afiyet üzere olmak

afyon yutmak

ağır yongayı yel kaldırmaz

ağlamalı olmak

ağrısız baş mezarda olur

ahirette on parmağı yakasında olmak

akılsız iti (veya köpeği) yol kocatır

akşamlar (veya akşamışerifler) hayrolsun!

akşamdan sonra merhaba

ala keçi her vakit püsküllü oğlak doğurmaz

alçak yer yiğidi hor gösterir

alışkanlıktan (veya alışkanlığından) kopamamak

arif olan anlar (veya anlasın)

arpacıya borç eden ahırını tez satar

asabına dokunmak

asıda olmak (veya kalmak)

askıntı olmak

aşık daima bey oturmaz

aşina olmak

atılan ok geri dönmez

atlıya saat olmaz

ayıpsız dost isteyen dostsuz kalır

aynı yolun yolcusu (olmak)

azat olmak

azıksız yola çıkanın iki gözü el torbasında olur

babasız oğlan doğurmak

bacakları tutmaz olmak

badem olmak

badi badi yürümek (veya gitmek veya koşmak)

bahtiyar olmak

bahtsız olmak

balon yapmak

baston (veya baston yutmuş) gibi

başka işi yok mu?

başrolü oynamak

bembeyaz kesilmek (veya olmak)

ben yokum (veya ben bu işte yokum)

berhayat olmak

bıraktığı (veya bağladığı) yerde (veya çayırda) otlamak

biçim vermek (veya biçime sokmak)

binicinin sağı solu olmaz

blok yapmak

bodur tavuk her gün (veya dem) piliç

bomboş olmak (veya kalmak)

borçsuz çoban yoksul beyden yeğdir

borusu ötmek

bostan gök iken pazarlık yapılmaz

boya vurmak (veya çekmek veya sürmek)

boynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçer

boyunca çocuğu olmak

boyut kazandırmak

bozacının şahidi şıracı

bükemediğin eli öp başına koy

büzülüp oturmak (veya kalmak)

cami olmak

... canlısı (olmak)

cascavlak ortada kalmak

cehennem olup gitmek

cemaat ne kadar çok olsa imam gene bildiğini okur

davetsiz gelen döşeksiz oturur

dedikodu sermayesi olmak

demem o (ki)

demoralize olmak

dertsiz kul olmaz

dervişin fikri ne ise zikri de odur

despotluk etmek

destursuz bağa gireni sopa ile kovarlar

dımdızlak ortalıkta bırakmak

diken üstünde oturmak (veya olmak)

doğmadık çocuğa don biçilmez

doğru söz yemin istemez

doksan kapının ipini çekmek

doktor doktor gezmek (veya dolaşmak)

doktora yapmak

dolanıp durmak

dolap çevirmek (veya döndürmek)

doludizgin gitmek

domuzun kuyruğunu kes yine domuz

donsuzun gönlünden dokuz top bez geçer

dosyası kabarmak (veya kabarık olmak)

doyurucu gelmek

dönüşü olmayan yola girmek

dur durak (veya dur dinlen veya dur otur) yok

dünden hazır (veya razı) olmak

düş uykudan sonra olur

düzen vermek (veya düzene koymak veya düzene sokmak)

efsane olmak

ekol kurmak

emanet hayvanın (veya eşeğin) kuskunu (veya paldımı) yokuşta kopar

emboli atmak

en kötü günümüz böyle olsun

entegre olmak

erenlerin sağı solu (belli) olmaz

ervahına yuf olsun!

esef olunmak

eskiye rağbet (veya itibar) olsaydı bitpazarına nur yağardı

eskortluk etmek

eylem koymak

eyyam ola!

fareler cirit atmak (veya oynamak)

feda olsun!

format atmak (veya çekmek)

fos çıkmak

gelen gideni aratır (veya gelen gidene rahmet okutur)

genizden konuşmak (veya çıkarmak)

gıllıgışlı olmak

göç yolda düzülür

görünen köyün (veya dağın) uzağı olmaz

gözlüye gizli yoktur

gözyaşına boğulmak

gülüp oynamak (veya söylemek)

güttüğüm domuzu bana öğretme

güveyi olmadık ama kapı dışında bekledik

haberli olmak

hafakanlar basmak (veya boğmak)

hancı sarhoş yolcu sarhoş

hastaya döşek sorulmaz

hastanelik olmak

hayırlısı olsun

heyamola ile

heyheyleri tutmak (veya üstünde olmak)

hiç yoktan iyidir

horon vurmak

horozu çok olan köyde sabah geç olur

hoşnut olmak (veya kalmak)

ısırgan ile taharet olmaz

ıslanmışın yağmurdan korkusu olmaz

ısrarlı olmak

kabahat samur kürk olsa kimse sırtına almaz

kader olmayınca kadir bilinmez

kadük olmak (veya kalmak)

kafakola almak

kamanço etmek

kanaat gibi devlet olmaz

kâr zararın kardeşidir (veya ortağıdır)

karaborsaya düşmek

karakol kurmak

kardeş kardeşin ne öldüğünü ister ne onduğunu

kaskatı olmak

katranı kaynatsan olur mu şeker?

katresi kalmadı (veya yok)

kauçuk toplamak

kaynana pamuk ipliği olup raftan düşse gelinin başını yarar

keleme olmak

kenarın dilberi nazik de olsa nazenin olmaz

kesilen baş yerine konmaz

kestiği tırnak olamamak

kıl olmak

kılavuzu karga olanın burnu boktan kalkmaz

kırlangıcın zararını biberciden sor

komploya kurban gitmek

köprünün (veya köprülerin) altından çok su (veya sular) aktı (veya geçti)

kuma olmak

kurası olmak

kurbanlık koyun gibi

kusursuz dost arayan dostsuz kalır

kuşku yok

kutsuz kuşun yuvası doğan yanında olur

kürk ile börk ile adam olunmaz

lahavle çekmek (veya okumak)

lodosa çevirmek (veya dönmek)

madalyonun ters tarafı (veya tersi veya arka yüzü)

madik atmak (veya etmek veya oynamak)

mağrur olmak

mahkemelik olmak

mail olmak

maksat muhabbet olsun

marka olmak

mayasız yoğurt tutmaz

memnu olmak

... meraklısı (olmak)

mesut olmak

mevkisi olmak

mezada çıkarmak (veya koymak)

miçoluk etmek

mikroskop altına koymak (veya almak)

milletin ağzı torba değil ki büzesin (veya dikesin)

mosmor kesilmek (veya olmak)

motoru bozmak

muallakta olmak (veya kalmak)

mukadder olmak

murdar olmak

müft olsun da zift olsun

mühür kimde ise Süleyman odur

noktasına virgülüne dokunmadan

nostalji uyandırmak

oduncunun gözü omçada

ofsaytta kalmak

ok yaydan (veya yayından) çıkmak

olanak sağlamak (veya tanımak)

olay yaratmak

olur a!

olmuş armut gibi eline düşmek

onay (veya onayını) almak

otuz iki dişe keman çaldırmak

pahalıya patlamak (veya mal olmak veya oturmak)

palamarı koparmak (veya çözmek)

parmakla sayılacak kadar az olmak

patron çıkarmak

payidar kalmak (veya olmak)

pişti olmak

piyango vurmak (veya çıkmak)

razı olmak (veya gelmek)

sardalya gibi istif olmak

selam yollamak (veya salmak)

sersefil olmak

sersem olmak

seyirci kalmak (veya olmak)

sınırlarını (veya sınırını) zorlamak

sırdaş olmak

sinir sahibi olmak

siper olmak

sofrayı kaldırmak (veya toplamak)

solo yapmak (veya atmak)

sorguya çekmek

sorması ayıp olmasın (veya sorması ayıp)

tavır almak (veya takınmak veya koymak)

tebliğ olunmak

tedavi görmek (veya olmak)

tefe koyup çalmak

tekerlek kırıldıktan sonra yol gösteren çok olur

tekkeyi bekleyen çorbayı içer

torun tosun (veya torba) sahibi olmak

tozunu almak (veya atmak veya silkelemek veya silkmek)

tutuya bırakmak (veya koymak)

tutunacak dalı olmak

tuzluya mal olmak (veya oturmak veya patlamak)

tünelin sonunda ışık görünmek

tüyo vermek

uçkuruna sağlam olmak

yasa çıkarmak (veya yapmak veya koymak)

yorgunluk (veya yorgunluğunu) atmak (veya çıkarmak)

yorum yok

zayıf yerinden (veya noktasından veya damarından) yakalamak

zerresi (veya zerre kadar eseri) kalmamak (veya olmamak veya yok)

zevkten dörtköşe olmak

zorluk çıkarmak (veya göstermek)

zurnacının karşısında limon yemek gibi

züğürt olup düşünmektense uyuz olup kaşınmak yeğdir

çiçek olmak

imanı yok

ikiz doğurmak

çarşı pazar dolaşmak (veya gezmek)

polat gibi

imam osurursa cemaat sıçar

çorbaya sinek düşmek

ishal olmak

ince eleyip (veya eğirip) sık dokumak

çorap söküğü gibi gitmek (veya gelmek)

şablon çıkarmak

arı kovanı gibi işlemek

buzdolabına kaldırmak

ifrit kesilmek (veya olmak)

çığlık atmak (veya koparmak veya basmak)

koltuk değneği olmak

Osmanlı tokadı yemek

isyanları oynamak

kutlu gün doğuşundan bellidir

alt çenesi oynamak

ipotek etmek

adı sanı olmak

incir çekirdeği doldurmamak

işkenceye sokmak

şamata koparmak

çarkına etmek (veya okumak)

şirk koşmak

örtüye sokmak (veya koymak)

zenginin malı züğürdün çenesini yorar

şekle sokmak (veya koymak)

çobanlık etmek

iyilik iki baştan olur

çakı suyu kesiyor

şad olmak

pul pul olmak

kaloma etmek (veya vermek)

su yolu yapmak

kendi kendine gelin güveyi olmak

insanoğlu çiğ süt emmiş

ihtiyacı olmak

çivi sokmak (veya sürmek)

isabet oldu

poz kesmek (veya yapmak)

ayrısı gayrısı olmamak

pert olmak

çocukluk etmek

ilgi toplamak

belsoğukluğuna uğratmak

kontrol altında tutmak

pırıl pırıl olmak

günah keçisi olmak

kapora vermek

Arafat'ta soyulmuş hacıya dönmek

oydaş olmak

hipnotize etmek

kahkaha tufanı kopmak

el âlemin ağzı torba değil ki büzesin

şüphe yok

karnı tok sırtı pek olmak

çıngıraklı deve kaybolmaz

iltiması olmak

öpücük kondurmak

fülsüahmere muhtaç olmak

çomak sokmak (veya koymak)

ağzının kokusunu çekmek

halebi orada ise arşın burada

ihya olmak

sela vermek (veya okumak)

don yağının tortusu gibi kalmak (veya oturmak)

iskonto etmek (veya yapmak)

ekmekten kaşık olur ama her yoğurdun hakkına değil

ayak bağı olmak

yerli yerinde olmak

burun buruna olmak

dağ başından duman eksik olmaz

karış karış dolaşmak

küpünü (veya küplerini) doldurmak

alacağı vereceği kalmamak (veya olmamak)

ölçülü olmak

çerçi kızı boncuğa âşıktır

karşı karşıya olmak

vadesi gelmek (veya dolmak)

altın yere düşmekle pul olmaz

erinenin oğlu kızı olmamış

halüsinasyon görmek

karmanyolaya getirmek

kovculuk etmek

mastor olmak

müsadif olmak

onmadık yılın yağmuru harman vakti yağar

peydah olmak

tıkırında gitmek (veya olmak veya yürümek)

iyot gibi ortaya çıkmak

üye olmak

ikişer olmak

ibaret olmak (veya kalmak)

ağır taş yerinden oynamaz

aklın yolu birdir

h&m home

ayağını yorganına göre uzat