TDK Ya Nedir Anlamı, Ya Ne Demek? Ya Eşanlamlısı

TDK Ya Anlamı Nedir? Ya Ne Demek?

Bazı Çekimli zamanlardan gelerek anlamı pekiştiren

kuvvetlendiren Bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum Ya

Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde Asıl yargının arkadan Gelen Cümle İle anlatılacağını Belirten Bir Söz

Bir düşüncede Sıra İle Yer Alan Ayrı Cins ögelerden Biri ötekilerden Üstün görüldüğünde `hele

özellikle` anlamlarında kullanılan Bir Söz

Bilinen

görülen

hatırlanıp anlatılan Bir Olay Dolayısıyla da sorulan Başka Bir Konu İçin kullanılan Bir Söz

Dilek Ve Geniş Zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren Bir Söz

Gereklik Ve Onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren Bir Söz

Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan Bir Söz

Şaşma

Şaşkınlık bildiren Bir Söz

Evet

`Ey

hey` anlamlarında Bir Seslenme sözü

TDK Sözlüğünde Ya İle İlgili Atasözü ve Deyimler

Ya Ya Ya şa şa şa

Ya Sabır Çekmek

Ya Sabır

Ya Rabbi (veya Rab)

Ya Allah

Atasözleri Sözlüğünde Ya

Aba vakti aba, yaba vakti yaba alan yanılmaz

Aba vakti yaba, yaba vakti aba

Abanın kadri yağmurda bilinir

Abdal ata binince bey oldum sanır, şalgam aşa girince yağ oldum sanır

Abdala "kar yağıyor" demişler, "titremeye hazırım" demiş

Abdalın yağı çok olursa gah (hem) borusuna çalar (sürer), gah (hem) gerisine

Abdestsiz sofuya namaz dayanmaz

Aç aç ile yatınca, arada dilenci doğar

Aç karın katık istemez, uyku yastık istemez

Aç kurt yavrusunu yer

Aç yanından kaç

Aça dokuz yorgan örtmüşler, yine uyuyamamış

Açık yaraya tuz ekilmez

Acıkan doymam (sanır), susayan kanmam sanır

Acıkan ne olsa yer, acıyan ne olsa söyler

Açılan solar, ağlayan güler

Açın karnı doyar, gözü doymaz

Açın kursağına çörek dayanmaz

Acıyan uyumuş, acıkan uyumamış

Adam adamdan korkmaz, utanır (hatır sayar)

Adam yanıla yanıla, pehlivan yenile yenile

Adama dayanma ölür, ağaca dayanma kurur

Adamın yere bakanından, suyun sessiz (yavaş) akanından kork (suyun yavaş akanından, insanın yere bakanından kork)

Ağaç düşse de yakınına yaslanır

Ağaç yaprağı ile güzeldir (gürler)

Ağaç yaş iken eğilir

Ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez

Ağızdan burun yakın, kardeşten karın yakın

Ağlamakla yar ele girmez

Ağlamayan çocuğa meme vermezler

Ağlarsa anam ağlar, gerisi yalan ağlar

Ağlayanın malı gülene hayır etmez

Ağrımayan başın, sargıya ihtiyacı yoktur

Ağustosta beyni kaynayanın kışın kazanı kaynar

Ağustosun yarısı yaz, yarısı kış

Ak koyunu gören, içi dolu yağ sanır

Ak şeker, kara şeker, bir damar soya çeker

Akan suya inanma, el oğluna güvenme

Akarsuya inanma, eloğluna dayanma

Akçanın iyisi kesede duran, bahçanın (bahçenin) iyisi eve yakın olan

Akıl olmayınca başta, ne kuruda biter, ne yaşta

Akıl olmayınca ne yapsın sakal?

Akıl yaşta değil baştadır

Akıllı köprü arayıncaya dek (kadar), deli suyu geçer

Akılsız başın zahmetini (cezasını) ayaklar çeker

Akıntıya (karşı) kürek çekilmez

Akrabanın akrabaya akrep etmez ettiğini

Akşam ise yat, sabah ise git

Akşama karşı gitme, tana karşı yatma

Al elmaya taş atan çok olur

Al kaşağıyı gir ahıra, yarası (yağırı) olan gocunsun (gocunur)

Alçak yerde yatma sel alır, yüksek yerde yatma yel alır

Alın yazısı değişmez

Alında yazılı olan başa gelir

Allah balmumu yakana balmumu, yağmumu yakana yağmumu verir

Allah doğrunun yardımcısıdır

Allah kardeşi kardeş yaratmış, kesesini ayrı yaratmış

Allah kulunu kısmeti ile yaratır

Allah uçamayan kuşa alçacık dal verir

Alma alı, sat yağızı (satma kırı), bin doruya (ille doru), besle kırı (yağızın da binde biri)

Alma delinin kızını soya çeker

Almadan vermek, Allah'a mahsus (yaraşır)

Altın yerde paslanmaz, taş yağmurda ıslanmaz

Amca baba yarısıdır

Ana gibi yar, Bağdat gibi diyar olmaz

Ana, yürekten yana

Anadan olur daya (dadı), hamurdan olur maya

Anahtar doğruyadır

Analık fenalık (kara yamalık)

Ananın bastığı yavru incinmez (ölmez)

Anlayana sivri sinek saz, anlamayana davul zurna az

Ar dünyası değil kar dünyası

Arayan belasınıda, devasınıda bulur

Arayan bulur, inleyen ölür

Ardıcın közü olmaz, yalancının sözü olmaz

Arefe günü yalan söyleyenin, bayram günü yüzü kara çıkar

Arı bal yapacak çiçeği bilir

Arık etten yağlı tirit olmaz

Arpacıya borç eden ahırını tez satar

Arsızın yüzüne tükürmüşler, "yağmur yağıyor" demiş

Arslan yatağından (yattığı yerden) bellidir (belli olur)

Aşı pişiren yağ olur, gelinin yüzü ağ olur

Aşık kalemi kör, dört yanını duvar sanır

Asil azmaz, bal kokmaz; kokarsa yağ kokar, onunda aslı ayrandır

Aslan kükrerse atın ayağı kösteklenir

Aslan yatağından, şahan oturağından belli olur

Aslan yattığı yerden belli olur

Aslını inkar eden (saklayan) haramzadedir (kafirdir)

At alırsan yazın, deve alırsan güzün, avrat alırsan gezin ha gezin

At at oluncaya kadar sahibi mat olur

Ata sözü tutmayan, uluya kalır

Atalar sözünü tutmayanı yabana atarlar

Atasını tanımayan Allah'ını tanımaz

Ateş demekle ağız yanmaz

Ateş düştüğü yeri yakar

Ateş olmayan yerden duman çıkmaz

Atın bahtsızı arabaya düşer

Atlar nallanırken kurbağa ayağını uzatmaz

Atlasa kıl yapışmaz

Atlıya saat olmaz

Atlıya selam kelam, eşekliye sonra gine gelem

Atmaya niyeti olmayan Kürt, taşın büyüğüne sarılır

Av avlayanın, kemer bağlayanın

Avrat var ev yapar, avrat var ev yıkar (yakar)

Ayağa değmedik taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz

Ayağı yürüten baştır

Ayağın sığmayacağı yere baş sokulmaz

Ayağını sıcak tut, başını serin; gönlünü ferah tut, düşünme derin

Ayağını yorganına göre uzat

Ayaklar ıslanmadan balık tutulmaz

Ayı sevdiği yavrusunu hırpalar

Ayı yavrusunu severken öldürürmüş

Ayıpsız yar (dost) arayan, yarsız (dostsuz) kalır

Ayıyı fırına atmışlar, yavrusunu ayağının altına almış

Ayyar tilki art ayağında tutulur

Az ateş çok odun yakar

Az tamah çok ziyan getirir

Az yaşa, uz yaşa, akıbet gelecek başa

Aza demişler: "-Nereye?" "-Çoğun yanına!" demiş ("-Azca nereye?" "-Çokçanın yanına!")

Bağı ağlayanın yüzü güler

Bahtsızın bağına, ya yağmur yağar ya dolu

Baktın yârin yâr değil, terkini kılmak az değil

Bal tutan parmağını yalar

Balı dibinden, yağı yüzünden

Balık kokarsa tuzlanır, tuz kokarsa ne yapılır?

Bana dokunmayan (beni sokmayan) yılan bin yaşasın

Baş başa bağlı, başta şeriata (yasaya)

Baş kes, yaş kesme

Baş nereye giderse ayakta oraya gider

Baş yarılır börk içinde, kol kırılır yen içinde (kalır)

Baş yastığı baş derdini bilmez

Başın sağlığı, dünya varlığı

Başını sallamayan kavak olmaz

Baykuşun kısmeti ayağına gelir

Bekârın parasını it yer, yakasını bit

Beleş atın dişine (yaşına, yularına, dizginine) bakılmaz

Benzeye benzeye yaz, benzeye benzeye kış olur

Bıçak yarası geçer, dil yarası geçmez

Bilmedik aş ya karın ağrıtır, ya baş

Bir ağacın gölgesinde bir sürü yatar

Bir ağızdan çıkar bin ağıza yayılır

Bir anaya bir kız, bir kafaya bir göz

Bir bulutla kış olmaz (bir çiçekle yaz gelmez)

Bir deli kuyuya bir taş atmış, kırk akıllı çıkaramamış

Bir dönüm güzlük on dönüm yazlığa bedeldir

Bir insanı tanımak için ya alışveriş etmeli, ya yola gitmeli

Bir pire için bir yorgan yakılmaz

Bir selam bin hatır yapar

Bir yalanı kırk doğruya saklarlar

Birden çıkan bine yayılır

Biri yer, biri bakar; kıyamet ondan kopar

Borçlunun yalımı alçak olur

Boş çuval ayakta (dik) durmaz

Boş torba ile at tutulmaz (boş torbaya eşek gelmez)

Boşboğazı cehenneme atmışlar, ''odun yaş (az)'' diye bağırmış

Buğday başak verince orak pahaya çıkar (kıymete biner)

Buğdayın yanında acı ot da sulanır

Bugün bana ise yarın sana

Bugünkü tavuk yarınki kazdan iyidir

Bugünün işini yarına bırakma

Bulanık su, balıkçının yarı kazancıdır

Canı kaymak isteyen mandayı yanında taşır

Canı yanan eşek attan yürük olur (canı acıyan eşek atı geçer)

Cennet annelerin ayakları altındadır (Anne Cennet kapılarının ortasındadır. (hadis))

Cennet de bu dünyada cehennem de

Çabuk parlayan, çabuk söner

Çağrılan yere erinme, çağrılmayan yere görünme

Çağrılmayan yere çörekçi ile börekçi gider

Çalışanın yatanda hakkı vardır

Çalışmak ibadetin yarısıdır

Çiftçinin karnını yarmışlar, "kırk tane gelecek yıl" çıkmış

Çiftçiye yağmur, yolcuya kurak; cümlenin muradını verecek Hakk

Çingeneden çoban olmaz, Yahudiden pehlivan

Çobana verme kızı, ya koyun güddürür yada kuzu

Çobanın gönlü olursa tekeden yağ çıkarır

Çok bilen (söyleyen) çok yanılır

Çok el, ya yağmaya ya yolmaya

Çok gezen tavuk, ayağında pislik getirir

Çok havlayan köpek ısırmaz

Çok mal haramsız, çok söz yalansız olmaz

Çok yaşayan (okuyan) bilmez, çok gezen bilir

Çul içinde arslan yatar

Dağ başına harman yapma, savurursun yel için; önüne değirmen yapma, öğütürsün sel için

Dağdaki kekliğin bini bir paraya

Damlaya damlaya göl olur

Danışan dağı aşmış, danışmayan (-ın) yolu şaşmış

Danışan (zengin) dağlar aşar, danışmayan (olmayan) yolda şaşar

Davacın kadı olursa yardımcın Allah olur

Dayak cennetten çıkmıştır

Dayak isteyen keçi çobanın değneğine vurur

Dazlayan daza düşer, kel başlı kıza düşer

Deli kıza cilve yap demişler, oda gitmiş osurmuş

Deliye taş atma, başını yarar

Derin su yavaş akar

Deryanın suyu, hanımın huyu

Deve taze yaprak yemek isterse boynunu uzatır

Deveye cilve yap demişler, götüyle dağları devirmiş (yedi çadır devirmiş)

Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur

Devlet adama ayağıyla gelmez

Devletli (zengin) yanını kaşısa, yoksul para verecek sanır

Dibi görünmeyen suya girme

Dilenciye borçlu olma, ya düğünde ister ya bayramda

Dilenciye hıyar vermişler, eğri diye beğenmemiş

Doğru söyleyenin bir ayağı üzengide gerek

Doğrunun yardımcısı Allah'tır

Dost başa bakar, düşman ayağa

Dostun attığı taş baş yarmaz

Düğün olur iki kişiye, kaygısı düşer deli komşuya

Dünya bir, işin bin

Dünya büyük olsa da (aslında) dardır

Dünya dört kulplu bir kazan, bir kulpundan tut da kazan

Dünya iki kapılı handır

Dünya malı dünyada kalır

Dünya ölümlü, gün akşamlı

Dünya Sultan Süleyman'a bile kalmamış

Dünya tükenir, yalan tükenmez

Dünyada tasasız baş bostan korkuluğuna benzer

Dünyanın ucu uzundur

Dünyayı su bassa ördeğe vız gelir

Dünyayı umutla yemişler

Düşman düşmana rahmet (gazel, yasin) okumaz

Dut kurusu ile yâr sevilmez

Dut yaprağı döktü, soyun; döktü giyin

Ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını

Ekmeğini yalnız yiyen, sofrasını yalnız kaldırır

Ekmekle oynayanın, ekmeğiyle oynanır

El elin nesine, gülerek gider yasına

El için ağlayan iki gözden, yâr için dövünen dizinden olur

El mi yaman bey mi yaman?

El yarası onulur (geçer, iyi olur) dil yarası onulmaz (iyi olmaz)

Eldeki yara, yarasıza duvar deliği gibidir

Elden (yabancıdan) vefa, zehirden şifa olur mu?

Elmayı havaya at, düşünceye kadar Allah kerim

Emanete hıyanet olmaz

Erkek koyun kasap dükkanına yakışır

Erteye kalan, arkaya kalır

Eşeğe cilve yap demişler, çifte atmış

Eşeği düğüne çağırmışlar, ''ya odun eksik, ya su'' demiş

Eskisi olmayanın yenisi olmaz

Eşkıyanın düşkünü, beyaz giyer kış günü

Eskiye itibar olsaydı, bit pazarına nur yağardı

Etme bulma dünyası

Evdeki hesap çarşıya uymaz

Evlenenle ev alana (yapana) Allah yardım eder

Faydasız baş mezara yaraşır

Faydasız evliyanın kubbesi başına yıkılsın

Fazla aş, ya karın ağrıtır ya baş

Fincancı katırlarını ürküten sayısız dayak yer

Fukaranın (fakirin) şaşkını, beyaz giyer kış günü

Garibin yardımcısı Allah'tır

Garip kuşun yuvasını Allah yapar

Geçim dünyası

Gelini ata bindirmişler, ''Ya nasip!'' demiş

Gem almayan atın ölümü yakındır

Gençler sadık olmak ister, yapamazlar. Yaşlılar, sadık olmamak ister, yapamazlar

Gençliğin kıymeti ihtiyarlıkta bilinir (anlaşılır)

Gezen ayağa taş değer

Gök gürlemeden yağmur yağmaz

Gökten ne yağdı da yer kabul etmedi?

Gökyüzünde düğün var deseler, kadınlar merdiven kurmaya kalkar

Gönlün sevdiği, ya kürklü olur ya kepenekli

Gönlün yazı var, kışı var

Gönül bir sırça saraydır, kırılırsa yapılmaz

Gönülsüz yenen aş, ya karın ağrıtır yada baş

Görünen dağın ardı yakındır

Göze yasak olmaz

Gözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmaz

Gündüzün mum yakan, geceyi bulamaz

Güvenme dayına, ekmek al yanına

Güzele kırk günde doyulur, iyi huyluya kırk yılda doyulmaz

Güzele ne yakışmaz

Hak doğrunun yardımcısıdır

Harman yakarım diyen, orağa yetişmemiş

Hasta olmayan, sağlığın kadrini (değerini) bilmez

Hasta yatan ölmez, eceli yeten ölür

Hastaya bakmaktan hasta olması yeğdir

Hastaya döşek (yatak) sorulmaz

Haydan gelen Huya gider

Hazıra dağ (-lar) dayanmaz

Helal kazanç ile yağlı pilav yenmez

Her arı bal yapmaz

Her deliğe elini sokma, ya yılan çıkar ya çıyan

Her gönülde bir aslan yatar

Her taş baş yarmaz

Her yiğidin gönlünde bir arslan yatar

Her zaman eşek ölmez, on köfte on paraya olmaz

Her ziyan bir öğüttür

Herkes kaşık yapar ama sapını ortaya getiremez

Herkes kaşık yapar ama sapını yapamaz

Herkesin yorulduğu yere han yapılmaz

Hesapsız kasap, ya bıçak kırar ya masa (hesabını bilmeyen kasap, ne satır bırakır, ne masat)

Hıyar akçesi ile alınan eşeğin ölümü sudan ucuz olur

Hoca okurken yanılır

Hocanın (imamın) dediğini yap (söylediğini dinle), arkasından gitme (yaptığını yapma)

Irmak kenarına çeşme yapılmaz

Işığını akşamdan önce yakan sabaha çırasında yağ bulamaz

Islanmışın yağmurdan pervası yoktur

Ilıya ılıya yaz; soğuya soğuya kış gelir

İçi beni yakar, dışı eli (seni) yakar

İki çıplak bir hamama yakışır

İmam evinden aş, ölü gözünden yaş çıkmaz

İnsan ayaktan, at tırnaktan kapar

İnsan bilmediğini ayağının altına alsa başı göğe erer

İsin yanına varan is, misin yanına varan mis kokar

İşini kış tut, yaz çıkarsa bahtına

İt itin ayağına (kuyruğuna) basmaz

İt yal (yemek, aş) yediği kapıyı bekler

İtin (köpeğin) duası kabul olsaydı gökten kemik yağardı

İtle yatan bitle kalkar

İyi olacak hastanın hekim (doktor) ayağına gelir

İyilik yazıda (yerde) kalmaz

Kalbi yıkmak kolay, yapmak zordur

Kalıp kıyafetle adam adam olmaz

Kar ne kadar çok yağsa yaza kalmaz

Karaya sabun, deliğe öğüt neylesin

Kardeş kardeşi atmış, yar başında tutmuş

Kardeş kardeşin etini yer, kemiğini bir araya koyar

Karga yavrusuna bakmış, "benim ak pak evladım" demiş (kuzguna yavrusu anka görünür)

Karıncadan ibret al, yazdan kışı hazırlar

Karnı tok it gölgede yatar

Kasap isterse keçinin boynuzundan yağ çıkarır

Kasap, yağı bol bulunca gerisini yağlar

Kavak uzaya uzaya göğe yetmez

Kavak, yaprağını tepeden dökerse kış çok olur

Kavanoz dipli dünya

Kavun, karpuz yata yata büyür

Kavurganın yananı sıçrar

Kaya uçmazsa dere dolmaz

Kaynana pamuk ipliği olup raftan düşse, gelinin başını yarar

Kaynayan kazan kapak tutmaz

Kazanmayanın kazanı kaynamaz

Kazaya rıza gerek

Keçi (koyun) can derdinde kasap yağ (et) derdinde

Keçi nereye çıkarsa oğlağıda oraya çıkar

Kedi kıçını görmüş, ''Yaram var!'' demiş

Kedi yavrusunu yerken sıçana benzetir

Kedinin kabahatini önüne koyarlar, öyle döverler

Kefen alacak adam gözünün yaşından belli olur

Kel yanında kabak anılmaz

Kele, köseden yardım gelmez

Kepenek altında er yatar

Kılık kıyafetle adam olunmaz

Kimsenin çırası tana kadar yanmaz

Kimsenin ettiği yanına kalmaz

Kır atın (koca öküzün) yanında duran ya huyundan ya suyundan

Kırk hırsız bir çıplağı soyamamış

Kırk yıllık Kani, olur mu Yani

Kırkından sonra saza başlayan kıyamette çalar

Kış kış gerek, yaz yaz

Kişi ne yaparsa kendine yapar

Kısmetsiz köpek, sabaha karşı uyuyakalır

Kızı gönlüne (keyfine) bırakırsan ya davulcuya varır, ya zurnacıya

Komşu ekmeği komşuya borçtur

Komşu iti komşuya ürümez

Komşunun tavuğu komşuya kaz görünür

Köpek suya düşmeyince yüzmeyi öğrenmez

Köprüyü geçinceye kadar ayıya dayı derler

Kör bıçak ele, iş bilmeyen avrat dile yavuz

Körden gözlü, topaldan ayaklı, deliden deli

Kork Allah'tan korkmayandan

Korkak bezirgan (tüccar) ne kâr eder ne ziyan

Korkak tavşan çok yaşar

Korkulu rüya (düş) görmektense uyanık yatmak yeğdir (hayırlıdır)

Körle yatan şaşı kalkar

Köşe taşı köşede yakışır

Koy avucuma, koyayım avucuna

Köy yanar, deli taranır (deli kız taranır)

Kul azmayınca Hak yazmaz (kula bela gelmez Hak yazmadıkça, Hak bela yazmaz kul azmadıkça)

Kurda konuk giden, köpeğini yanında götürür

Kurdun adı yaman çıkmış, tilki vardır baş keser

Kurtla ortak olan tilkinin hissesi, ya tırnaktır ya bağırsak

Kurunun yanında yaşta (yaş da) yanar

Kuşa kafes lazım, boruya nefes

Kusursuz dost arayan dostsuz kalır

Kutsuz kuşun yuvası doğan yanında olur

Kuzguna yavrusu (anka) görünür

Kuzusuna kıymayan, kebap yiyemez

Laf torbaya girmez

Lafla pilav pişerse deniz kadar yağı benden

Leyleği kuştan mı sayarsın, yazın gelir, kışın gider

Lezzetsiz çorbaya tuz kâr etmez

Lodosun gözü yaşlı olur

Malın iyisi suya yakın, daha iyisi eve yakın

Mart dokuzunda çıra yak, bağ buda

Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır

Mart kuruluk, nisan yağmurluk

Mart yağar, nisan övünür; nisan yağar, insan övünür

Martta tezek kuruya, nisanda seller yürüye

Martta yağmasın, nisanda dinmesin

Martta yağmaz, nisanda dinmezse sabanlar altın olur

Mayasız yoğurt çalınmaz (tutumaz)

Minareyi yaptırmayan yerden bitmiş sanır

Mirasa "nereye gidiyorsun?" demişler "esip yağmaya, sürüp savurmaya" demiş

Mısıra ''Yağmur geliyor.'' demişler, ''Çapan birlik mi?'' demiş

Mum yanmayınca pervane dönmez

Nasihat tutmayanı, musibet tutar

Ne karanlıkta yat, ne kara düş gör

Ne yavuz (azgın) ol asıl, ne yavaş (taşkın, miskin) ol basıl

Nisan yağar sap olur, mayıs yağar tahıl olur

Nisan yağmuru: Altın araba, gümüş tekerlek

Namaza meyli olmayanın kulağı ezanda olmaz

Ocağın yakışığı odun; evin yakışığı kadın

Oğlan babadan öğrenir meclis gezmeyi, kız anadan öğrenir sofra yazmayı

Oğlan dayıya, kız halaya çeker

Olan dört bağlar, olmayan dert bağlar

Olmayacak duaya amin denilmez

Olsayı bulsaya vermişler hiç doğmuş

On beşindeki kız, ya erde gerek ya yerde

Onmadık yılın yağmuru harman vakti yağar

Osmanlı'nın ayağı üzengide gerek

Otuz iki dişten çıkan, otuz iki mahalleye yayılır

Oynayacak adam, kağnı gıcırtısında da oynar

Oynayamayan gelin; "Yerim dar." der

Öfkeyle (öfke ile) kalkan, zararla (ziyanla) oturur

Öksüze acıyan çok, ama ekmek veren yok

Padişah yasağı üç gün sürer

Parayı araya değil, paraya vermeli

Pek yaş olma, sıkılırsın; pek de kuru olma, kırılırsın

Pekmez gibi malın olsun, Antakya'dan sinek gelir

Pilav yiyen, kaşığını yanında (belinde) taşır

Ramazanda yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayramda yüzü kara olur

Rüya ile hülya olmasa züğürtlerin canı çıkar

Rüzgar esmeyince yaprak oynamaz (dal kımıldamaz)

Rüzgarlı havanın kuytusu, yağmurlu havanın uykusu

Sabanın tutağına yapışan el aç kalmaz

Sabırla koruk helva, dut yağrağı atlas olur

Saç kıvamını bulur hamur tükenir, yaş kıvamını bulur ömür tükenir

Sağ baş yastık istemez

Sağır işitmez (duymaz), uydurur (yakıştırır)

Sakal bıyığa denk olmayınca berber ne yapsın?

Sanatına güvenenin para ayağına gelir

Sarı öküzün yanında duran; ya huyundan ya tüyünden kapar

Sarımsak içli dışlı, soğan yalnız başlı

Say beni, sayayım seni (Sev beni, seveyim seni)

Selden gelen suya gider

Seraskere dana güttüren dünya

Sevda geçer yalan olur, sonra sokar yılan olur

Seyrek git dostuna, kalksın ayak üstüne

Seyrek gitsen (sıkça varma) dostuna, kalksın ayak üstüne

Sıcağa kar mı dayanır?

Sık gidersen dostuna, yatar arka üstüne

Sirkeyi, sarımsağı düşünen (hesaplayan) paçayı yiyemez

Siyah inekten beyaz süt sağılır

Soğanı (soğanın acısını) yiyen bilmez, doğrayan bilir

Soran yanılmamış (yorulmamış)

Söz dediğin yaş deridir, nereye çekersen oraya gider

Su yatağını bulur

Sütten ağzı yanan, ayranı üfleyerek içer (yoğurdu üfleyerek yer)

Şu dünyanın bin bir türlü hali var

Takdirle yazılan tedbirle bozulmaz

Tarlada izi olmayanın, harmanda yüzü olmaz

Tarlanın iyisi suya yakın, daha iyisi eve yakın

Tarlaya saban, sürüye çoban

Tatarın kılavuza ihtiyacı yok

Tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir

Terziye ''Dinlen.'' demişler, ayağa kalkmış

Teyze ana yarısıdır

Tutulmayan hırsız beyden büyüktür

Tutulmayan uğru, beyden doğru

Ucuz etin yahnisi yavan (tatsız) olur

Ucuz etin yahnisi yenmez (tatsız olur)

Ulu sözü dinlemeyen, uyuyakalır (uluya kalır)

Ulu sözü tutmayan ulur

Ummadığın taş baş yarar

Una dökülen yağın zararı yok

Uyku, uykunun mayasıdır (damızlığıdır)

Uyuyan fitneyi uyandırma

Uyuyan yılanın kuyruğuna basma (basılmaz)

Üç göç, bir yangın yerini tutar

Ürüyen (havlayan) köpek ısırmaz (kapmaz)

Üç elli, yaz belli

Vardı bağım malım, gelirdi kardeşlerim; tükendi yağım balım, gelmiyor kardeşlerim

Verirsen veresiye, batarsın karasuya

Ya evlat bir, ya ocak kör

Ya olduğun gibi görün ya da göründüğün gibi ol

Yabancı koyun kenara yatar

Yağ ile yavşan, sirke ile tavşan

Yağ (yal) yiyen köpek tüyünden belli olur

Yağına kıymayan, çöreğini yavan (yoz, kuru) yer

Yağlı dilimin yoksa, yağlı dilin de mi yok!

Yağmur tavına ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmez

Yağmur yağsa kış değil mi? Kişi halini bilse hoş değil mi?

Yağmur yağsın da varsın kerpiççi ağlasın

Yağmurda düşmanın koyunu, dostun atı satılsın

Yağmurlu gün tavuk su içmez

Yakın (hayırlı) dost (komşu) hayırsız akrabadan (hısımdan) yeğdir (iyidir)

Yalan parayla değil ya (alınmaz)

Yalancı kim? İşittiğini söyleyen

Yalancının evi yanmış, kimse inanmamış

Yalancının mumu yatsıya kadar yanar

Yalancının şahidi şıracı olur

Yalancıyı kaçtığı yere kadar kovalamalı

Yalanın kemiği yok ki boğaza bata

Yanık yerin otu tez biter

Yanlış hesap Bağdat'tan döner

Yalnız kalanı kurt yer

Yalnız öküz, çifte (boyunduruğa) koşulmaz

Yalnız taş duvar olmaz

Yanlızlık Allah'a mahsustur (yaraşır)

Yanmış harmandan vergi alınmaz

Yapı taşı, yapıdan (yerde) kalmaz

Yar, yıkıldığı gün tozar

Yara, sıcakken sarılır

Yaralı tavşana sıkı atılmaz

Yarası olan gocunur

Yardımcının yardımcısı olur

Yarım elma, gönül (hatır) alma

Yarım hekim candan eder, yarım hoca dinden eder

Yarına kalan davadan korkma

Yarınki kazdan, bugünkü tavuk yeğdir

Yaş kesen, baş keser

Yaş yetmiş, iş bitmiş

Yaşa yaşa, gör temaşa

Yaşı at pazarından sorarlar

Yaşın yanında kuruda yanar

Yatan aslandan, gezen tilki yeğdir

Yatan öküze yem yok

Yatanın, yüreğine borcu var

Yatsının faziletini güveyden sormalı

Yattığı ahır sekisi, çağırdığı İstanbul türküsü

Yavaş tükürüğün sakala zararı olur

Yavaş (yumuşak) huylu atın çiftesi pek (yavuz) olur

Yavaş (yumuşak huylu) atın çiftesi (tekmesi) pek olur

Yavuz hırsız, ev sahibini bastırır

Yavuz (yürük) at, yemini (yavuz it ününü) kendi artırır

Yaz yalan, kış gerçek

Yaza çıkardık danayı, beğenmez oldu anayı

Yazın araması, kışın taraması olmasa herkes besler mandayı

Yazın başı pişenin, kışın aşı pişer

Yazın gölge hoş, kışın çuval boş

Yazın gölge kovan, kışın karın ovar

Yazın yanmayan, kışın ısınmaz

Yel, kayadan ne koparır (aparır)

Yenenle yanana ne dayanır

Yengece 'Niçin yan yan gidersin?' demişler; 'Serde kabadayılık var.' demiş

Yere bakar (bakan) yürek yakar

Yerinden oynayan yetmiş kazaya uğrar, en küçüğü ölüm

Yetişemediğin köyün alt tarafında yat

Yiğit bin yaşar, fırsat bir düşer

Yiğit yarasına yiğit katlanır

Yırtılan deli Ahmet'in yakası

Yiyen bilmez doğrayan bilir

Yumurtlayan tavuk bağırgan olur

Yuvayı dişi kuş yapar

Yuvayı yapan dişi kuştur

Zemheride kar yağmasından, kan yağması iyidir

Zenginin ayakucunda uyuyacağına, fakirin başucunda uyu

Zenginin gönlü olana kadar (olasıya), fakirin canı çıkar

Zenginin iki dünyası da mamurdur

Zeyrek kuş iki ayağından tutulur

Ziyan olan koyunun kuyruğu yağlı olur

Zora dağlar dayanmaz

Deyimler Sözlüğünde Ya

adam oluncaya kadar kırk fırın ekmek ister

alavere dalavere yapmak

alaya çıkarılmak

alnına yazılmış olmak

altı kapıya almak

altı kapıya bağlamak

altın yumurtlayan tavuk

başını kaşıyacak vakti olmamak

belaya çatmak

bıçak kemiğe dayanmak

bir ağızdan çıkan bin dile yayılır

bir ayak üstünde bin yalan söylemek

bir eli yağda bir eli balda

bir pire için yorgan yakmak

bir yastığa baş koymak

bir yaşına daha girmek

Bulgurlu’ya gelin mi gidecek?

buz üstüne yazı yazmak

çoban kulübesinde padişah rüyası görmek

çürük tahtaya basmak

dalgaya düşmek

deli pösteki sayar gibi

derdini Marko Paşa’ya anlat

derisi kemiklerine yapışmak

dışı seni, içi beni yakar

Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak

dosya açmak

dört ayak üstüne düşmek

dört yanı deniz kesilmek

dünya kazan ben kepçe

dünyadan el etek çekmek

dünyaya gözlerini açmak

dünyaya gözlerini kapamak

eli ayağı buz kesilmek

eli ayağı dolaşmak

eli ayağı olmak

eli ayağı titremek

elini vicdanına koyarak konuşmak

falcı değilim ya

fare düşse başı yarılır

gözü dünyayı görmemek

gözyaşlarına boğulmak

gözyaşlarını tutamamak

güvendiği dağlara kar yağmak

habbeyi kubbe yapmak

havaya kılıç sallamak

havaya savurmak

hayale dalmak

hayatın baharı

her boyayı boyandık da bir fıstıki yeşil mi kaldı?

herkes hata yapar

hırsıza kendir yakışır gibi yakışmak

içinin yağları erimek

ihtiyat kaydıyla

iki ayağını bir pabuca sokmak

iki sözü bir araya getirememek

iki yakası bir araya gelmemek

iki yakası bir yere gelmez

infaz yakma

ipiyle kuyuya inilmez

istemem yan cebime koy

isyan bayrağını çekmek

it taşlayan

kaçmaktan kovalamaya vakit olmamak

kafa kafaya vermek

kafaya takma

kandilin yağı tükenmek

karaya ayak basmak

karaya oturmak

kazdığı kuyuya düşmek

kazın ayağı öyle olmamak

kedi gibi dört ayak üstüne düşmek

kılı kırk yarmak

kınalar yakmak

kısmeti ayağına gelmek

kimya gibi

kirli çamaşırlarını ortaya dökmek

köprüyü geçinceye kadar ayıya dayı demek

kurşun yağdırmak

külahını havaya atmak

nereye kazık çaksam oraya torba asar

nimeti ayağıyla tepmek

nispet yapmak

ok yaydan çıktı

okumu attım, yayımı astım

olmayacak duaya amin demek

onun ipiyle kuyuya inilmez

ortaya dökmek

oyun yapmak

öbür dünyayı boylamak

paskalya yumurtası gibi

pire için yorgan yakmak

pireye kızıp yorgan yakmak

rüyasında görse hayra yormaz

sacayak olmak

sağlam ayakkabı değil

sakız gibi yapışmak

sarı Yahudi

senden gelecek çıraya puf

sidik yarışına girmek

sörf yapmak

surata bak saati ayar et

suya batmak

suya düşmek

suya sabuna dokunmamak

sütten ağzı yanmak

şakakları beyazlamak

şeytanın ayağını kırmak

tabanı yanmış it gibi dolaşmak

tabanları yağlamak

talihi yar olmak

taş yağar kıyamet kopar

tatlıya bağlamak

tavşana kaç, tazıya tut demek

tereyağından kıl çeker gibi

tumba yatak

tuzlayayım da kokmayasın

tuzluya oturmak

uykuya dalmak

uyuyan yılanın kuyruğuna basmak

uzun yaşın ahiri ölüm

var kuvveti pazuya vermek

varlık içinde yaşamak

vuslat kıyamete kalmak

ya bu deveyi gütmeli ya bu diyardan gitmeli

ya deve ya deveci

ya devlet başa ya kuzgun leşe

ya herrü ya merrü

ya sabır çekmek

ya sopa yememiş ya da saymasını bilmiyor

yanağında güller açmak

yandan çarklı

yangın var diye bağırmak

yangına körükle gitmek

yangından mal kaçırmak

yanlış ata oynamak

yaprak kıpırdamamak

yaptığını bilmemek

yaralı parmağa işememek

yaz boz tahtasına çevirmek

yer yarılıp içine girmek

yerinde su çıkmadı ya!

yeşil ışık yakmak

yumurta kapıya dayanmak

yumurta kapıya gelmek

Yüz verdin ayıya, geldi sıçtı halıya

Ağızdan Burun Yakın, Kardeşten Karın Yakın

Ağlayanın Malı Gülene Hayretmez

Ağza Tat, Boğaza Feryat

Ağzı Yanmak

Ağzına Yakışmamak

Ağzında Yaş Kalmamak

Ağzını Aramak (Veya Yoklamak)

Ağzını Havaya (Veya Poyraza) Açmak

Ağzını Kapamak (Veya Kilitlemek)

Ağzını Kiraya Vermek

Ağzını Kullanmak (Veya Satmak)

Ağzını Sıkı (Veya Pek) Tutmak

Ağzının Tadı Bozulmak (Veya Kaçmak)

Akıl Erdirememek (Veya Ermemek)

Akıllara Ziyan

Akıllı Köprü Arayıncaya Dek Deli Suyu Geçer

Akşama Karşı Gitme, Tana Karşı Yatma

Akşamdan Kalmış (Veya Kalma)

Aktarma Yapmak

Akya Balığı

Al Kanlara Boyanmak

Alâkayı (Veya Alâkasını) Kesmek

Alaya Almak

Alaya Bozmak

Alçacık Dağları Ben Yarattım Demek

Alçak Yaylak

Alçıya Almak (Veya Koymak)

Alev Bacayı (Veya Saçağı) Sarmak

Aleyhinde (Veya Aleyhine) Söylemek (Veya Bulunmak)

Alış Fiyatı

Allah Beterinden Saklasın (Veya Esirgesin)

Allah Bir Yastıkta Kocatsın

Allah Esirgesin (Veya Saklasın)

Allah Korusun (Veya Saklasın)

Allah Sağ Gözü (Veya Eli) Sol Göze (Veya Ele) Muhtaç Etmesin

Allah Yapısı

Allah Yarattı Dememek

Allah Yürü Ya Kulum Demiş

Alnında Yazılmış Olmak

Altına Etmek (Veya Kaçırmak)

Aman Dedirtmek (Veya Amana Getirmek)

Amasya'nın Bardağı, Biri Olmazsa Biri Daha

Ambalaj Yapmak

Ana Baba Yavrusu

Ana Kızına Taht Kurar, Kız Bahtı Kocadan Arar (Veya Ana Kızına Taht Kurmuş, Baht Kuramamış)

Ana Sayaç

Ana Yapı

Ana Yarısı

Anan Yahşi, Baban Yahşi

Ar Ve Hayâ Perdesi Yırtılmak

Arama Yapmak

Arasına (Veya Aralarına) Karışmak

Ardına (Veya Arkasına) Düşmek

Ardında Yüz Köpek Havlamayan Kurt, Kurt Sayılmaz

Ardını Almak (Veya Getirmek)

Arıza Yapmak

Arka Arkaya Vermek

Arkada Kalanlar (Veya Arkadakiler)

Arkadan Arkaya

Arkasına Düşmek (Veya Takılmak)

Arkasında Dolaşmak (Veya Gezmek)

Arkasını Dayamak

Arkaya Bırakmak (Veya Koymak)

Arkaya Kalmak

Arpalık Yapmak

Arzuhâl Gibi (Veya Kadar)

Askıya Almak

Aslan Kükrerse Atın Ayağı Kösteklenir

Aslan Yatağından Belli Olur

Astar Boyası

Astronomik Fiyat

Aşağı Kalır Yeri (Veya Yanı) Yok

Aşı Boyalı

Aşı Boyası

Aşk Yapmak

At At Oluncaya Kadar Sahibi Mat Olur

Atak Yapmak

Ateş Almaya Mı Geldin?

Ateş Bacayı (Veya Saçağı) Sarmak

Ateş Demekle Ağız Yanmaz

Ateş Düştüğü Yeri Yakar

Ateş Gibi Yanmak

Ateş Yağdırmak

Ateşi Uyandırmak

Atın Bahtsızı Arabaya Düşer

Atıp (Veya Atmak) Tutmak

Atla Arpayı Dövüştürmek (Veya Dalaştırmak)

Atlama Taşı Yapmak

Atlar Nallanırken Kurbağalar Ayak Uzatmaz

Atlaya Zıplaya

Avaraya Almak

Avurt Satmak (Veya Avurt Zavurt Etmek)

Avustralya Karatavuğu

Ayağa Düşmek

Ayağa Fırlamak

Ayağı (Veya Ayakları) Dolaşmak

Ayağı (Veya Ayakları) Suya Ermek

Ayağı Düşmek

Ayağı Düze Basmak

Ayağı Uğurlu

Ayağı Yerden Kesilmek

Ayağı Yürüten Baştır

Ayağına (Veya Ayaklarına) Kapanmak

Ayağına Bağ Olmak

Ayağına Bağ Vurmak

Ayağına Dolanmak (Veya Dolaşmak)

Ayağına Düşmek

Ayağına Gelmek

Ayağına Gitmek

Ayağına Sıcak Su Mu, Soğuk Su Mu Dökelim?

Ayağını (Veya Ayaklarını) Altına Almak

Ayağının (Veya Ayaklar) Altında

Ayağının Altına Almak

Ayağının Altına Karpuz Kabuğu Koymak

Ayağının Bastığı Yerde Ot Bitmez

Ayağının Pabucu Olamamak

Ayağının Pabucunu Başına Giymek

Ayağının Tozunu Silmeden

Ayağının Türabı Olmak

Ayaklar Baş, Başlar Ayak Olmak

Ayakları Geri Geri Gitmek

Ayakları Yere Değmemek

Ayaklarını Yerden Kesmek

Ayaklarının (Veya Ayağının) Ucuna Basmak

Ayaz Paşa Kol Geziyor

Ayranım Budur, Yarısı Sudur

Ayrı Seçi Yapmak

Ayrı Taç Yapraklılar

Azrail'e Bir Can Borcu Olmak (Veya Kalmak)

Baba Koruk (Veya Erik) Yer, Oğlunun Dişi Kamaşır

Baba Yadigârı

Bacaklı Yazı

Badana Etmek (Veya Vurmak)

Badem Yağı

Bağış Yapmak

Bağlantı Yapmak

Bağlantısızlık Siyaseti

Bağrı Yanık

Bakalım (Veya Bakayım)

Bakım Yapmak

Bakla Dökmek (Veya Atmak)

Bal Mumu Yapıştırmak

Bal Tutan Parmağını Yalar

Balya Yapmak

Bam Teline Basmak (Veya Dokunmak)

Ban Yağı

Bankaya Yatırmak

Baraj Yapmak (Veya Kurmak)

Bardaktan Boşanırcasına Yağmak

Barış Yapmak

Barikat Yapmak

Barut Kesilmek (Veya Olmak)

Başak Bağlamak (Veya Tutmak)

Başarı Göstermek (Veya Kazanmak)

Başatlık Yasası

Başı Belâya Girmek (Veya Uğramak)

Başı Göğe Ermek (Veya Değmek)

Başı Nâra Yanmak

Başı Sıkılmak (Veya Sıkışmak)

Başı Sıkıya Gelmek

Başı Yastığa Düşmek

Başı Yastık Yüzü Görmemek

Başına Balta Kesilmek (Veya Olmak)

Başına Belâ Olmak (Veya Kesilmek)

Başına Dünyanın Belâsını Sarmak

Başına Taş Düşmek (Veya Yağmak)

Başında Beklemek (Veya Durmak)

Başını Ateşlere Yakmak

Başını Belâya Sokmak

Başını Gözünü Yarmak

Başını Kaldırmamak (Veya Kaldıramamak)

Başını Nâra Yakmak

Başını Ortaya Koymak

Başını Yakmak

Başlık Atmak (Veya Koymak)

Batarya Ateşi

Batarya Kutusu

Battı Balık Yan Gider

Bayağı Kaçmak

Bayrak Yarışı

Bayraktarlığını Yapmak

Bayram Etmek (Veya Yapmak)

Bayram Ziyareti

Beğenmeyen Kızını (Veya Küçük Kızını) Vermesin

Bekâr Kalmak (Veya Yaşamak)

Bekle Yârin Köşesini!

Beni Sokmayan Yılan Bin (Yıl) Yaşasın

Berbat Etmek (Veya Eylemek)

Bereket Ki (Veya Bereket Versin Ki)

Bereketli Ola! (Veya Olsun!)

Beti Bereketi Kalmamak (Veya Kaçmak)

Bey Mi Yaman, El Mi Yaman

Beyan Etmek

Beyanat Vermek (Veya Beyanatta Bulunmak)

Beyazın Adı, Esmerin Tadı

Bezir Yağı

Bıcı Bıcı Yapmak

Bıçak Altına Yatmak

Bıyık Burmak (Veya Bükmek)

Biber Gibi Yanmak

Biçki Yapmak

Bildiğini Yapmak

Bilemedin (Veya Bilemediniz)

Bilgiçlik Satmak (Veya Taslamak)

Bilyeli Yatak

Bin Yaşa!

Bini Bir Paraya

Binin Yarısı Beş Yüz (O Da Bizde Yok)

Bir Araya Gelmek

Bir Araya Getirmek

Bir Arpa Boyu (Gitmek Veya Yol Almak)

Bir Atımlık Barutu Olmak (Veya Kalmak)

Bir Baştan (Veya Uçtan) Bir Başa (Veya Uca)

Bir Boydan Bir Boya

Bir Eli Yağda Bir Eli Balda (Olmak)

Bir Elmanın Yarısı O, Yarısı Bu

Bir Mum Al Da Derdine Yan

Bir O Yana, Bir Bu Yana

Bir Tarafa Bırakmak (Veya Koymak)

Bir Yana

Bir Yana Dünya Bir Yana

Bir Yastıkta Kocamak

Biri Yer Biri Bakar, Kıyamet Ondan Kopar

Bitişik Taç Yapraklılar

Bitki Coğrafyası

Bitkisel Hayat

Bitli (Veya Kurtlu) Baklanın Da Kör Alıcısı Olur

Biyopsi Yapmak

Boğazına Bir Yumruk Tıkanmak (Veya Gelip Oturmak)

Boğuntuya Getirmek

Bohem Hayatı

Borçlu Bulunmak (Veya Olmak)

Borda Bordaya

Boş Ol (Veya Olsun)

Boşa Koysan Dolmaz, Doluya Koysan Almaz

Boy Almak (Veya Sürmek)

Boyunduruğa Atmak (Veya Almak)

Bozguna Uğramak (Veya Vermek)

Bu Sıcağa Kar Mı Dayanır?

Bugün Yarın

Bugünlük Yarınlık

Buldukça Bunar (Veya Bulmuş Da Bunuyor)

Burjuva Edebiyatı

Burnundan Yakalamak

Burnunun Dikine (Veya Doğrusuna) Gitmek

Burulma Dayanımı

Burun Yapmak

Buz Yalağı

Bülbül Gibi Konuşmak (Veya Okumak)

Bülbül Gibi Konuşturmak (Veya Söyletmek)

Büryan Pilâvı

Büyü Yapmak

Caka Yapmak

Can Alacak Nokta (Veya Yer)

Can Boğazdan Gelir (Veya Geçer)

Can Dayanmamak

Can Yakmak

Cana Minnet Saymak (Veya Bilmek)

Cana Yakın

Cana Yakınlık

Canı Ağzına (Veya Boğazına) Gelmek

Canı Burnuna (Veya Burnundan) Gelmek

Canına Tak Demek (Veya Etmek)

Canına Yandığım (Veya Yandığımın)

Canını Cehenneme Göndermek (Veya Yollamak)

Canını Dişine Almak (Veya Takmak)

Canını Yakmak

Cariyeniz (Veya Cariyeleri)

Cesaret Almak (Veya Bulmak)

Cezbeye Tutulmak (Veya Kapılmak)

Cinler Cirit (Veya Top) Oynamak

Cinleri Ayağa Kalkmak

Ciyak Ciyak

Cümbüş Yapmak

Dağ (Veya Dağları) Devirmek

Daim Etmek (Veya Eylemek)

Dalgalanmaya Bırakmak

Dalgaya Düşmek (Veya Gelmek)

Damarı (Veya Damarları) Kabarmak

Damlaya Damlaya Göl Olur

Danalar Gibi Bağırmak (Veya Böğürmek)

Dava Etmek (Veya Açmak)

Davacın Kadı Olursa Yardımcın Allah Olsun

Dedikodu Etmek (Veya Yapmak)

Değer Yargısı

Dehşete Kapılmak (Veya Düşmek)

Delik Büyük, Yama Küçük

Delikli Boncuk (Veya Taş) Yerde Kalmaz

Demagoji Yapmak

Deneme Yayını

Denetleme Yapmak

Deniz Durmak (Veya Düşmek)

Denizdeki Balığın Karada Komisyonculuğunu Yapmak

Denk Yapmak

Derdine Yanmak

Derdini Deşmek (Veya Depreştirmek)

Derinlik Kayaçları

Derleyip Toplamak (Veya Toparlamak)

Deve Kuşu Gibi (Yüke Gelince Kuş, Uçmaya Gelince Deve)

Deve Kuşu Gibi Başını Kuma Sokmak (Veya Gömmek)

Deveyi Yardan Uçuran Bir Tutam Ottur

Dikiz Etmek (Veya Geçmek)

Dil (Veya Diller) Dökmek

Dil Coğrafyası

Dilenciye Hıyar Vermişler De Eğri Diye Beğenmemiş

Dili Damağına Yapışmak (Veya Dili Damağı Kurumak)

Dili Olsa Da Söylese (Veya Anlatsa)

Dili Yanmak

Dili Yatkın

Dilini Kesmek (Veya Kesip Oturmak)

Diliyle Tutulmak (Veya Yakalanmak)

Dillerde Dolaşmak (Veya Gezmek)

Dimdik Ayakta Durmak

Dinine Yandığım

Dirhemle Söylemek (Veya Konuşmak)

Diyabet Bilimi

Diyabet Uzmanı

Diyalog Kurmak

Dizleri Kesilmek (Veya Tutmamak)

Doğa Yasası

Doğal Coğrafya

Doğum Yapmak

Dokuz Yorgan Eskitmek (Veya Paralamak)

Dolaba Girmek (Veya Gelmek)

Dolap Beygiri Gibi Dönüp Durmak (Veya Dolaşmak)

Dolgu Yapmak

Dolmuş Yapmak

Doluya Koydum Almadı, Boşa Koydum Dolmadı

Don Yağı Gibi

Doping Yapmak

Dost Başa, Düşman Ayağa Bakar

Dostun Attığı Taş Baş Yarmaz

Dosya Açmak (Veya Hazırlamak)

Döl Yatağı

Dört Ayak

Dört Ayaklılar

Dört Bir Taraf (Veya Yan)

Dört Elle Sarılmak (Veya Yapışmak)

Dört Gözle Beklemek (Veya Bakmak)

Dövme Yapmak

Dudağını (Veya Dudaklarını) Isırmak

Dudak Boyası

Dudak Dudağa Gelmek (Veya Kalmak)

Dünya Başına Dar Olmak (Veya Gelmek)

Dünya Başına Yıkılmak

Dünya Bir Araya Gelse

Dünya Durdukça Durasın!

Dünya Yıkılsa Umurunda Değil

Dünya Yüzü Görmemek

Dünyada Tasasız Baş Bostan Korkuluğunda Bulunur

Dünyadan Haberi Olmamak

Dünyaya Gözlerini Kapamak (Veya Yummak)

Dünyayı Anlamak

Dünyayı Haram Etmek

Dünyayı Tutmak

Düşman Düşmana Gazel (Veya Yasin) Okumaz

Düşünme Yasaları

Düven Sürmek (Veya Dövmek)

Efradını Cami, Ağyarını Mani

Egzersiz Yapmak

Eğik Yazı

Eğriye Eğri Doğruya Doğru

Ekmeğine Göz Koymak (Veya Dikmek)

Ekmek Mayası

Ekonomi Yapmak

El Mi Yaman Bey Mi Yaman? El Yaman!

El Yatkınlığı

Elçilik Etmek (Veya Yapmak)

Elden Ayaktan Düşmek (Veya Kesilmek)

Elektriği Yakmak

Elektrik Yayı

Eli Ayağı (Olmak)

Eli Ayağı Buz Kesilmek (Veya Tutmamak)

Eli Ayağı Düzgün

Eli Dursa Ayağı Durmaz

Eli Varmamak (Veya Gitmemek)

Eli Yatkın

Eli Yatmak

Elinde Bulunmak (Veya Olmak)

Elinden Geleni Yapmak

Elini Belli Etmek (Veya Göstermek)

Elini Kana Bulamak (Veya Bulaştırmak)

Elini Kolunu Sallaya Sallaya Gelmek

Elini Kolunu Sallaya Sallaya Gezmek

Elini Sıcak Sudan Soğuk Suya Sokmamak

Elinle Ver, Ayağınla Ara

Elle Tutulur Gözle Görülür (Veya Dille Anlatılır)

Ellerim Yanıma Gelsin

Entrikaya Kurban Gitmek

Ere Gitmek (Veya Varmak)

Eskisi Kadar (Veya Gibi)

Eteği Ayağına Dolaşmak

Eteğine Düşmek (Veya Sarılmak)

Eteğine Yapışmak (Veya Sığınmak)

Eti Budu Yerinde (Veya Etine Dolgun)

Etinden Et Koparmak (Veya Kesmek)

Etme (Veya Etme Yahu)

Etme Bulma Dünyası

Etmediğini Bırakmamak (Veya Komamak)

Ettiği Yanına (Kâr) Kalmak

Ettiğini Yanına Bırakmamak

Ev Eşyası

Ev Ev Dolaşmak (Veya Gezmek)

Evlerden Irak (Veya Uzak)

Evliya Gibi

Evliya Otu

Eyer Kapatmak (Veya Kapamak)

Façasını Almak (Veya Al Aşağı Etmek)

Faiz Fiyatı

Fal Açmak (Veya Bakmak)

Falso Yapmak

Fare Deliğe Sığmamış, Bir De Kuyruğuna (Veya Kıçına) Kabak Bağlamış

Faturalı Yaşam

Fedakârlık Yapmak (Veya Göstermek)

Fennini Almak (Veya Kapmak)

Fırsat Beklemek (Veya Aramak)

Fırsat Kollamak (Veya Gözlemek)

Fırtına Kopmak (Veya Patlamak)

Fikir Yazısı

Fiske Fiske Kabarmak (Veya Olmak)

Fiske Kondurmamak (Veya Dokundurmamak)

Garip Kuşun Yuvasını Allah Yapar

Gaseyan Etmek

Gâvura Kızıp Oruç Yemek (Veya Bozmak)

Gelini Ata Bindirmişler "ya Nasip" Demiş

Gır Gıra Almak (Veya Getirmek)

Gıyabî Hüküm

Gıyap Kararı

Giydiği Yakışırken Eller Bakışırken

Gizli Yama

Göbeği Biriyle Bağlı (Veya Beraber Kesilmiş)

Göbek Bağlamak (Veya Salıvermek)

Göç Etmek (Veya Eylemek)

Göğe Merdiven Dayamış

Göğsü Daralmak (Veya Tıkanmak)

Gömleğinden (Veya Gömlekten) Geçirmek

Gönlü Yaralı

Gönlün Yazı Var, Kışı Var

Gönlünden Geçirmek (Veya Geçmek)

Gönlünü Etmek (Veya Yapmak)

Gönlünü Yaralamak

Gör (Veya Görürsün)

Görümcelik Yapmak (Veya Etmek)

Görüşme Yapmak

Göz Açıp Kapayıncaya Kadar

Göze Yasak Olmaz

Gözleri Buğulanmak (Veya Bulutlanmak)

Gözleri Dolmak (Veya Dolu Dolu Olmak)

Gözü (Veya Gözleri) Kararmak

Gözü Yüksekte (Veya Yükseklerde) Olmak

Gözünün Yaşına Bakmamak

Gül Gibi Geçinmek (Veya Yaşamak)

Gül Yağcı

Gül Yağcılık

Güle Oynaya

Gülerim! (Veya Güleyim Bari!)

Gümüş Yağmurcun

Gün Yağmuru

Gün Yayı

Günah Benden Gitti (Veya Gitsin)

Günahına Girmek (Veya Günahını Almak)

Güreş Etmek (Veya Tutmak)

Gürültüye Getirmek (Veya Boğmak)

Güven Yazısı

Güvendiği Dağlara Kar Yağmak (Veya Güvendiği Dal Elinde Kalmak)

Güzel Yazı Sanatı

Ha Bugün Ha Yarın

Haber Salmak (Veya Yollamak)

Hacı Yağı

Haçı Suya Atma

Haddi Mi (Veya Haddine Mi Düşmüş)

Hâlden Anlamak (Veya Bilmek)

Hâli (Veya Hâlleri) Duman Olmak

Halk Yardakçılığı

Halk Yardakçısı

Halka Yay

Hamallığını Etmek (Veya Yapmak)

Hamle Etmek (Veya Yapmak)

Hamur Boya

Hani Ya

Hapis Yatmak

Haraç Yemek (Veya Almak)

Hararet Kesmek (Veya Söndürmek)

Harem Kâhyası

Hariçten Gazel Okumak (Veya Atmak)

Harikalar Yaratmak

Harman Etmek (Veya Yapmak)

Hasta Olmak (Veya Düşmek)

Hâşâ Huzurdan (Veya Huzurunuzdan)

Haşhaş Yağı

Hataya Düşmek

Hatıra (Veya Hatır Ve Hayale) Gelmemek

Hatırından (Veya Hatır Ve Hayalinden) Geçmemek

Hava Açmak (Veya Açılmak)

Hava Gazı Sayacı

Hava Yastığı

Havale Göndermek (Veya Yollamak)

Havanın Gözü Yaşlı

Havaya Gitmek

Havaya Pala (Veya Kılıç) Sallamak

Hayata Gözlerini Yummak (Veya Kapamak)

Hayata Küsmek

Hayatı Kaymak

Hayatına Girmek

Hayatını (Birine) Borçlu Olmak

Hayatını Kazanmak

Hayatını Yaşamak

Hayatta Olmak

Haydan Gelen Huya Gider

Haydarî Yaka

Hayırla Anmak (Veya Yad Etmek)

Hayran Olmak (Veya Kalmak)

Hayrete (Veya Hayretlere) Düşmek

Hazır Bulunmak (Veya Olmak)

Hazıra Dağlar Dayanmaz

Hazırlıklı Olmak (Veya Bulunmak)

Hazırlıksız Olmak (Veya Bulunmak)

Hem Ziyaret Hem Ticaret

Her Yiğidin Gönlünde Bir Aslan Yatar

Herkesin Gönlünde Bir Aslan Yatar

Herkesin Yorulduğu Yere Han Yapılmaz

Hesaba Almamak (Veya Katmamak)

Hesap Kitap Yapmak (Veya Etmek)

Hezeyan Etmek

Hınç (Veya Hıncını) Almak

Hırsız Yatağı

Hırsızlık Etmek (Veya Yapmak)

Hıyarlık Etmek

Hızını Kaybetmek (Veya Yitirmek)

Hızlı Yaşamak

Hicap Duymak (Veya Etmek)

Hoş Görmek (Veya Karşılamak)

Hoşafın Yağı Kesilmek

Hoşça Kal (Veya Kalın)

Hükmü Geçmek (Veya Hüküm Yürütmek)

Kabak (Birinin) Başına (Veya Başında) Patlamak

Kablolu Yayın

Kabuk Bağlamak (Veya Tutmak)

Kafasını Kaşıyacak Vakti Olmamak

Kâhyalık Etmek

Kalbi Dayanmamak

Kalbi Yıkmak Kolay, Yapmak Zordur

Kaleme (Veya Kaleme Kâğıda) Sarılmak

Kalemiyle Yaşamak (Veya Geçinmek)

Kalıbı Değiştirmek (Veya Dinlendirmek)

Kamış Atmak (Veya Koymak)

Kamuoyu Oluşturmak (Veya Yaratmak)

Kanayan Yara Olmak

Kancayı Takmak (Veya Atmak)

Kapalı Duruşma Yapmak

Kapalı Kalp Ameliyatı

Kapana Düşürmek (Veya Kıstırmak)

Kapı Almak (Veya Yapmak)

Kapı Kâhyası

Kapı Kapı Dolaşmak (Veya Gezmek)

Kaput Gitmek (Veya Olmak)

Kara Boya

Kara Yağız

Kara Yazı

Karalar Bağlamak (Veya Giymek)

Karanlığı Deşmek (Veya Yırtmak)

Karaya Düşmek

Karaya Vurmak

Kardeş Kardeşi Atmış, Yar Başında Tutmuş

Kargış Etmek (Veya Vermek)

Karın Zarı Yangısı

Karından Ayaklılar

Kariyer Yapmak

Karnından Konuşmak (Veya Söylemek)

Kavgaya Girişmek (Veya Tutuşmak)

Kaya Uçmazsa Dere Dolmaz

Kayık Yaka

Kayık Yanaştırmak

Kaymak Bağlamak (Veya Tutmak)

Kaynak Yapmak

Kaynayan Kazan Kapak Tutmaz

Kazan Kaldırmak (Veya Devirmek)

Kazan Kaynamayan Yerde Maymun Oynamaz

Kazaya Bırakmak

Kazaya Kalmak

Kazaya Rıza Göstermek

Keçeyi Suya Atmak

Keçiye Can Kaygısı, Kasaba Et (Veya Yağ) Kaygısı

Keçiyi Yardan Uçuran Bir Tutam Ottur

Kedi Yavrusunu Yerken Sıçana Benzetir

Kedi Yetişemediği (Veya Uzanamadığı) Ciğere Pis (Veya Murdar) Dermiş

Kel Kâhya

Kele Köseden Yardım Olmaz

Kelin Merhemi Olsa Başına Sürer (Veya Kelin Medarı Olsa Kendi Başında Olur)

Kemik Yalayıcı

Kendi Köşesinde Yaşamak

Kendi Yağıyla Kavrulmak

Kendini Toparlamak (Veya Toplamak)

Kene Gibi Yapışmak

Kenet Gibi Yapışmak

Kenevir Yağı

Kepenek Altında Er Yatar

Keramet Buyurdunuz (Veya Keramette Bulundunuz)

Kerem Buyurun (Veya Eyleyin)

Kerteriz Almak (Veya Etmek)

Keskin Sirke Küpüne (Veya Kabına) Zarar

Kesme Kaya

Keyfi Oluncaya Kadar

Keyfini Kaçırmak (Veya Bozmak)

Keyfini Yapmak

Keyfinin Kâhyası Olmamak

Kılıç Kuşanmak (Veya Takmak)

Kılık Kıyafet Düşkünü

Kılık Kıyafet Köpeklere Ziyafet

Kılık Kıyafeti Düzmek

Kılıklı Kıyafetli

Kınalı Yapıncak

Kıpkırmızı Kesilmek (Veya Olmak)

Kırağı Düşmek (Veya Yağmak)

Kırdığı Koz (Veya Ceviz) Kırkı (Veya Bini) Aşmak

Kırkından Sonra At Olup Da Kuyruk Mu Sallayacak

Kısıntı Yapmak

Kıskıvrak Yakalamak (Veya Bağlamak)

Kısmeti Ayağına (Kadar) Gelmek

Kısmetini Ayağıyla Tepmek

Kızı Gönlüne Bırakırsan Ya Davulcuya Kaçar (Veya Varır) Ya Zurnacıya

Kızıl Kıyamet

Kızılca Kıyamet

Kızılca Kıyamet Kopmak

Kızını (Veya Evlâdını) Dövmeyen Dizini Döver

Kimseden Kimseye Hayır Yok (Veya Gelmez)

Kimya Doğrulumu

Kimya Göçümü

Kimya Olmak

Kin Beslemek (Veya Tutmak)

Kiraya Vermek

Kitaba (Veya Kitabına) Uydurmak

Kokusunu (Veya Koku) Almak (Veya Duymak)

Kol Kanat Olmak (Veya Germek)

Kolay Gele! (Veya Gelsin!)

Kollarını Sallaya Sallaya Gelmek

Kolsu Ayaklılar

Komaya Girmek

Komedi Yazarı

Komşu Komşunun Külüne (Veya Tütününe) Muhtaçtır

Komşuluk Etmek (Veya Yapmak)

Komşunun Tavuğu Komşuya Kaz (Karısı Kız) Görünür

Korkak Bezirgan Ne Kâr Eder Ne Zarar (Veya Ziyan)

Korku Dağları Bekler (Veya Aşırır)

Korkulu Rüya (Veya Düş) Görmektense Uyanık Yatmak Evlâdır (Veya Yeğdir)

Korkuya Kesmek

Kovuşturma Yapmak

Koyun Can Derdinde, Kasap Yağ Derdinde

Kozunu Paylaşmak (Veya Pay Etmek)

Kök Boyası

Köleniz (Veya Köleleri)

Köprüden (Veya Köprüyü) Geçinceye Kadar Ayıya Dayı Derler

Kör Kaya

Köşe Yastığı

Köşe Yazarlığı

Kötülük Etmek (Veya Yapmak)

Kötürüm Olmak (Veya Kalmak)

Kul Kâhyası

Kul Yapısı

Kulağına Koymak (Veya Sokmak)

Kulağına Küpe Olmak (Veya Etmek)

Kulis Yapmak

Kuluçkaya Oturmak (Veya Yatmak)

Kundak Sokmak (Veya Koymak)

Kur Yapmak

Kurşun Yağmuruna Tutmak

Kurtayağı Tozu

Kuru Kuruya

Kurum Kurum Kurumlanmak (Veya Kurulmak)

Kusura Bakmamak (Veya Kalmamak)

Kuş Gibi (Veya Kadar) Yemek

Kuşa Benzemek (Veya Dönmek)

Küçük Dağları Ben Yarattım Demek

Küf Bağlamak (Veya Tutmak)

Kül Yemek (Veya Yutmak)

Külâhları Değiştirmek (Veya Değişmek)

Lâzım Gelmek (Veya Olmak)

Lehinde Söylemek (Veya Bulunmak)

Mahalleyi Ayağa Kaldırmak

Mahkeme Kadıya Mülk Değil

Maktul Düşmek (Veya Olmak)

Makyaj Odası

Makyaj Takımı

Mal Beyanı

Mal Da Yalan Mülk De Yalan, Var Biraz Da Sen Oyalan

Mani Düzmek (Veya Yakmak)

Mart Kapıdan Baktırır, Kazma Kürek Yaktırır

Martaval Atmak (Veya Okumak)

Maruz Bulunmak (Veya Olmak)

Marya Ağı

Masal Okumak (Veya Anlatmak)

Maskaraya Almak

Maşa Varken Elini Yakmak

Maya Ağacı

Mecbur Kalmak (Veya Olmak)

Medet Ummak (Veya Beklemek)

Mesafe Bırakmak (Veya Koymak)

Minareyi Yaptırmayan Yerden Bitmiş Sanır

Müjde Vermek (Veya Götürmek)

Mülâhaza Yapmak

Mülâkat Yapmak

Mürekkep Yalamak

Müsaade Etmek (Veya Buyurmak)

Müsabakaya Girmek

Müslüman Mahallesinde Salyangoz Satmak

Nara Atmak (Veya Basmak)

Nârına (Veya Nâra) Yanmak

Nasır Bağlamak (Veya Tutmak)

Nazire Yapmak

Ne Mal Olduğunu Bilmek (Veya Anlamak)

Ne Yapıp Yapıp

Nedamet Duymak (Veya Getirmek)

Nefret Uyandırmak

Nisan Yağmuru

Nispet Vermek (Veya Yapmak)

Nişan Yapmak

Niyaz Etmek (Veya Eylemek)

Nöbet Beklemek (Veya Tutmak)

Ok Meydanında Buhurdan Yakmak

Okulu Asmak (Veya Kırmak)

Orası Senin, Burası Benim Dolaşmak (Veya Gezmek)

Orta Yaşlı

Orta Yaylak

Ortak (Veya Kuma) Gemisi Yürümüş, Elti Gemisi Yürümemiş

Otomatiğe Almak (Veya Bağlamak)

Otorite Sağlamak (Veya Temin Etmek)

Pabuç Eskitmek (Veya Paralamak)

Papaza Kızıp Oruç (Veya Perhiz) Bozmak

Para Sızdırmak (Veya Koparmak)

Para Yapmak

Paravan Yapmak

Parmağını Bile Kıpırdatmamak (Veya Oynatmamak)

Paspas Yapmak

Pastırma Yazı

Paşa Gibi Yaşamak

Patırtıya Pabuç Bırakmamak

Perdah Vurmak (Veya Etmek)

Perde Ayaklılar

Perhiz Yapmak (Veya Etmek)

Peşin Piyasa

Peşin Yargı

Peşinde (Veya Peşinden) Koşmak

Peşinde Dolaşmak (Veya Gezmek)

Peşine Düşmek (Veya Gitmek)

Pike Yapmak

Piknik Yapmak

Pikoya Vermek

Pilâv Yiyen Kaşığını Yanında (Veya Belinde) Taşır

Pireyi Deve Yapmak

Pislik Parmağından (Veya Paçalarından) Akmak

Pişmanlık Duymak (Veya Getirmek)

Polemiğe Girmek (Veya Girişmek)

Politika Yapmak

Posta Koymak (Veya Atmak)

Posta Yapmak

Postaya Atmak (Veya Vermek)

Puan Almak (Veya Kazanmak)

Pusuya Düşmek

Pusuya Yatmak

Rafa Koymak (Veya Kaldırmak)

Rağbet Etmek (Veya Göstermek)

Rağbet Görmek (Veya Kazanmak)

Rahat Bırakmamak (Veya Vermemek)

Rayiç Fiyat

Reçine Yağı

Refleks Yayı

Rehine Koymak (Veya Vermek)

Reklâm Yapmak

Remil Atmak (Veya Dökmek)

Resim Yazı

Rivayet Olunmak (Veya Edilmek)

Rötuş Etmek (Veya Yapmak)

Ruh Kazandırmak (Veya Vermek)

Rüyasında Görse Hayra Yormamak

Rüzgârlı Havanın Kuytusu, Yağmurlu Havanın Uykusu

Saat Ayarı

Sabahı Bulmak (Veya Etmek)

Sabanın Tutağına Yapışan El Aç Kalmaz

Sabotaj Yapmak

Sabrı Taşmak (Veya Tükenmek)

Sak Yatmak

Sal Yarışı

Salapurya Gibi

Sana Yalan, Bana Gerçek

Sapsarı Kesilmek (Veya Olmak)

Sarakaya Almak

Sarı Yağ

Sarı Yağız

Sarkıntılık Etmek (Veya Yapmak)

Satış Fiyatı

Satış Yapmak

Savunma Yapmak

Say Beni, Sayayım Seni

Sayaç Takımı

Saygı Duymak (Veya Beslemek)

Saymakla Bitmemek (Veya Tükenmemek)

Sebat Etmek (Veya Göstermek)

Seçim Yapmak

Seçim Yasağı

Sefa (Veya Sefalar) Bulduk

Sefa Geldin (Veya Geldiniz)

Sempati Duymak (Veya Beslemek)

Sen Ben Davası (Veya Kavgası)

Seni Gidi Seni (Veya Seni Seni)

Serilip Yatmak

Servis Yapmak

Ses Seda Kesilmek (Veya Kalmamak)

Sesçil Yazım

Seyran Etmek (Veya Eylemek)

Sıcak Basmak (Veya Bastırmak)

Sıçan Düşse Başı Yarılır

Sır Tutmak (Veya Saklamak)

Sır Vermek (Veya Sızdırmak)

Sıraya Koymak

Sırtını Dayamak (Veya Vermek)

Sinirleri Ayakta Olmak

Sinirleri Gevşemek (Veya Yatışmak)

Sofra (Veya Sofrayı) Kurmak

Soğuk Duş Etkisi Yapmak

Soğuk Düşmek (Veya Kaçmak)

Soğuk Vurmak (Veya Yakmak)

Sokağa (Veya Sokaklara) Düşmek

Sol Yapmak

Sollama Yapmak

Soluğu Kesilmek (Veya Tutulmak)

Son Pişmanlık Fayda Vermez (Veya Etmez)

Söz Anlayan Beri Gelsin

Sözünü (Veya Sözünüzü) Balla Kestim (Veya Kesiyorum)

Sözünü Esirgememek (Veya Sakınmamak)

Stil Mobilya

Su Boyası

Su Gibi Bilmek (Veya Okumak)

Su Yapmak

Su Yatağı

Sucuk Gibi Olmak (Veya Islanmak)

Surat (Veya Suratı) Bir Karış

Sustaya Kalkmak

Suya Göstermek

Suya Salmak

Suyu Baştan (Veya Başından) Kesmek

Suyu Isınmak (Veya Kaynamak)

Taban Tepmek (Veya Patlatmak)

Takdir Etmek (Veya Eylemek)

Tam Maaşla Tekaüt (Veya Emekli)

Tamlayan Durumu

Tamtakır Kuru (Veya Kırmızı) Bakır

Tane Tane Söylemek (Veya Konuşmak)

Tanrı Yarattı Dememek

Tarım Coğrafyası

Tarih Atmak (Veya Koymak)

Tarihî Coğrafya

Tarihî Tiyatro

Tartışmaya Girmek

Taş Yağar Kıyamet Koparken

Taş Yağı

Tatil Yapmak

Tatlı Yerinde Bırakmak (Veya Kesmek)

Tavan Fiyatı

Tavır Almak (Veya Takınmak)

Tavuk Ayağı Yemek

Tazıya Dönmek

Tek Yanlı

Tekeline (Veya Tekellerine) Almak

Telefon Etmek (Veya Açmak)

Tenceresi (Veya Tencereleri) Kaynamak

Tepetakla Etmek (Veya Devirmek)

Tepetakla Gitmek (Veya Yuvarlanmak)

Terbiye Almak (Veya Görmek)

Terbiyesizlik Etmek (Veya Yapmak)

Tereyağı Gibi

Teselli Etmek (Veya Vermek)

Teşbihte Hata Olmaz (Veya Olmasın)

Teşhis Etmek (Veya Koymak)

Teyel Yapmak (Veya Atmak)

Tıkırı Yolunda Olmak (Veya Gitmek)

Tıraşı Gelmek (Veya Uzamak)

Ticaret Coğrafyası

Tilki Tilkiliğini Anlatıncaya Kadar Post Elden Gider

Tilki Uykusuna Yatmak

Tiryakisi Olmak

Tongaya Basmak (Veya Düşmek)

Topal Eşekle Kervana Katılmak (Veya Karışmak)

Turşu Kurmak (Veya Yapmak)

Turşuya Dönmek

Tutkuya Kapılmak

Tuzlayayım Da Kokmayasın (Veya Kokma)

Ucu Bucağı Olmamak (Veya Görünmemek)

Ucuz Atlatmak (Veya Kurtulmak)

Ucuz Etin Yahnisi Yavan (Veya Tatsız) Olur

Uğur Ola! (Veya Uğurlar Olsun!)

Ulûfe Vermek (Veya Dağıtmak)

Ummadığın Taş Baş Yarar

Umumî Coğrafya

Umutsuzluğa Düşmek (Veya Kapılmak)

Uslu Durmak (Veya Oturmak)

Uvertür Yapmak

Uyarma Komutu

Uyku Basmak (Veya Bastırmak)

Uyku Vermek (Veya Getirmek)

Uykusu Açılmak (Veya Dağılmak)

Uykuya Varmak

Uykuya Yatmak

Uyur Uyanık

Uzaktan Bakmak (Veya Seyirci Kalmak)

Uzaktan Yakından

Uzun Lâfın (Veya Sözün) Kısası

Uzun Uzadıya

Vaktini Almak (Veya Yemek)

Varıncaya Kadar

Vehme Kapılmak (Veya Düşmek)

Vurgun (Veya Vurgunu) Vurmak

Vücut Yapmak

Ya Allah

Ya Da

Ya Huyundan Ya Suyundan

Yabancı Saymak (Veya Tutmak)

Yağma Hasan'ın Böreği

Yağmur Olsa Kimsenin Tarlasına Düşmez (Veya Yağmaz)

Yağmur Yağarken Küpünü Doldurmak

Yağmur Yemek

Yağmurdan Kaçarken Doluya Tutulmak

Yaka Bir Tarafta, Paça Bir Tarafta

Yaka Isırmak

Yaka Paça Etmek (Veya Götürmek)

Yakından Bilmek (Veya Tanımak)

Yalan Atmak (Veya Kıvırmak)

Yalancının Mumu Yatsıya Kadar Yanar

Yalancısı Olmak

Yalanını Yakalamak (Veya Tutmak)

Yalın Ayak, Başı Kabak

Yan Gelip Oturmak (Veya Yatmak)

Yanağından Kan Damlamak

Yandı Gülüm Keten Helva

Yanına Salâvatla Varılmaz

Yanından Bile Geçmemiş

Yapmadığını Bırakmamak

Yaprak Oynamamak (Veya Kıpırdamamak)

Yaprak Sigarası

Yaprak Taş

Yaprak Yaprak

Yapraklı Kara Yosunları

Yaralı Kuşa Kurşun Sıkılmaz

Yaraya Tuz Biber Ekmek

Yarım Elmanın Yarısı O, Yarısı Bu

Yaş Akıtmak (Veya Dökmek)

Yaşatkan Sinir Sistemi

Yaşı Benzemesin

Yaşı Yerde (Veya Toprakta) Sayılası

Yatağa (Veya Yataklara) Düşmek

Yatak Yapmak (Veya Sermek)

Yataklık Yapmak (Veya Etmek)

Yavaş Gel! (Veya Ol!)

Yavaş Tütün

Yavaşlatılmış Hareket

Yavaştan Almak

Yavru Atmak

Yavru Kapı

Yavuz Hırsız Ev Sahibini Bastırır

Yay Gibi

Yay Kabzası

Yay Kolu

Yaya Kaldın Tatar Ağası

Yem Dökmek (Veya Koymak)

Yeri Göğü Ben Yarattım Demek

Yerini Yapmak

Yetiş! (Veya Yetişin!)

Yiyim Yeri Etmek (Veya Yapmak)

Yol Yakınken

Yol Yapmak

Yola (Veya Yollara) Düşmek

Yolunu Beklemek (Veya Gözlemek)

Yolunu Yapmak

Yorgan Döşek Yatmak

Yosun Bağlamak (Veya Tutmak)

Yönetmen Yardımcısı

Yuhaya Tutmak

Yumurta Kapıya Dayanmak (Veya Gelmek)

Yumurtaya Kulp Takmak

Yunmuş Arınmış (Veya Yıkanmış)

Yuva Yapmak

Yuvasını Yapmak

Yuvaya Dönüş

Yuvayı Yapan Dişi Kuştur

Yüksek Fiyat

Yüksek Yaylak

Yüreği Cız Etmek (Veya Cızlamak)

Yüreği Dayanmamak

Yüreği Ferahlamak (Veya Hafiflemek)

Yüreği Sıkışmak (Veya Tıkanmak)

Yüreğine Od (Veya Ateş) Düşmek

Yüreğini Boşaltmak (Veya Dökmek)

Yüreğini Eritmek (Veya Sızlatmak)

Yüreğinin Yağı (Veya Yağları) Erimek

Yüzüne Tükürseler Yağmur Yağıyor Sanır

Yüzüne Yazmak

Yüzünü Buruşturmak (Veya Ekşitmek)

Zembereği Boşalmak (Veya Boşanmak)

Zevk Almak (Veya Duymak)

Zeytinyağlı Dolma

Zırhlı Yayın

Zihni Bulanmak (Veya Karışmak)

Zihnini Kurcalamak (Veya Tırmalamak)

Zorunda Kalmak (Veya Olmak)

Zum Yapmak

Zülfüyâre Dokunmak

Zümre Edebiyatı

abesle iştigal etmek (veya uğraşmak)

abliyi kaçırmak (veya bırakmak veya koyuvermek)

ablukayı yarmak

açık yaraya tuz ekilmez

açmaza getirmek (veya düşürmek)

adam yerine (veya hesabına) koymak

afi kesmek (veya satmak veya yapmak)

ağabeylik etmek (veya yapmak)

ağaç yaşken eğilir

ağıt yakmak (veya düzmek veya tutturmak)

ahirette on parmağı yakasında olmak

akılsız iti (veya köpeği) yol kocatır

akşamlar (veya akşamışerifler) hayrolsun!

alışkanlıktan (veya alışkanlığından) kopamamak

altmışaltıya bağlamak

ameliyat olmak

amiyane tabirle (veya tabiriyle)

amma da yaptın ha!

anlamazlıktan gelmek (veya anlamazlığa vurmak)

arif olan anlar (veya anlasın)

arma uçurmak (veya budatmak)

arpacıya borç eden ahırını tez satar

asıda olmak (veya kalmak)

asist yapmak

askerlik (veya askerliğini) yapmak

askıya çıkmak

astar sürmek (veya vurmak veya çekmek)

aşı vurmak (veya yapmak)

atasını tanımayan Allah'ını tanımaz

atıf yapmak (veya atıfta bulunmak)

atlıya saat olmaz

avuç (veya avucunu) açmak

ayar vermek

ayrıcalık tanımak (veya göstermek)

ayrım yapmak

ayrıntıya inmek

ayyar tilki art ayağından tutulur

badi badi yürümek (veya gitmek veya koşmak)

bağı ağlayanın yüzü güler

bağrı yanmak

bahşiş atın dişine (veya yaşına) bakılmaz

bahtiyar olmak

balon yapmak

basınç yapmak

baston (veya baston yutmuş) gibi

başlangıç tutmak (veya almak)

batkıya uğramak

baykuşun kısmeti ayağına gelir

bembeyaz kesilmek (veya olmak)

ben yokum (veya ben bu işte yokum)

berhayat olmak

beste yapmak (veya bağlamak)

beyaz sayfa açmak

bıraktığı (veya bağladığı) yerde (veya çayırda) otlamak

biçim vermek (veya biçime sokmak)

bilmem hangi (veya kaç veya kim veya nasıl veya ne)

bis yapmak

blok yapmak

bodur tavuk her gün (veya dem) piliç

bomboş olmak (veya kalmak)

bostan gök iken pazarlık yapılmaz

boya vurmak (veya çekmek veya sürmek)

bu yana

bugünkü tavuk yarınki kazdan iyidir

bulunmaz Bursa (veya Hint) kumaşı

burusu tutmak (veya tutulmak)

büzülüp oturmak (veya kalmak)

caz yapmak

cazgırlık yapmak

ceketini alıp çıkmak (veya gitmek)

cep yakmak

cilve yapmak

curcunaya çevirmek (veya döndürmek veya vermek)

daktiloya çekmek

dalavere çevirmek (veya dalaveresini döndürmek)

damlaya uğramak

daniskasını yapmak

daraya atmak (veya çıkarmak)

darbe yapmak

dayanaklık etmek

deplasmana gitmek (veya çıkmak)

destan yazmak

dırıltı çıkarmak (veya etmek)

diken üstünde oturmak (veya olmak)

diskur geçmek (veya çekmek)

diyalize girmek

doğaçlama yapmak

doktor doktor gezmek (veya dolaşmak)

doktora yapmak

dolap çevirmek (veya döndürmek)

dosyası kabarmak (veya kabarık olmak)

dönüşü olmayan yola girmek

dur durak (veya dur dinlen veya dur otur) yok

düğününde kalburla (veya elekle) su taşımak

dünden hazır (veya razı) olmak

düşünüp (veya düşünmek) taşınmak

düzen vermek (veya düzene koymak veya düzene sokmak)

elense çekmek (veya etmek)

emanet hayvanın (veya eşeğin) kuskunu (veya paldımı) yokuşta kopar

eskiye rağbet (veya itibar) olsaydı bitpazarına nur yağardı

eşekten düşmüşe (veya düşmüş karpuza) dönmek

eşik (veya eşiğini) atlamak

eşkıyalık etmek

etek takmak (veya giymek)

etrafını almak (veya sarmak)

eyyam ola!

faize yatırmak (veya vermek)

falakaya çekmek (veya yatırmak veya vurmak veya yıkmak)

faraş gibi (veya kadar)

fareler cirit atmak (veya oynamak)

fark yapmak

faturasını (birine) çıkarmak (veya ödetmek)

fenalık geçirmek (veya gelmek veya çökmek)

feragat etmek (veya göstermek)

fiyaka satmak (veya sökmek)

format atmak (veya çekmek)

geceyi (veya gecesini) gündüze (veya gündüzüne) katmak

gelen gideni aratır (veya gelen gidene rahmet okutur)

gemiyi yatırmak

genizden konuşmak (veya çıkarmak)

gerginlik yaratmak

geyik yapmak

göbek çalkamak (veya çalkalamak)

gökyüzünde düğün var deseler kadınlar merdiven kurmaya kalkar

gölgesine yatmak

gönderme yapmak

görevden (veya görevinden) uzaklaştırmak

görünen köyün (veya dağın) uzağı olmaz

gösteri yapmak

gövdeye atmak (veya indirmek)

gözyaşına boğulmak

gülüp oynamak (veya söylemek)

gün yüzü görmemiş (söz veya küfür)

gündüzün mum yakan geceleyin bulamaz

hafakanlar basmak (veya boğmak)

Hakk'ın rahmetine kavuşmak (veya Hakk'a kavuşmak veya Hakk'a yürümek)

halay çekmek (veya tepmek)

harcama yapmak

hastaya döşek sorulmaz

hastaneye kaldırmak (veya yatırmak)

havyar kesmek

hazırlık görmek (veya yapmak)

hazırlıksız yakalanmak

her ziyan bir öğüttür

heyamola ile

heyheyleri tutmak (veya üstünde olmak)

hıçkırık (veya hıçkırığı) tutmak

hoşnut olmak (veya kalmak)

hu çekmek (veya demek)

hulus (veya huluslar) çakmak

hülle yapmak

hülyaya dalmak

ırmak kenarına çeşme yapılmaz

ısıracak it (veya köpek) dişini (veya dişlerini) göstermez

ıskartaya çıkarmak (veya ayırmak)

ıslanmışın yağmurdan korkusu olmaz

jest yapmak

kaburgaları çıkmak (veya sayılmak)

kadük olmak (veya kalmak)

kâğıt üzerinde (veya üstünde) kalmak

kambur üstüne kambur (veya kambur kambur üstüne)

kamçı çalmak (veya vurmak)

kanlı yaş (veya yaşlar) dökmek

kâr zararın kardeşidir (veya ortağıdır)

karaborsaya düşmek

karıncayı bile ezmemek (veya incitmemek)

karinaya basmak

katresi kalmadı (veya yok)

kaynana pamuk ipliği olup raftan düşse gelinin başını yarar

kazın ayağı öyle değil

kazaya uğramak

kazanmayanın kazanı kaynamaz

kel yanında kabak anılmaz

kelek yapmak

kelepir yakalamak

kemale ermek (veya gelmek)

keşiş hayatı sürmek

kıstas almak (veya tutmak)

kıyaslama yapmak

kıyıya vurmak

kilometre yapmak

komploya kurban gitmek

korumaya almak

köprünün (veya köprülerin) altından çok su (veya sular) aktı (veya geçti)

kucak (veya kucağını) açmak

kul sıkışmayınca (veya daralmayınca veya bunalmayınca) Hızır yetişmez

kusursuz dost arayan dostsuz kalır

kutsuz kuşun yuvası doğan yanında olur

lahavle çekmek (veya okumak)

lodosa çevirmek (veya dönmek)

madalyonun ters tarafı (veya tersi veya arka yüzü)

madik atmak (veya etmek veya oynamak)

makaraya almak (veya sarmak)

mandepsiye bastırmak (veya düşürmek)

maskesini düşürmek (veya kaldırmak)

mayasız yoğurt tutmaz

mecali (veya mecal) kalmamak

mevzuya girmek

mezada çıkarmak (veya koymak)

mızrak çuvala girmez (veya sığmaz)

mikroskop altına koymak (veya almak)

mil yapmak

milletin ağzı torba değil ki büzesin (veya dikesin)

mosmor kesilmek (veya olmak)

muallakta olmak (veya kalmak)

nanik yapmak

nevaleyi (veya nevalesini) düzmek

ney üflemek (veya üfürmek)

nostalji uyandırmak

nüzul inmek (veya gelmek)

ok yaydan (veya yayından) çıkmak

olanak sağlamak (veya tanımak)

olay yaratmak

onay (veya onayını) almak

paçayı kurtarmak (veya sıyırmak)

paçavraya çevirmek

pahalıya patlamak (veya mal olmak veya oturmak)

palamarı koparmak (veya çözmek)

palavra atmak (veya savurmak veya sıkmak)

parantez kapatmak (veya kapamak)

particilik yapmak

patırtıya vermek

payandalık etmek

payidar kalmak (veya olmak)

pik yapmak

piyango vurmak (veya çıkmak)

pupa yelken ilerlemek (veya gitmek)

razı olmak (veya gelmek)

reçete yaptırmak

rehavet çökmek (veya basmak)

riske girmek (veya risk almak)

romanı yazılmak

röfle yaptırmak (veya attırmak)

saçı kılmak (veya atmak)

sağlam pabuç (veya ayakkabı) değil

sağlıcakla kal (veya kalın)

sahaya çıkmak

santra yapmak

sardalya gibi istif olmak

sarpa sarmak (veya çekmek)

satıya çıkarmak

saya gezmek

secdeye varmak (veya kapanmak)

sehpaya çekmek

selam yollamak (veya salmak)

serserilik yapmak (veya etmek)

sevinç yaşları (veya gözyaşları) dökmek

seyirci kalmak (veya olmak)

sınırlarını (veya sınırını) zorlamak

sıygaya çekmek

sigarayı tellendirmek (veya tüttürmek)

sinekten yağ çıkarmak (veya çıkartmak)

sofrayı kaldırmak (veya toplamak)

solo yapmak (veya atmak)

sorguya çekmek

sorması ayıp olmasın (veya sorması ayıp)

suçüstü yakalamak

sululuk etmek (veya yapmak)

sütçü beygiri gibi ayakta uyumak

tabak sevdiği deriyi taştan taşa (veya yerden yere) çalar

tabiri (veya tabir) caizse

tadilat yapmak

tahtaya kalkmak

takım yapmak

taksit ödemek (veya vermek)

tan ağarmak (veya atmak veya sökmek)

tantana yapmak (veya etmek)

tavan yapmak

tavır almak (veya takınmak veya koymak)

tedavi görmek (veya olmak)

teyakkuza geçmek

torun tosun (veya torba) sahibi olmak

tozunu almak (veya atmak veya silkelemek veya silkmek)

transa geçmek (veya girmek)

tutuya bırakmak (veya koymak)

tutukluk yapmak

tuvalet (veya tuvaletini) yapmak

tuzak (veya tuzağı) kurmak

tuzluya mal olmak (veya oturmak veya patlamak)

umut vermek (veya vadetmek)

vals yapmak

vareste tutmak (veya kılmak)

voltaya geçmek

vurup kafayı yatmak (veya uyumak)

yabancısı olmamak

yâdını uyandırmak

yağlayıp ballandırmak

yağmasa da gürlemek

yakamoz olmak

yakı yakmak (veya vurmak)

yakışık almamak

yaklaşık olarak

yalakalık etmek

yalan yere yemin etmek

yaptığı yanına (kâr) kalmamak

Yaradan'a sığınıp

yararı olmak

yardım ve yataklık etmek

yarıştan kopmamak

yasa çıkarmak (veya yapmak veya koymak)

yaşta kalmış kavat pabucu gibi

yetti artık (veya gayrı)

yetmişine merdiven dayamak

yorgaya kaldırmak

yorgunluk (veya yorgunluğunu) atmak (veya çıkarmak)

yurt edinmek (veya tutmak)

yürü ense tıraşını göreyim (veya görelim)

zayıf yerinden (veya noktasından veya damarından) yakalamak

zerresi (veya zerre kadar eseri) kalmamak (veya olmamak veya yok)

zeytinyağı gibi üste çıkmak

ziyafet çekmek (veya vermek)

zorluk çıkarmak (veya göstermek)

zulaya atmak

zül saymak (veya addetmek)

insan yükü (veya eti) ağırdır

çeviri yapmak

ilaç yazmak

çanak yalamak

duygu sömürüsü yapmak

arka (veya geri) planda kalmak

indirim yapmak

Arap uyandı (veya Arap'ın gözü açıldı)

çarşı pazar dolaşmak (veya gezmek)

alavere dalavere yapmak (veya çevirmek)

üstünüze afiyet (veya sağlık)

ihsan etmek (veya buyurmak)

çorbaya sinek düşmek

ince eleyip (veya eğirip) sık dokumak

çorap söküğü gibi gitmek (veya gelmek)

göz önünde tutmak (veya bulundurmak)

iğne yutmuş ite (veya maymuna) dönmek

arife günü yalan söyleyenin bayram günü yüzü kara çıkar

şifayı bulmak (veya kapmak)

şapkasını giymek (veya taşımak)

ifrit kesilmek (veya olmak)

şut atmak (veya çekmek)

çağı yakalamak

imzayı basmak (veya çakmak)

degaj yapmak

altın çağını yaşamak

çığlık atmak (veya koparmak veya basmak)

devre dışı tutmak (veya bırakmak)

çırpıya getirmek

ilham etmek (veya vermek)

çarkına etmek (veya okumak)

çıkış yapmak

örtüye sokmak (veya koymak)

sağ yapmak

atbaşı (beraber) gitmek (veya gelmek)

ödev bilmek (veya saymak)

şekle sokmak (veya koymak)

köşe taşı köşede yakışır

çemberi yarmak

laf cambazlığı yapmak

kaloma etmek (veya vermek)

su yolu yapmak

mutlu etmek (veya kılmak)

iştah kapamak (veya kesmek)

dayak cennetten çıkmıştır

ihtiyacı olmak

iç içe girmek (veya geçmek)

çivi sokmak (veya sürmek)

iki yakasını bir araya getirememek

şırınga yapmak

çirkefe taş atmak (veya çirkefi üzerine sıçratmak)

ferih fahur yaşamak

çabuk parlayan çabuk söner

kulaktan kulağa yayılmak (veya aktarılmak)

ihtimam etmek (veya göstermek)

poz kesmek (veya yapmak)

gaflet uykusundan uyandırmak

ikinci baharı yaşamak

Arafat'ta soyulmuş hacıya dönmek

hak yerini bulur (veya yerde kalmaz)

istek (veya isteğini) uyandırmak

ağzı açık ayran delisi (veya budalası)

ışıl ışıl yanmak

kâbus basmak (veya çökmek)

güç birliği yapmak

fesat çıkarmak (veya fesada vermek)

idman yapmak

kıssadan hisse almak (veya çıkarmak)

zıkkımın kökünü (veya pekini veya dibini) ye!

dut kurusu ile yâr sevilmez

ihtiyat kaydı ile

çomak sokmak (veya koymak)

yasını tutmak

mübah görmek (veya saymak)

ihya olmak

sela vermek (veya okumak)

yana yana istemek

ihtiyatlı olmak

şov yapmak

perende atamamak (veya atılmamak)

pis pis gülmek (veya sırıtmak)

don yağının tortusu gibi kalmak (veya oturmak)

ah vah etmek (veya demek)

iskonto etmek (veya yapmak)

çocuk yapmak

yapı taşı yerde kalmaz

cızlamı çekmek (veya cızlam etmek)

inisiyatifini kullanmak

afra tafra yapmak

ibre birinden yana dönmek

ayak bağı olmak

imale yapmak

meydan dayağı yemek

küpünü (veya küplerini) doldurmak

alacağı vereceği kalmamak (veya olmamak)

vicdan azabı çekmek (veya duymak)

taban yapmak

öyle ya

karşı karşıya olmak

vadesi gelmek (veya dolmak)

ifrat tefritte kalmak (veya bulunmak)

öğütte (veya öğütlerde) bulunmak

illallah demek (veya etmek)

affedersin (veya affedersiniz)

dünyaevine girmek

fertik çekmek (veya fertiği kırmak)

hırsızlama yapmak

karmanyolaya getirmek

kaydıhayat şartıyla

kirizma yapmak

mavra atmak (veya sıkmak)

methini işitmek (veya duymak)

meyancılık etmek

onmadık yılın yağmuru harman vakti yağar

savul! (veya savulun!)

skala yapmak

takiye yapmak

tıkırında gitmek (veya olmak veya yürümek)

üzerinize afiyet (veya sağlık)

çağrışım yapmak

şimdiye kadar (veya dek)

iyot gibi ortaya çıkmak

işleyen demir pas tutmaz (veya ışıldar)

öç (veya öcünü) almak (veya çıkarmak)

ibaret olmak (veya kalmak)

istasyon yapmak

iddiaya girmek (veya tutuşmak)

şike yapmak

mübayaa etmek

çelme atmak (veya takmak veya vurmak)

izlenim (veya izlemini) bırakmak (veya vermek)

abanın kadri yağmurda bilinir

ayağını yorganına göre uzat

gemileri yakmak

avucunu yalamak